تدوین طرح جامع ساماندهی واردات خودرو

رئیسکل گمرک ایران گفت: در پنج ماهه نخست امسال 47 هزار دستگاه خودرو نیز وارد کشور شده است. مسعود کرباسیان با بیان اینکه واردات خودروهای بالای 2500 سیسی همچنان ممنوع است، افزود: خودروهای بیش از 2500 سیسی که وارد کشور شدند، ثبت سفارش آنها مربوط به قبل از اردیبهشتماه سال 92 بوده است. وی ادامه داد: خودروهای زیر 2500 سی سی در طبقه متوسط مورد استفاده قرار میگیرد و بهطور قطع تمام خودروهای بالای 2500 سیسی که اجازه ورود به کشور داشتند، تاکنون وارد شدهاند و چیزی در گمرکات باقی نمانده است چراکه مدلهای آنها قدیمی میشود و بازار مصرف خود را ممکن است از دست بدهند. کرباسیان درخصوص میزان واردات کشور نیز اظهار کرد: در پنج ماهه سال جاری، 80 تا 85 درصد از واردات صورت گرفته مربوط به کالاهای اساسی، مواد اولیه و واسطهای و مابقی مصرفی بوده است. مهندس آرش محبینژاد درخصوص مدیریت واردات خودرو گفت: در راستای توصیه­های مقام معظم رهبری و نگرانی که درباره واردات بی­رویه خودروهای لوکس کشور وجود داشت، نشستی با حضور نعمتزاده، وزیر صنعت و معدن برگزار شد و تصمیم گرفته شد جلوی بی­رویه واردات خودرو گرفته شود. درحال حاضر نیز یک طرح جامع ساماندهی واردات خودرو در وزارت صنعت و معدن دردست اقدام است که بخشی از آن طرح ساماندهی واردات خودرو است. در واقع از خروج منابع متنعابهی و همچنین خروج ارز داخلی که می­تواند صرف مایحتاج و ضروریات زندگی مردم شود، خصوصا دارو و تغذیه مردم، جلوگیری شود. در واقع از خروج ارز کشور برای واردات بی رویه خودرو خصوصا خودروهای لوکس جلوگیری شود.

طرح جامع برای واردات خودرو

وی درادامه افزود: در عین حال وزارت صنعت و معدن که تلاش دارد، واردات را ساماندهی کند اما با این تفاوت که قصد ندارد انحصار در صنعت خودرو ایجاد کند. در واقع تلاش دارد که هم حقوق مصرفکننده رعایت شود و هم در حوزه تولید اخلال وارد نشود. یعنی سیل واردات بی­رویه خودرو در کشور باعث به مخاطره انداختن تولیدات داخل نشود. درنهایت باید تمهیداتی برای واردات خودرو اندیشیده شود که بخشی از این تمهیدات توسط وزیر صنعت و معدن مطرح شده است. بخشی از این کار نیز به ما به عنوان انجمن­های مردمنهاد درخصوص ساماندهی واردات خودرو واگذار شده است که امیدواریم با اجرای این طرح جامع برای واردات خودرو که از خسارت وارد شده به مردم بهعنوان مصرفکننده و همچنین خودروسازان و قطعهسازان جلوگیری شود. محبینژاد با اشاره به این­که این طرح هماکنون درحال تهیه است گفت: هر کدام از ارگانهای مختلف اعم از متولیان خودرو وزارت صنایع، سازمان گسترش نوسازی و انجمن­­های مردمنهاد در حال تهیه این طرح هستند و به محض این­که این طرح تدوین و نهایی شود، اعلام عمومی خواهد شد. البته خود وزارت صنعت و معدن باید برای واردات خودرو تمهیداتی بیندیشد. بهعنوان نمونه تعرفه موثر بر واردات خودروها طبق چیزی که در6 ماهه اول سال قرار بود اجرا شود این بود که خودروهای با ظرفیت موتور بالا تعرفه­ بالای 140 درصد داشته باشند. اگر این حمایت تعرفه­ای برای واردات خودروهای با حجم سیسی بالا رعایت شود. بخصوص اگر پیشنهاد اولیه رعایت شود که برای واردات خودرو داده شده بود که تا 1500 سی سی دارای یک تعرفه باشد و از 1500 تا 2 هزار 10درصد تعرفه پایه اضافه، از 2 هزار تا 2هزار و پانصد 10 درصد اضافه شود و از 2هزار پانصد به بالا ممنوع شود یا خودروهای با حجم موتور بالا با تعرفه­های خیلی بالا وارد شوند، بسیار مثمر ثمر خواهد بود. اگر واردات خودروی 2700 سیسی واقعا مجاز شود و تعرفه 150 درصد داشته باشد، یقینا به تولید داخل لطمه نخواهد زد. به اضافه اینکه کلاس خودرو وارداتی با کلاس خودروهای داخلی در حال حاضر قابل رقابت نیست. اگر قرار باشد از واردات خودرو با حجم موتور بالا جلوگیری کنند، درواقع این حقی است که از مصرفکننده و مردم گرفته می­شود. منتها اگر اجازه واردات داده شود اما تمهیدات لازم اندیشیده نشود، به ضرر تولید داخل خواهد بود. بهخصوص اگر حمایت تعرفه­ای و تعداد خودروهای فرسوده­ای که باید از رده خارج شوند، رعایت نشود. چرا که هماکنون باید به ازای هر خودروی وارداتی 2تا 6 دستگاه خودروی فرسوده خارج شود. باید تمهیداتی اندیشیده شود که مثلأ برای واردات خودروی با حجم موتور بالا حداقل 10 خودرو فرسوده از رده خارج شود.

