عراقچی: آغاز گام اول توافق ایران و 1+5 از 30 دی‌ماه

سیدعباس عراقچی، مذاکره کننده ارشد ایران با 1+5 یکشنبه شب در یک نشست خبری افزود: نحوه و سازوکار اجرای توافق در مذاکرات طولانی و فشرده بررسی شد و غیر از چند مورد خاص که درباره آنها هم مذاکراتی در ژنو داشتهایم، به راهحلهایی رسیدیم و راهحلها به پایتختها منتقل شد و امروز مطلع شدیم شش کشور با راهحلهای پیشنهادی موافقت کردند و این راهحلها در ایران از سوی مراجع ذیربط بررسی و موافقتشان را اعلام کردند و این موافقت در تماسی اعلام شد.

20 ژانویه مطابق با 30 دی گام اول از توافقنامه ژنو اجرایی خواهد شد

او با بیان این که گفتگوهایش با خانم اشمید برای انجام آخرین هماهنگیها نسبت به نهایی کردن زمان و نحوه اجرای گام اول توافق ژنو تا دقایقی پیش ادامه داشته است، خاطرنشان کرد: امروز در نهایت توافقی بین ما و 1+5 درباره نحوه اجرای گام اول از برنامه اقدام مشترک نهایی شد. دو طرف به برداشت واحدی از نحوه اجرای توافق رسیدند که در تاریخ 20 ژانویه مطابق با 30 دی 1392 گام اول از توافقنامه انشاءالله اجرایی خواهد شد.

وی افزود: مواردی که اجرای این توافق و نحوه اجرای آن در مذاکرات فشرده کارشناسی بین دو طرف که از سوی ما توسط بعیدینژاد رهبری میشد و در مذاکرات طولانی و فشردهای نهایی شده بود، بررسی شد. غیر از چند مورد خاص که هفته گذشته درباره آنها جلسهای در ژنو با خانم اشمید داشتیم، بقیه موارد بررسی شده بود. درباره موارد اختلافی به راهحلهایی رسیدیم که به پایتختهای شش کشور منتقل شد و ما این موارد را به تهران منتقل کردیم. امروز مطلع شدیم که شش کشور با راهحلهای پیشنهادی موافقت کردند و آن را پذیرفتند و از سوی دیگر در داخل ایران نیز نهادهای مربوط این راهحل را بررسی و ارزیابی کردند و در نهایت موافقتشان را اعلام کردند.

عراقچی گفت: این موافقت در تماس بین من و خانم اشمید اعلام شد و ما توافق کردیم در 20 ژانویه گام اول از توافقنامه ژنو اجرایی شود. امیدواریم شروع خوبی برای اجرای توافق ژنو باشد. پس از این که این گام اول اجرایی شد، در فاصله کوتاهی، تماسهایمان را مجددا برای شروع مذاکرات مربوط به گام پایانی و راهحل آن از سر خواهیم گرفت.

تحریمهای مورد توافق از 30 دی تعلیق میشوند

این عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهیی ایران همچنین در پاسخ به پرسشی درباره این که آیا ایران هم میتواند از 20 ژانویه پولهای مربوط به صادرات و واردات خود را برداشت کند؟ گفت: از روز 20 ژانویه گام اول توافقنامه ژنو اجرا میشود. براساس گام اول ایران و 1+5 هرکدام تعهداتی را قبول کردند. همه این تعهدات در یک روز شروع به اجرا شدن میکند. همه تحریمهایی که آنها قرار است تعلیق کنند و در متن توافقنامه آمده است، از 20 ژانویه تعلیق خواهد شد و اقداماتی که قرار است ما در رابطه با تعلیق 20 درصد انجام دهیم و اقداماتی که قبول کردیم انجام نشود و جلوتر نرود، از روز 20 ژانویه اجرایی خواهد شد؛ به جز یک مورد از هر دو طرف و آن یک مورد هم از سوی آنها مربوط میشود به پرداخت 4.2 میلیارد دلار از داراییهای ایران در خارج از کشور و آزاد شدن آنها و از سوی ما تبدیل مواد غنی شده 20 درصد به اکسید یا رقیقسازی آن. این کار از طرف ما و آن اقدام از سوی آنها در یک دوره زمانی شش ماهه صورت خواهد گرفت که در شش نوبت این کار انجام میشود. نوبتهایی که ممکن است کم و زیاد هم بشود.

