دردسر پروژه‌ های فولادی غیر اقتصادی

محمدرضا نعمتزاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در ابتدای تصدی مسوولیت در دولت یازدهم در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که در دنیا طرح فولادی زیر 5 میلیون تن اقتصادی نبوده و با این حساب هیچکدام از طرحهای فولادی استانی دارای توجیه اقتصادی نیستند. وی در عین حال تاکید کرد که دولت یازدهم خود را متعهد به ادامه اجرا و تکمیل این طرحها میداند.حالا خبر میرسد که به غیر از طرحهای فولادی استانی فاقد توجیه اقتصادی، طرحهای فولادی دیگری نیز در سراسر کشور در دست اجرا هستند که با درنظرگرفتن معیار وزیر عملا غیراقتصادی هستند.از جمله طرحهای فولادی که اخیرا در رسانهها از اجرا و راهاندازی آنها سخن به میان آمده میتوان به راهاندازی کارخانه ۲۵۰ هزار تنی تولید شمش فولاد در کبودرآهنگ استان همدان اشاره کرد.اما نکتهای که در این بین جلب توجه میکند هدف مشترک همه این طرحها، یعنی اشتغالزایی است. به نظر میرسد توجه صرف به این هدف باعث شده تا هدف مهمتر دیگر یعنی سودآور بودن و دارای توجیه اقتصادی بودن پروژه عملا فراموش شود. در همین حال دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد درباره اقتصادی بودن طرحهای فولادی نظر نسبتا متفاوتی داشته و با احتیاط بیشتری در این باره سخن میگوید. رسول خلیفهسلطان با اشاره به اینکه نمیتوان رقم دقیقی را به عنوان معیار اقتصادی بودن همه انواع فولادسازیها اعلام کرد، گفت: به عنوان مثال در روش کوره بلند هرچه تناژ تولید بیشتر باشد، کارخانه اقتصادیتر خواهد بود، اما در روشهای دیگر ممکن است چنین وضعیتی وجود نداشته باشد و با ظرفیتهای پایینتر نیز فولادسازی توجیه اقتصادی داشته باشد.وی افزود: در صورتی که زیرساختهایی مانند خط ریل، گاز و آب از قبل در کنار پروژه فولادسازی وجود داشته باشند، هزینه اجرای طرح کاهش مییابد و به همین دلیل شاید ظرفیت موردنیاز برای اقتصادی بودن پروژه نیز به همان نسبت کاهش پیدا کند. بنابراین اگر بگوییم به صورت کلی فولادسازی با ظرفیت کمتر از 5 میلیون تن در کشور اصلا توجیه اقتصادی ندارد، شاید چندان حرف صحیحی نباشد.دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد تاکید کرد: اقتصادی بودن طرحهای فولادی به نوع تکنولوژی بهکار رفته در آنها و همچنین میزان مصرف محصول تولیدی و زیرساختهای موجود در کنار پروژه بستگی دارد و شاید نتوان به صورت کلی درباره همه انواع فولادسازی با یک معیار قضاوت کرد.