بحران فراخوان خودرو در سال 2014

خودروسازان بزرگ دنیا در سالجاری میلادی مسابقهای بزرگ برای فراخوان خودروهایشان به راه انداختهاند و بارها از نمایندگیهای فروش خواستهاند فروش برخی مدلها را به سرعت متوقف کنند یا از صاحبان خودروهای فروختهشده خواستهاند –معمولا طبق یک جدول زمانی- برای تعمیر و جایگزینی قطعات دارای ایراد به نمایندگیها مراجعه کنند. علاوهبر وجود نقص و ایرادهایی که در برخی موارد بالقوه بسیار خطرناکند، بهنظر میرسد وضع روزافزون قوانین سختگیرانه ناظر بر کیفیت و امنیت خودروها در کشورهایی چون آمریکا، ژاپن و چین هم در آشکار شدن نقص فنی محصولات تعدادی از بزرگترین خودروسازان دنیا تاثیرگذار بوده است. یکی از جدیدترین نمونهها، طبق معمول سالهای اخیر، مربوط به تویوتاست.

خودروساز ژاپنی که طی 3 سال اخیر و به موازات بازگشت موفقیتآمیزش به بام صنعت خودرو دنیا پس از فاجعه سونامی سال 2010 میلیونها دستگاه از خودروهایش را بهدلیل وجود نقصهای کوچک و بزرگ در آنها فراخوانده بود، اخیرا اعلام کرد نزدیک به 6 میلیون و 400 هزار خودرو دیگرش را بهدلیل نقصهای گوناگون جمعآوری و آنها را تعمیر میکند. این خودروها شامل 27 مدل تویوتا، از جمله مدلهای بینالمللی کمری، کورولا، یاریس و شاسیبلندهای RAV4 و هایلندر است. نقص در ریل صندلیها، سیستم فرمان، سیستم شستوشوی شیشه جلو و ایرادی در استارت موتور که احتمال آتش گرفتن موتور را بالا میبرد از جمله ایراداتی هستند که تویوتا را بار دیگر مجبور به اعلام فراخوانی گسترده کرده است.
تویوتا در این راه تنها نبوده است. بیامو، فولکس واگن فیات، جنرال موتورز و فورد خودروسازان دیگری هستند که با شراکت تویوتا مجموعا 15 میلیون خودرو را از ابتدای سالجاری - درحالی که هنوز به نیمه نرسیده- به نمایندگیهایشان فراخواندهاند. بیامو اواخر هفته گذشته اعلام کرد که 156 هزار دستگاه از خودروهایش را با موتور 6 سیلندر بهدلیل ایرادی در موتور آنها فرامیخواند که ممکن است حین حرکت آن را از کار بیندازد یا قدرتش را تحلیل برد و در نهایت صدمهای جدی به آن وارد کند. اعلام این فراخوان که شامل خودروهای محبوب سری 5 و خودرو اسپورت Z4 هم میشود، افت 4/1 درصدی ارزش سهام خودروساز لوکس آلمانی را در بورس فرانکفورت در پی داشت. بیامو پیشتر هم از فراخوان 232 هزار دستگاه از خودروهایش در کشور چین بهدلیل مشکلی مشابه خبر داده بود. فولکس واگن دیگر سازنده آلمانی خودروهای لوکس است که طی سالجاری نقشی فعال و گسترده در فراخوان خودروها داشته است. فولکس واگن روز پنجشنبه هفته گذشته خبر داد در حدود 2 میلیون و 600 هزار خودرو را بهدلیل نقصی در جعبهدنده آنها فرامیخواند، همان نقصی که در اوایل سالجاری هم خودروساز آلمانی را به واکنشی مشابه واداشته بود. از این تعداد 640 هزار خودرو شامل مدلهای گلف، بیتل، پاسات و چند مدل آئودی در چین، بزرگترین بازار فولکس واگن، فروخته شدهاند. خودروساز آلمانی اعلام کرد به کمک شریک چینیاش نمونه جدید و پیشرفتهتری را جایگزین جعبهدنده فعلی این خودروها خواهد کرد. فیات هم درست یک ماه پیش خبر داد که به کمک کرایسلر –خودروساز آمریکایی که حالا بهطور کامل تحت تملک فیات قرار دارد- بیش از 18 هزار خودرو فیات 500 را در آمریکا بهدلیل مشکل احتمالی در تعویض دنده آنها فرا میخواند و رایگان تعمیر میکند و بالاخره ماجرای فراخوان خودروهای جنرال موتورز بهدلیل ایراد در سوئیچ احتراق موتور به یکی از بزرگترین دردسرهای خودروساز آمریکایی پس از بحران اقتصادی تبدیل شد و بهنظر میرسد پس از سالها سرانجام فراخوانی جامع از سوی جنرال موتورز آغاز شود. این در حالی است که نقصی فنی در سیستم الکتریکی فرمان خودروهایی چون شورولت HHR، شورولت مالیبو و پونتیاکG6 جنرال موتورز را مجبور کرد در اواخر ماه مارس یک میلیون و 300 هزار دستگاه از خودروهایش را از نمایندگیها و خیابانهای آمریکا فرابخواند.

متخصصان و تحلیلگران صنعت خودرو میگویند تا چندی پیش خودروسازان برای چانهزنی با نهادهای امنیتی حملونقل بر سر نقصهای فنی محصولاتشان امکان و زمان بیشتری داشتند، اما تغییر رویکرد این نهادها و احتمال جریمهها و مجازاتهای فوری آنها را مجبور کرده بلافاصله پس از دریافت چند شکایت از سوی صاحبان خودروها فرمان جمعآوری و تعمیر خودروها را صادر کنند. ماه گذشته تویوتا به اتهام ارائه اطلاعات اشتباه به مشتریان و عدم ارائه گزارشی شفاف از نقصی در خودروهای تویوتا و لکسوس، مجبور به پرداخت جریمهای یک میلیارد و 200 میلیون دلاری به دادگستری آمریکا شد. مجازاتی که به گفته آلن جی. کام که 25 سال با آژانس ملی امنیت حملونقل آمریکا همکار بوده «حواس باقی خودروسازان را کاملا جمع کرد.»

بسیاری از خودروسازان دنیا امروز خودروهایشان را در گوشه و کنار دنیا تولید میکنند و در بسیاری موارد قطعات آنها در کارخانههایی مختلف تولید میشود. بهنظر میرسد این پراکندگی تولید، نظارت دقیق بر نحوه طراحی قطعات و مونتاژ آنها را دشوار و گاه پرهزینه کرده است، اگرچه همگی خودروسازان بزرگ دنیا بارها اعلام کردهاند خود را به ساخت خودروهایی با بهترین کیفیت و نظارت مداوم و ریزبینانه بر روند تولید متعهد و ملزم میدانند.