وی توضیح داد: این کار ممکن است به صورت ماهانه یا کمتر از آن باشد.

آزادسازی 4.2 میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده ایران در 8 نوبت انجام میشود

عراقچی توضیح داد: قرار است آزادسازی 4.2 میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده ایران در 8 نوبت انجام شود. این 8 نوبت تاریخهای مختلف دارد که دقیقا یک ماهه نیستند بلکه در کمتر از یک ماه فاصله زمانی این هشت پرداخت خواهد بود.

ایران اورانیوم 20 درصدش را در شش ماه تبدیل به اکسید میکند

معاون وزیر امور خارجه اضافه کرد: از طرف ما هم کار اکسید کردن نیمی از مواد 20 درصد در ششماه انجام خواهد شد. ما 196 کیلو اورانیوممان را نیمیاش را در شش ماه اکسید میکنیم و نیم دیگر آن نیز در کمتر از شش ماه بعد اکسید میکنیم. این کار به دلایل فنی به این صورت انجام میشود.

هر کاری که دو طرف انجام میدهند به صورت متعادل و متناسب خواهد بود

عراقچی گفت: هر سه هفته یک سیلندر به صورت رقیق شده در خواهد آمد که تعادل برقرار شود. در مقابل هم تمام تلاش و حرکت ما این بوده است که هر کاری که دو طرف انجام میدهند به صورت متعادل و متناسب باشد. هیچ طرفی هیچ کاری را زودتر یا دیرتر از دیگری انجام ندهد. تمام اقدامات در یک روز انجام میشود به جز این دو مورد که برای آن نیز ترتیباتی در نظر گرفته شده است. تا از تعادل و تناسب برخوردار باشد.

او همچنین در پاسخ به پرسش دیگری درباره این که آیا در این مذاکرات درباره اجرای گام پایانی نیز توافقی انجام شد؟ گفت: ما هنوز در این باره صحبتی نداشتیم. بحثهای کلی انجام شده است که پس از شروع گام اول، در یک فاصله کوتاهی که ممکن است 2 یا 3 هفته بیشتر نباشد، مذاکرات گام پایانی را شروع کنیم، اما هنوز جزییات دقیق و صحبتهای جزیی درباره این که چه زمانی و چه مکانی این مذاکرات انجام شود، انجام نشده و در رایزنیهایی که بین دو طرف صورت میگیرد، این موضوع نهایی خواهد شد.

موارد اختلافی مربوط به نحوه برداشت و تفسیری هر طرف از توافق ژنو بود

وی درباره موارد اختلافی دو طرف و راهحلهای آن نیز گفت: راهحلهای مطرح شده و پذیرفته شده تکنیکی و فنی هستند. مواردی که مورد اختلاف بود مربوط به نحوه برداشت و تفسیری بود که هر طرف از توافق ژنو داشت. این که از یک سند برداشتهای متفاوتی وجود داشته باشد، امر چندان عجیبی نیست. ممکن است از هر متنی برداشتهای مختلفی وجود داشته باشد حتی درباره قانون اساسی که در نوشتن آن نیز دقتهای زیادی که برای صریح و شفاف بودن آن انجام میشود، تفسیرهای مختلفی وجود داشته باشد و مرجعی مشخص میشود که مرجع تفسیر قانون اساسی است. رسیدن به تفسیر مشترک کار مهمی است که ممکن است در بعضی قسمتها این کار به آسانی صورت بگیرد و در قسمتهای دیگر دشواریهایی داشته باشد.

ایران و 1+5 تفسیرهای متفاوتی از تحقیق و توسعه دارند

این مذاکره کننده ارشد ایران با 1+5 افزود: طبیعی است که هر طرف سعی کند یک سند را در جهت خواستههای خود تفسیر کند. یکی از موارد اختلافی مربوط به بحث تحقیق و توسعه بود که ایران تاکید کرده است که از نظرما هیچ محدودیتی در توافق ژنو نسبت به امر تحقیق و توسعه وجود ندارد. طرف مقابل ما تفسیر متفاوتی در این باره میکرد و درباره نکاتی اصرار داشت. درباره مذاکراتی که انجام شد به توافقی در این زمینه نزدیک شدیم. این توافق و برداشت را در پایتختها بررسی کردیم و توانستیم در این زمینه هم به برداشت نزدیکتری برسیم. امیدواریم مذاکرات بیشتر و وسیعتر در مذاکرات مربوط به گام پایانی صورت بگیرد.

