دولت با مدیریت کسری بودجه، تورم فزآینده را کنترل کرد/ مقیدیم به همه یکسان یارانه ندهیم

محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت و سرپرست معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیسجمهور شب گذشته با حضور در برنامه ثریا که از شبکه اول سیما پخش شد، با اشاره به عملکرد دولت در زمینه کنترل نرخ تورم، اظهار داشت: تلاش کردیم راههایی را که در طی سالهای گذشته تورم ایجاد کرده مسدود کنیم.

وی با اشاره به اینکه تورم افزایش قیمت در یک دوره معین است و عوامل متعددی دارد، یادآور شد: عدم ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا از دلایلی است که باعث ایجاد تورم میشود. هرچه حجم نقدینگی بیشتر باشد تورم ایجاد میشود و دلایل افزایش نقدینگی نیز پایه پولی و ضریب فزآینده پولی است.

معاون رئیسجمهور در توضیح پایه پولی، گفت: پایه پولی یعنی قدرتی که حاکمیت از طریق بانک مرکزی ایجاد میکند. هرچه داراییهای بانک مرکزی بیشتر شود این پایه قویتر میشود و به همان نسبت داراییهای خود را بهشکل اسناد با قیمتهای متفاوت پخش میکند. داراییهای بانک مرکزی مانند طلا و ارز بهعنوان داراییهای خارجی و بخشی دیگر بهعنوان داراییهای داخلی است.

نوبخت با بیان اینکه اگر دولت به هر دلیلی کسری بودجه بیاورد و از بانک مرکزی قرض کند و بانک مرکزی نیز به او پرداخت کند، به همان میزان داراییهای بانک مرکزی افزایش یافته، اما درآمدی برای آن به دست نیامده است، گفت: این پول در واقع بدهی دولت محسوب میشود و دارایی او نیست و مقدار اسکناس مربوطه در این زمینه وارد اقتصاد میشود و به حجم نقدینگی اضافه میکند و اثر خود را در جامعه میگذارد.

وی با بیان "ما طی سال گذشته تلاش کردیم مانع از کسری بودجه شویم" خاطرنشان کرد: در سال گذشته اعلام کردیم همه آمارها نشان میدهد که ما کمتر از نصف منافع تخصیصی را به دست آوردهایم. به همین دلیل سقف بودجه را از 210 میلیارد هزار تومان به 150 هزار میلیارد تومان رساندیم که البته مجلس با 170 میلیارد تومان آن موافقت کرد و ما به دستگاهها اعلام کردیم در همین حد هزینه کنند تا دوباره از بانک مرکزی قرض گرفته نشود و به این ترتیب با تدبیر سعی کردیم به مردم خیانت نکنیم و با آنها صادقانه برخورد کنیم.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور در پاسخ به این سؤال که آمارها نشان میدهد پایه پولی حدود 20 درصد افزایش یافته و نقدینگی هم حدود 24.1 رشد یافته است، یادآور شد: اگر قرار بود پایه پولی رشد منفی داشته باشد باید انتظار شیب چشمگیرتری برای کاهش تورم داشتیم، اما کنترل تورم به این معنی نیست که قیمتها پایین آمده است بلکه به این معنی که قیمتها همچنان در حال افزایش است، اما شیب افزایش آنها کمتر شده است.

نوبخت یادآور شد: رشد تورمی 40 درصدی را تا پایان سال گذشته به زیر 35 درصد رساندهایم و در حال حاضر نیز بر اساس آمار مرکز آمار تورم 12ماهه در مرداد ماه به 22.3 درصد رسیده است.

وی با اعلام "ما همچنان تورم داریم" گفت: با این وجود یکی از عواملی که باعث افزایش تورم بهشکل فزآیندهای شده بود، کسری بودجه در دولت بود که ما آن را مدیریت و تلاش کردیم رابطه منطقی و خوبی بین عرضه و تقاضا ایجاد کنیم.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور با اشاره به راهکار دیگر دولت در این زمینه، گفت: ما سالی یکدهم میلیارد دلار از منابع نفتیمان فروختهایم، اما در حسابی بود که نمیتوانستیم از آن استفاده کنیم که البته با یک مکانیزم قانونی توانستیم از آن استفاده و تبدیل به ریال کنیم. بخش زیادی از مطالبات پیمانکاران از این طریق پرداخت شد و 4 هزار و 810 میلیارد تومان در 28 اسفند سال 92 پرداخت کردیم که این امر منجر به احیای بسیاری از طرحهای عمرانی متوقفشده شد.

