نبرد جدید ایران و آمریکا در بازار پتروشیمی

در حال حاضر هر چند ایران با در اختیار داشتن بیش از 33 تریلیون متر مکعب ذخایر قابل برداشت گاز طبیعی عنوان بزرگترین دارنده ذخایر متعارف گاز جهان را یدک میکشد اما دستیابی ایالات متحده آمریکا به فنآوری استخراج و پالایش ذخایر نامتعارف نفت و گاز به ویژه " شیل گس" به مهمترین پاشنه آشیل کشوهای صاحب صنعت گاز و پتروشیمی جهان همچون ایران، روسیه و قطر تبدیل شده است.

ورود گازهای نامتعارف آمریکایی به بازار گاز از یک سو قیمتهای جهانی را تحت تاثیر قرار داده و موجی از شادمانی را در بین کشورهای بزرگ مصرف کننده گاز همچون کشورهای شرق آسیا و اتحادیه اروپا ایجاد کرده است و در طرف مقابل حاشیه سود اقتصادی صادرکنندگان گاز را به شدت تهدید میکند.

اما تولید گاز از شیل گسها تا سال 2017 میلادی صادرکنندگان بزرگ محصولات پلیمری و پتروشیمی جهان را هم به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد.

گزارشهای رسمی منتشر شده نشان میدهد از ابتدای سال 2013 میلادی تاکنون با افزایش ظرفیت مازاد تولید اتان آمریکا بیش از 15 میلیارد دلار در صنایع پتروشیمی این کشور به منظور تولید اتیلن سرمایهگذاری شده است، همچنین با افزایش ظرفیت سازی تولید اتیلن آمریکا به حدود 36 میلیون تن از ابتدای سالجاری میلادی تاکنون هم معادل هشت میلیارد دلار در صنایع پتروشیمی، شیمیایی و تولید انواع محصولات پلیمری و پلی اتیلن این کشور سرمایهگذاری انجام شده است.

پیش بینی موسسات معتبر بینالمللی نشان میدهد تا سال 2016 و 2017 میلادی ظرفیت تولید انواع محصولات پلیمری آمریکا شامل پلیاتیلنهای سبک و سنگین خطی، اتیلن گلایکول، پلی وینیل کلراید، اتکسیلاتها، پلی وینیل الکل تا نقطه جوش بازار افزایش یابد.

در این بین قطعا ورود محصولات پتروشیمی آمریکایی به بازار، کشورهایی همچون ایران، عربستان سعودی و قطر باید برای کاهش قیمتها و حفظ بازار خود سیاستهای جدیدی تعریف و اجرایی کنند.

برنامه ایران برای مقابله با پتروشیمیهای آمریکایی

محمدحسن پیوندی درباره چالش جدید پیش روی صنایع پتروشیمی ایران، گفت: هم اکنون هزینه تولید گاز از ذخایر شیل گس و در نهایت تولید اتان و اتیلن از گازهای نامتعرف در مقایسه با گازهای متعارف بسیار بالا است.

معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی با اعلام اینکه حجم تولید اتیلن ایران تا پیش از افق چشم انداز با بهره برداری از مجتمعهای جدید پتروشیمی افزایش مییابد، تصریح کرد: با این وجود تلاش میشود که با متنوع سازی سبد تولید محصولات پتروشیمی با ورود پلیمرهای ارزن قیمت آمریکایی مشکلات به حداقل کاهش یابد.

این عضو هیات مدیره شرکت ملی صنایع پتروشیمی با بیان اینکه یکی از راهکارهای در دست مطالعه تبدیل واحدهای متانول به پروپیلن است، اظهار داشت: در صنعت پتروشیمی امکان تولید پروپیلن به صورت مستقیم از گاز طبیعی وجود دارد.

این مقام مسئول با یادآوری اینکه محصول استراتژیک پروپیلن در صنایع تکمیلی و پائین دستی پتروشیمی دارای کاربردهای متنوع و گستردهای است، تبیین کرد: از این رو برای در اختیار نداشتن ظرفیت مازاد برخی از محصولات پتروشیمی همزمان با ورود پتروشیمیهای آمریکایی، تولید پروپیلن میتواند یک راهکار مطمئن باشد.

وی با تاکید بر اینکه هم اکنون محصولات تولیدی از اتیلن همچون انواع پلی اتیلن، پلی استایرن و برخی از پلیمرها در صنایع تکمیلی پتروشیمی است، افزود: انواع استفاده از پروپیلن در صنایع تکمیلی و میان دستی پتروشیمی بسیار گسترده و متنوع است.

پیوندی با بیان اینکه این اقدام حتی منجر به توسعه کمی و کیفی بیشتر تولید محصولات در صنایع تکمیلی و کاهش خام فروشی محصولات پتروشیمی خواهد شد، گفت: همچنین از محصول پروپان تولیدی در پالایشگاههای پارس جنوبی می توان پلی پروپیلن تولید کرد.

معاون مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی در پایان خاطرنشان کرد: به زودی شرکت ملی صنایع پتروشیمی بستههای جدید پیشنهادی برای توسعه صنایع پتروشیمی را به سرمایه گذاران علاقه مند بخش خصوصی ارائه میکند.

رونمایی از تاکتیکهای جدید پتروشیمی

احمد مهدوی دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی هم در گفتگو با مهر با بیان اینکه همزمان با افزایش تولید محصولات پتروشیمی در آمریکا به پشتوانه ذخایر شیل گس و گازهای نامتعارف، صنایع پتروشیمی ایران هم اجرای تاکتیکهای جدید را در دستور کار قرار داده است، گفت: تولید گاز از ذخایر نامتعارف با افزایش قیمت نفت به بیش از 100 دلار توجیه اقتصادی دارد.

این مقام مسئول با اعلام اینکه هم اکنون در کنار آمریکا در کشورهایی همچون هند و چین هم برای تولید گاز از ذخایر نامتعارف برنامهریزی شده است، تصریح کرد: قطعا افزایش تولید گاز از ذخایر نامتعارف علاوه بر کشورهای گازخیز برای کشورهای صادرکننده پتروشیمی هم یک چالش جدی است.

وی با تاکید بر اینکه بهمن ماه سالجاری در یک نشست ویژه با حضور فعالان صنایع پتروشیمی خصوصی و دولتی ایران این موضوع مورد بررسی بیشتری قرار خواهد گرفت، بیان کرد: بهترین تاکتیک برای مقابله با این پدیده تغییر در الگوهای تولید محصولات، متنوع سازی سبد تولید و صادرات پتروشیمی ایران است.

مهدوی در پایان خاطرنشان کرد: قطعا با توسعه صنایع تکمیلی پتروشیمی و تولید محصولات نهایی وقوع این مسائل ریسک کمتری برای صنایع پتروشیمی ایران همراه دارد.