او اضافه کرد: یکی از موارد اختلافی مربوط به بحث پرداختها و زمانبندی و دورهبندی عمل اکسید کردن و رقیقسازی بود که مذاکرات آن انجام شد. فرمولهایی پیدا شد که براساس آن مشخص کنیم در چه تاریخهایی چه میزانی و به چه صورتی این موارد را دنبال کنیم. اختلاف دیگری هم بود که درباره نحوه تفسیر و معنا کردن توافق ژنو بود که به هم نزدیک شد. راهحلهایی پیدا شد که مورد پذیرش قرار شده است.

ایران و 1+5 اقدامات لازم برای اجرای "اقدام مشترک" را آماده کردهاند

وی تاکید کرد: مهم این است که توافقی با عنوان برنامه اقدام مشترک از سوی دو طرف داریم. درباره نحوه اجرای آن نیز تفاهم و درک مشترکی داریم و اقدامات لازم هم از سوی دو طرف برای آمادهسازی اجرای آن صورت گرفته است.

آمریکا و اروپا آماده تعلیق تحریمها هستند و ایران آماده راستیآزمایی آژانس

عراقچی گفت: تماسهای لازم با بانکهای بینالمللی و طرف حساب ایران صورت گرفته است. تماسهایی نیز طرفهای آمریکایی و اروپایی برای تعلیق تحریمها انجام دادند و آمادگیهای لازم را دارند. ما هم با آژانس مذاکراتی درباره نحوه راستیآزمایی اقدامات ایران داشتهایم. هیاتهایی فنی و کارشناسی از سوی آژانس برای آمادهسازی مقدمات مربوط به اجرا به شکلی که در نهایت در 20 ژانویه آماده باشیم به ایران خواهند آمد تا در 20 ژانویه هر دو طرف واقعا آماده باشند که مجموعه اقداماتی که توافق کردیم را به صورت همزمان اجرا کنند.

عضو ارشد مذاکره کننده هستهیی کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر این که آیا متن مشخصی در رابطه با سازوکار اجرای توافق ژنو نوشته و قابل انتشار است؟ گفت: تفاهم درباره اجرای توافق، تفاهمی به طور کلی است. از نظر ما یک توافق شفاهی و غیررسمی است که مربوط به جزییات فنی و تکنیکی اجرای برنامه اقدام مشترک میشود و از نظر ما قابل انتشار نیست.

کمیسیون مشترکی به اختلافنظرها رسیدگی میکند

او در پاسخ به این که گفته میشود متن موجود میان ایران و 1+5 درباره اجرای توافق 30 صفحه است؟ بدون پاسخ به این سوال، اظهار کرد: منتشر کردن متن به دست آمده درباره اجرای توافق به معنای رسمیت دادن به آن است و از آن جا که توافق شفاهی (NONE PAPAR) است، انتشار آن ضرورتی ندارد.

عراقچی در پاسخ به این پرسش که ممکن است در روند اجرای توافق طرف مقابل خلاف تعهداتش عمل کند و تاریخها و ارقام جابهجا شود، از این نظر بهتر نیست متن به دست آمده منتشر شود؟ گفت: این موارد قابل تفسیر نیست و مشخص است اگر به مشکلی در زمان اجرای توافق بربخوریم و یا تفاسیر مختلفی صورت گیرد، کمیسیون مشترکی که در چارچوب توافق پیشبینی شده است، به این موارد رسیدگی و اختلافنظرها برای حل و فصل به آن ارجاع میشود.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا غنیسازی 20 درصد از روز 20 ژانویه تعلیق خواهد شد؟ گفت: از همان روز 20 ژانویه همه اقداماتی که ما باید انجام دهیم شروع میشود، به غیر از یک اقدام خاص (تبدیل مواد اورانیوم 20 درصد غنیشده به اکسید اورانیوم و اورانیوم 5 درصد) که مرحلهبندی میشود.

تا آخرین لحظه 19 ژانویه، غنیسازی 20 درصد در ایران ادامه پیدا میکند

این عضو ارشد مذاکره کننده هستهیی کشورمان ادامه داد: تا آخرین لحظه 19 ژانویه، غنیسازی 20 درصد در ایران ادامه پیدا میکند و پس از آن تحت نظارت بازرسان آژانس تعلیق میشود. قبل از 20 ژانویه بازرسان در ایران حضور خواهند داشت و مقدمات انجام کار را برای راستیآزمایی از ایران فراهم میکنند.