نوبخت ادامه داد: هدف ما این نیست که از بانک مرکزی دوباره استقراض کنیم و در واقع تلاش شد در این مرحله از منابع موجود برای مسائل مورد نیاز بهویژه در طرحهای عمرانی استفاده شود و فرصتی شد که از طریق اتاق مبادله ارزهای موجود را تبدیل به ریال کنیم و آنها را بفروشیم و همین امر باعث ایجاد تعادل در بازار ارز شد.

وی افزود: در اوایل بهار و اواخر فصل زمستان کمی قیمت ارز افزایش یافت، اما ما برای مدت کوتاهی توانستیم ثبات را برقرار کنیم و علت آن نیز همین فرآیند و روندی بود که رخ داد و اکنون در شرایط مطلوبی هستیم، البته کمی بهخاطر اجرای فاز دوم هدفمندیها مجبور شدیم قیمت برخی اقلام بهویژه سوخت را برای اجرای مرحله دوم هدفمندیها افزایش دهیم.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور تصریح کرد: الآن افرادی که ریال دارند خیلی عجلهای به تبدیل آن به دلار ندارند، زیرا آنها نیز معتقدند نوعی ثبات در این بازار ایجاد شده است.

نوبخت در خصوص پرداخت یارانهها، گفت: ما از ابتدا گفتهایم نسبت به پرداخت یارانهها مقید هستیم که به همه یکسان یارانه ندهیم. ابتدا از خود مردم درخواست کردیم در این زمینه کسانی که میتوانند یارانه نگیرند به ما اعلام کنند تا یارانههای موجود به مسائلی مانند بهداشت، درمان و تولید اختصاص داده شود که در این مسیر نیازمند مشارکت مردم هستیم.

وی یادآور شد: بیش از 2 میلیون و 400 هزار نفر در این مرحله از پرداخت یارانه انصراف دادند. اقدام دیگر این بود که بتوانیم براساس اطلاعات شفاف و درست برخی از افراد را بهشکل قهری یا اجباری از دریافت یارانه حذف کنیم.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور گفت: در 90 روز اول کاری دولت تلاش شد مسائل مختلف در این زمینه بهشکل شفاف شناسایی شود، اما احساس کردیم اگر این کار را با فرصت انجام دهیم به نتایج مناسبتری دست مییابیم، اما اگر قرار باشد بهشکل سریع انجام شود ممکن است بیش از منابع مالی کسبشده آسیبی به مردم وارد شود که بسیار سنگینتر از آن منابع باشد.

نوبخت با تأکید بر عدم لزوم تعلق یارانه به ایرانیان خارج از کشور، گفت: فلسفه یارانه این بود که بهدلیل افزایش سوخت ایجاد شده در کشور به مردم یارانه تعلق گیرد، اما کسانی که در خارج از کشور هستند و در این کشور زندگی نمیکنند و هزینه افزایش سوختی را پرداخت نمیکنند لزومی ندارد یارانه دریافت کنند.

وی تأکید کرد: وقتی بحث حذف یارانهها مطرح میشود، اولین افرادی که ابراز نگرانی و ترس میکنند افراد کمدرآمد جامعه هستند. ما این بحث را خیلی در رسانهها مطرح نکردیم و بیشتر تلاش کردیم در بعد عملی اقدام کنیم، اینکه افراد خارج از کشور حق دریافت یارانه را ندارند و یارانه تنها برای افرادی است که در داخل کشور زندگی میکنند.

سخنگوی دولت گفت: ما علاقمندیم در جهت عدالت گام برداریم و در این مسیر باید از منابع یارانهها در جهت خدمات دیگر استفاده کرد.

