مس - Copper

مس یکی از عناصر جدول تناوبی است که نشان آن Cu و عدد اتمی آن ۲۹ میباشد.

مس فلز نسبتاً قرمز رنگی است که از خاصیت هدایت الکتریکی و حرارتی بسیار بالایی برخوردار است.(در بین فلزات خالص، تنها خاصیت هدایت الکتریکی نقره در حرارت اتاق از مس بیشتر است) چون قدمت مصنوعات مسی کشف شده به ۸۷۰۰ سال قبل از میلاد برمی گردد، احتمالاً این فلز قدیمیترین فلز مورد استفاده انسان میباشد. مس علاوه بر اینکه در سنگهای معدنی گوناگون وجود دارد، به حالت فلزی نیز یافت میشود.(مثلاً مس خالص در بعضی مناطق).
این فلز را یونانیان تحت عنوان Chalkos میشناختند. چون مقدار بسیار زیادی از این فلز در قبرس استخراج میشد رومیان آنرا aes Cyprium مینامیدند. بعدها این واژه به فرم ساده تر cuprum درآمد و در نهایت در زبان انگلیسی copper شده و به لغت مس تبدیل شد.

خواص فیزیکی مس:

مس یکی از مهم ترین عناصر مورداستفاده در صنایع غیر آهنی است.این فلز دارای تغییرات آلوتروپیکی در 1083 درجه سانتیگراد در ساختمان fcc ازمذاب متبلور می شود ثابت کریستالی این عنصر 3.608 آنگسترم وبه دلیل احرازکلیشرایط حلالیت از جمله ظرفیت،ردیف الکترو شیمی واندازه اتمی وقرار گرفتن در میانه جدول تناوبی واندازه اتمی وردیف الکتروشیمی به عنوان حلال ترین فلزات شناخته شده است(تقریباًکلیه عناصر به جز سرب)تاحدودی در مس قابلیت انحلال دارند.

ترکیبات :

آلیاژهای بسیاری از مس وجود دارد که می توان به برنج آلیاژ که مس و روی است و برنز آلیاژ که مس و قلع است اشاره کرد. متداولترین حالات اکسیداسیون مس شامل حالت مربوط به مس یک طرفیتی cuprous، 1+Cu و حالتcupric،2+Cu میباشد.
کربنات مس به رنگ سبز است که بوسیله آن ظاهر منحصربهفرد بامها یا گنبدهای با پوشش مس روی بعضی ساختمانها ساخته میشوند.
اکسیدهای مس (مانند:اکسید مس ایتریم و باریم ۷δ Yba2Cu3O یا YBCO) پایههای بسیاری از ابر رساناهای غیر معمول را تشکیل میدهند.
ترکیبات دیگر: سولفید مس

کاربرد :

مس فلزی قابل انعطاف و چکشخوار است که کاربردهای زیادی مانند موارد زیر دارد:

• سیمهای مسی
• لولههای مسی
• دستگیرههای درب
• مجسمه سازی
• آهنرباهای الکتریکی
• موتورها، مخصوص موتورهای الکترومغناطیسی
• لامپهای خلاء ، لامپهای پرتوی کاتدی ومگنترونهای اجاقهای مایکرو ویو
• در وسایل آشپزی مانند ماهی تابه
• وسایل موسیقی ،بخصوص سازهای بادی
• بعنوان یک بیواستاتیک در بیمارستانها و پوشاندن قسمتهای مختلف کشتی برای حفاظت در برابر بارناکلها و ماسلها
• ترکیباتی مانند محلول فلینگ که در شیمی کاربرد دارد.
• به علت خاصیت هدایت بهتر آن نسبت به آلومینیوم، کاربرد مس در ICها به جای آلومینیوم رو به افزایش است.
• سولفات مس که بهعنوان سم و تصفیه کننده آب کاربرد دارد.