وی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که در بخش تحقیق و توسعه در برخی از تحلیلها و اخبار آمده بود که 1+5 خواستار کنار گذاشته شدن نسلهای جدید و پیشرفته سانتریفیوژ ایران شده است؟ گفت: در زمان حاضر درباره سانتریفیوژهای موجود در بخش تحقیق و توسعه مشکلی نداریم و تمامی فعالیتها در این بخش توسط و یا در رابطه با سانتریفیوژهای جدید ادامه مییابد. از جمله سانتریفیوژ جدیدی که اخیرا توسط متخصصان کشور ساخته شده و به آژانس و افکار عمومی اعلام شده است.

در بخش تحقیق و توسعه و در چارچوب توافق ژنو محدودیتی برای خود قائل نیستیم

معاون ظریف تاکید کرد: ما در بخش تحقیق و توسعه در چارچوب توافق ژنو محدودیتی برای خود قائل نیستیم و در عمل هم این محدودیت را با توجه به ظرفیتهایی که داریم، نمیپذیریم.

عراقچی در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر این که گمانهزنیهایی درباره تغییرات در تیم مذاکرهکننده و افزوده شدن دو تن از دیپلماتهای پیشین ایران به تیم شنیده میشود؟ با رد این شایعات و اخبار اظهار کرد: این شایعات به هیچ وجه مورد تایید نیست و آقای ظریف هم این مساله را اعلام کرده است. اما با شروع دور جدید مذاکرات، درباره گام نهایی، نیاز به سازماندهی جدید در بین تیم کارشناسی داریم که امری طبیعی است.

او گفت: در دور جدید مذاکرات موضوعات پیچیده گسترده و در ابعاد مختلف مربوط به تحریمها و یا فعالیتهای هستهیای است و لازم است در هر یک از این حوزهها از جمله بانکی، مالی، نفتی، هستهیی، فنی، حقوقی و غیره کارشناسان مربوطه را داشته باشیم.

کاهش خرید نفت از ایران از 20 ژانویه متوقف میشود

این عضو ارشد مذاکره کننده هستهیی کشورمان در پاسخ به سوالی مبنی بر این که از 20 ژانویه صادرات و واردات نفت ایران و فعالیتهای مرتبط با آن یعنی حمل و نقل و انتقال پول نفت به میزان 200 هزار بشکه در روز امکانپذیر میشود، یا مدت زمانی طول میکشد تا این کار انجام شود؟ گفت: اگر قرار باشد این مسائل در مسیر کارهای بروکراتیک و اداری قرار بگیرد نقض توافق ژنو است. قرار است از 20 ژانویه به بعد کشورهای خریدار نفت ایران، دیگر کاهش خرید نفت نداشته باشند و آمریکا به آنها برای کاهش خرید نفت از ایران فشار نیاورد.

وی ادامه داد: سطح فروش نفت ما در سطح فعلی حفظ میشود و کشورها دیگر الزامی برای کاهش خرید نفت از ایران ندارند. اگر این امر به درستی اجرا شود، توافق جلو میرود و اگر نه ما هم مجبور میشویم اقدام متقابل انجام دهیم.

آمریکا فشارهایش را برای کاهش خرید نفت از ایران متوقف میکند

عراقچی تاکید کرد: براساس توافق ژنو، تحریمهایی که کشورهای خریدار نفت ایران را ملزم میکند هر شش ماه 20 درصد خرید خود از ایران را کاهش دهند، متوقف خواهد شد، یعنی آمریکا دیگر بیش از این به این کشورها فشار وارد نمیکند و سطح خرید نفت از ایران توسط کشورهای خریدار حفظ میشود و ما به سطح قبلی برنخواهیم گشت و از این سطح که در آن هستیم، پایینتر نخواهیم رفت.

معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال درباره سفر کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایران گفت: یک دعوت باز در اولین ملاقات آقای ظریف با خانم اشتون در نیویورک از ایشان برای سفر به ایران صورت گرفته است و این دعوت کماکان ادامه دارد. همچنین در ملاقاتی که هفته گذشته با خانم هلگا اشمید داشتم، این دعوت تکرار و تجدید شد اما توافقی درباره زمان این سفر صورت نگرفته است.

وی گفت: خانم اشتون برای سفر به ایران ابراز علاقه کردهاند و نسبت به این دعوت برخورد مثبت داشتهاند اما هنوز برنامهای برای سفر ایشان تعیین نشده است.