نوبخت خاطرنشان کرد: ما از مبالغ یارانهها حتی یک ریال نیز برای کسری بودجه یا اعتبارات عمرانی جاری استفاده نکردهایم، در حالی که در قانون هدفمندی آمده که میتوان از اعتبارات حاصله از هدفمندی یارانهها برای اعتبارات جاری استفاده کرد و تلاش میکنیم منابع حاصله از این بخش را در مسائلی مانند بیمارستانها و خدمات بیماران که رهبر انقلاب در دیدار با اعضای هیئت دولت نسبت به آن ابراز خشنودی کردند، پرداخت شود.

وی در خصوص تهیه لیست جامع اطلاعاتی از مردم برای پرداخت مالیات و نگاههایی که در دولت در این زمینه وجود دارد، گفت: آن چیزی که آقای روحانی گفتند بحث بسیار درستی است، زیرا بحث عدهای این بود که ما بگردیم هر کسی که حساب مالی دارد با او در زمینه مالیات بهشکلی تسویه حساب کنیم.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور با بیان اینکه هیچ کشوری از سپردههای مردم در نظام بانکی مالیات نمیگیرد، گفت: اگر این کار انجام شود خود به خود فرار پول از نظام بانکی ایجاد میشود و آسیب بیشتری به وجود خواهد آمد.

نوبخت با اعلام "بهدنبال مکانیزه کردن سیستمهای کسب اطلاعات در گمرک، نظام مالیاتی و دیگر بخشها هستیم" اظهار داشت: ما 25 پایگاه مالیاتی را به 41 پایگاه رساندهایم و همه موارد را در این پایگاهها بهشکلی همپوشانی شده حرکت میدهیم و بهدنبال استفاده از مکانیزمهای مختلف با استفاده از فناوریهای جدید هستیم تا بتوانیم به سیستم جامعی در خصوص بحث اطلاعات دست یابیم.

وی با بیان اینکه آن چیزی که در چارچوب قانون است انجام میشود، گفت: یک وقت هست که میخواهیم اطلاعات را مبانی قرار دهیم ضمن اینکه ممکن است یک اثر مثبت برای اطلاعات در جهت حذف یارانهها ایجاد کند از یک جهت دیگر نیز ممکن است ناامنی برای نظام بانکی ما ایجاد کند که ما با رعایت قانون مقید هستیم از این پایگاهها برای شناسایی استفاده کنیم.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور تصریح کرد: در تبصره 21 سال 93 عددی که در اختیار دولت بود براساس درآمد افراد بود که ما بر همین اساس آنها را شناسایی میکنیم و مشغول آن هستیم، البته خودمان نیز علاقمندیم کسانی که استحقاق دریافت یارانه را ندارند از این مسیر حذف شوند و برای ایجاد عدالت منابع حاصله در زمینه سایر خدمات به کار گرفته شود.

نوبخت در خصوص نامه اخیر وزیر مسکن به رئیس مجلس و حذف دو بند از قانون تحول مالیاتی که بند آن مربوط به اخذ مالیات از منازل خالی است، گفت: هرکدام از طرحها و لوایحی که در مجلس مطرح است متناظر آن در هیئت وزیران و در کمیسیونهای تخصصی دولت مطرح میشود.

وی افزود: طرحی که در کمیسیون تخصصی دولت مطرح شود در نهایت پس از رأیگیری و نظرسنجی از وزرای حاضر در کمیسیون مجدداً به هیئت دولت فرستاده میشود و در نهایت اعضای هیئت دولت در این زمینه رأیگیری میکنند و نظر حاصله نظر هیئت دولت میشود و ممکن است وزیر یا سخنگو بهعنوان موافق یا مخالف آن در مجلس حاضر شود.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور با بیان اینکه هر وزیری ممکن است نظر کارشناسی متفاوتی نسبت به موضوعات داشته باشد، گفت: وقتی طرحی در هیئت وزیران مطرح شد در نهایت همه وزرا پس از تصمیم نهایی دولت از آن دفاع میکنند و از نظر جمعبندی شده حمایت میکنند.

نوبخت در خصوص نامه مربوطه و نظر وزیر مسکن و طرح این موضوع در هیئت دولت، گفت: هنوز این مسئله در جلسه هیئت وزیران مطرح نشده و هیئت وزیران در این خصوص به جمعبندی نرسیده، اما هر نظری از هیئت وزیران در این خصوص استخراج شود برای همه لازمالاجراست.

وی در خصوص طرح افزایش وام خرید مسکن و مواردی که در این زمینه در بسته خروج از رکود دولت مطرح شده است، گفت: افزایش وام مسکن در حد نامهای است که پیشنهاد دو تن از اعضای هیئت وزیران به رئیسجمهور بوده است.

سخنگوی دولت گفت: بدون تردید این مسئله به کمیسیونهای مربوطه در دولت ارجاع داده میشود و در آنجا نظرات کارشناسی داده شده و در نهایت در جلسه هیئت وزیران نظر هیئت وزیران مطرح میشود و با عقل همه اعضای دولت به نتیجه مشخصی میرسد.

نوبخت با بیان اینکه هیچ یک از اعضای هیئت وزیران در مرحله آزمون و خطا نیستند و همه در کار خود متخصص و خبره هستند، گفت: این موضوع در حد پیشنهادی است که باید در کمیسیونهای تخصصی بررسی شود و پس از آن هیئت وزیران جمعبندی و نظر خود را در این زمینه اعلام میکند.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا وام 80 میلیون تومانی مسکن بار مالی زیادی را در پی نخواهد داشت، گفت: یک نگاه در هیئت وزیران وجود دارد و آن این است که با توجه به اینکه در خصوص مسکن مهر کار ناتمامی داریم و میلیونها نفر چشمانتظار این مسئله هستند و رهبر انقلاب نیز بهدرستی به آن اشاره کردند هیئت وزیران باید در این زمینه تصمیمگیری کند و پس از آن برنامههای دیگر را پیگیری کند.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور در همین زمینه، گفت: جلسات مختلفی در کارگروههای مختلف برای اتمام مسکن مهر برگزار شده تا اینکه بتوانیم منابع مالی روبنایی و زیربنایی آن را تأمین کنیم تا این کاری که با استفاده از استقراض از بانک مرکزی ایجاد شده و منابع مالی را هزینه کرده به یک فایدهای برسد.

نوبخت گفت: در آخرین جلسه گذشته مسکن مهر بیش از 800 میلیارد تومان برای انشعابات آب و برق مسکن مهر که در حال حاضر قیمت آن با گذشته متفاوت شده و افزایش یافته ما به التفاوت موجود را پرداخت کرده تا این مسکن ارزانتر برای مردم به دست آید.

وی درباره طرح جدید دولت برای مسکن زوجهای جوان، گفت: این یکی از مهمترین برنامههای دولت است و با توجه به مسائل و مشکلاتی که در خصوص مسکن مهر وجود داشته، بدون تعریف یک برنامه مشخص نمیتوانیم به نتیجه برسیم، لذا ابتدا تلاش میکنیم مسکن مهر را به اتمام برسانیم و سپس طرح مناسبی را در خصوص مسکن مطرح کنیم.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور با اشاره به پرداخت وام ازدواج، گفت: نظام بانکی بهدلایل مختلفی از پرداخت وام ازدواج خودداری میکرد که ما بهرغم مشکلات نظام بانکی تلاش کردیم راهحلی برای آن ایجاد کنیم و در نهایت راهحلی در این زمینه ارائه شد و شاهد پرداخت وام ازدواج از عید فطر هستیم.

نوبخت با بیان اینکه طی یک سال گذشته مشکلات فراوانی برای دولت در زمینه انجام برخی از برنامهها وجود داشته است، گفت: ما با مسائل و مشکلاتی دست و پا زدیم و بسیاری از ساختمانهایی که خود بنا نکرده بودیم باید پیگیری میکردیم، زیرا برخی از آنها باید به نتیجه میرسید و با وجود انبوه مشکلات تلاش کردیم در یک سال اخیر به نتایج قابل قبولی برسیم.

وی با اشاره به اینکه مسئولان و اعضای هیئت دولت از طرح دیدگاههای مربوط و مشکلات و اولویتهای آنها استقبال میکنند، گفت: در حال حاضر برنامه ششم را تهیه میکنیم که با اطلاع از نظرات مردم بهتر میتوانیم این برنامهها را تدوین کرده و اولویتبندی کنیم، زیرا تهیه برنامه ششم از آغاز امسال شروع شده و 5 تا 6 ماه دیگر باید به اتمام برسد و این مسائل میتواند مبنای آن قرار گیرد.

سخنگوی دولت در خصوص برنامهریزیهای دولت و بحث تحریمها، گفت: همه تلاش ما این است که تحریمهای غیرعادلانه و ناجوانمردانهای را که علیه ملت ایران از سوی قدرتهای بزرگ ایجاد شده لغو و از بین ببریم. همان گونه که دیدیم مردم غزه کنار مقاومت، مذاکره را نیز در پیش گرفتند، اما بنده بهعنوان عضو کوچک هیئت وزیران اعلام میکنم هیچکدام از برنامههای ما براساس اینکه انشاءالله تحریمها برداشته شود نوشته نشده و البته برنامههای خود را براساس شرایط بدتری که ممکن است برای کشور ایجاد شود تهیه میکنیم.

نوبخت گفت: اگر این مذاکرات را انجام نمیدادیم دولتها تلاش میکردند ملتهای خود را به این مسئله توجه دهند که ایران به مذاکره نیامد، اما در حال حاضر بسیاری از ملتها میبینند که ایران پای میز مذاکره حاضر شد. ضمن اینکه تلاش میکنیم تحریمها از بین برود و امیدوار هم هستیم برنامههایی را تهیه کنیم که حتی برای شرایط بدتر کشور نیز مناسب باشد و همه همتمان این است که بتوانیم از ظرفیت داخل استفاده کنیم. البته امیدواریم از طریق گفتوگو، منطق و با عنایت خدا در این زمینه گام برداریم.

وی یادآور شد: بعضی از اتفاقاتی هستند که از قبل پیشبینی نشدهاند و ما از آنجا که پیشبینی نمیکنیم اتفاقات و مسائلی ایجاد میشود، بهعنوان مثال مسائلی که برای اوکراین و روسیه ایجاد شده و روسیه در معرض تهاجم و تحریم قرار گرفته که در این زمینه ممکن است انتظار همراهی از سوی ملت ایران مدنظر باشد.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور در خصوص سفرهای استانی رئیسجمهور و اهمیت آن، گفت: بیش از 2 هزار و 906 طرح بزرگ در کشور وجود دارد که باید اعتبارات آنها را تهیه کنیم و آنها را به پایان برسانیم.

نوبخت با اشاره به اینکه دولت با محدودیتهای منابع در این زمینه روبهروست، گفت: ما تلاش کردیم در استانها بهجای کلنگ زدن بهعنوان مثال 300 طرح جدید، طرحهای مورد نیاز مردم را که قابلیت اتمام تا پایان سال 93 را دارند به اتمام برسانیم و به همین دلیل سراغ طرحهایی رفتهایم که قابلیت اتمام تا پایان سال دارند.

وی ادامه داد: انشاءالله در اسفندماه همین امسال طرحهایی که رئیسجمهور به استانهای مربوط به آن سفر کرده از طریق ویدیو کنفرانس نمایش داده میشود.

معاون برنامهریزی و نظارت راهبردی رئیسجمهور با بیان "در این زمینه تحت فشار هستیم و بعضی از اعضای استانها علاقمندند کنار کارهای قبلی کارهای جدیدی نیز انجام شود" گفت: همه اعضای هیئت دولت غیر از سفرهای استانی با حضور در استانهای مختلف تدبیر و تصمیم دولت را در این زمینه اعلام میکنند و مطمئن باشید رئیسجمهور در سفرهای استانی براساس احساسات تصمیمگیری نمیکنند و براساس کارشناسیهایی که در خصوص طرحها انجام شده به افتتاح و یا اعلام طرحی میپردازند.

نوبخت با اشاره به سفر خود به استان آذربایجان غربی، گفت: بنده و دیگر اعضای هیئت دولت طی سفرهای مختلف به استانها و حضور در جلسات با مدیران، سیاست جدید دولت را اعلام میکنیم و تلاش میکنیم مسائل و طرحها را در یک روند مناسب ادامه دهیم.