حمایت تعرفه­ای

وی در ادامه افزود: البته دیدگاه­های مختلفی در خصوص واردات خودرو وجود دارد. اما بهطور کلی یکی از اهداف این طرح این بود از انحصار در صنعت خودرو جلوگیری شود. البته اگر مصرفکننده ایرانی تمایل دارد، ماشین بنز با حجم موتور 5 هزار سوار شود که در داخل هم تولید نمی­شود. یک دیدگاه این است که نباید افراد این نوع خودرو را سوار شوند اما در مقابل دیدگاه دیگری وجود دارد که کسی که توانایی پرداخت هزینه خودرو را دارد و تولید این نوع خودرو در داخل امکان ندارد، اجازه واردات داده شود. در این بین باید سازوکاری وجود داشته باشد که مصالح ملی در نظر گرفته شود و تولید داخل به خطر نیفتاد که در اینصورت اشکالی بر واردات این نوع خودروها وارد نیست. بنابراین معتقدیم اگر حمایت تعرفه­ای و سپس مطالب جانبی مثل خروج تعداد خودروهای فرسوده در ازای خودروهای با حجم موتور بالا رعایت شود، به تولید داخل ضربه­ای نخواهد زد.

اتخاذ سیاست منطقی

مهردادبذرپاش، نماینده مجلس و عضو کمیسیون صنایع و معادن درخصوص واردات خودرو با حجم موتور بالا گفت: در زمینه واردات خودرو باید سیاست درست و منطقی را دنبال کنیم که مسیری که قرار بود در صنعت خودروسازی دنبال کنیم به بیراهه نرود. بهطوری که باید در برخی از خودروها تعرفه را کاهش دهیم تا شرایط در صحنه خودروسازی کشور رقابتیتر شود. بهطوری که مشاهده شد در بحث قیمت­گذاری خودروها، دولت و مجلس حریف خودروسازان نشدند. البته مجلس وظیفه نظارتی دارد و آخرین روش نظارت مجلس استیضاح وزیر صنعت است. البته اگر این اتفاق می­افتاد متهم به عدم همراهی با دولت می­شدیم. اما احتمالا راهی جز این باقی نخواهد ماند. با توجه به نگرانی و تکدر رئیسجمهور باید تصمیم دیگری اتخاذ می­شد که نهایتا منجر به رضایت مردم می­شد.

اصلاح سیاست­های تعرفه­ای

وی در ادامه با اشاره به اصلاح سیاست­های تعرفه­ای گفت: راهی جز اصلاح سیاستهای تعرفهای نمانده است. البته در خودروهای پرمصرف اصلاح سیاست تعرفه­ای یا کاهش تعرفه­ سیاست غلطی است چراکه بردن کشور به سمت خودروهای پرمصرف با توجه به شرایط و محدودیت سوخت در کشور اشتباه است و این امر باید باوسواس بیشتری دنبال شود. روش دیگر استفاده از اهرمهای است که در دست دولت قرار دارد و یکی از این اهرم­ها این بود که باید به میزان واردات خودرو شرایط را برای خروج خودروهای فرسوده تسهیل می­کردیم. در مصوبه دولت در گذشته این امر دیده شد که به میزان خودروهای با حجم موتور خاص 2 خودرو و با حجم موتور پایین­تر یک خودرو از خودروهای فرسوده از سیستم حملونقل کشور خارج شوند. تا هم به کاهش آلایندگی هوا کمک کنند و هم کمک به کاهش مصرف سوخت و کاهش ترافیک در سطح کلانشهرها شود. این سیاست متاسفانه در چند سال گذشته با پرداخت وجه بهجای خروج خودروهای فرسوده بهدرستی دنبال نشد. که متاسفانه در یکسال گذشته در این دولت نیز تکرار شد. که باید هرچه سریع­تر جلوگیری شود و واردکنندگان موظف به خروج خودروهای مصوب دولت از گردونه حملونقل کشور شوند. البته این کافی نیست. چراکه ورود یک و نیم میلیون خودرو چه در داخل تولید شود و چه از خارج وارد شود، سبب خروج هیچگونه خودروی فرسوده نخواهد شد. بهطوری که تا چند سال آینده کلانشهری مثل تهران تبدیل به پارکینگی خواهد شد که هر اندازه هم محدودیت ترافیکی اعمال کنیم، مشکل آلودگی هوا حل نخواهد شد. بهطوری که در زمینه واردات، تولید خودروهای داخلی و خروج خودروهای فرسوده کشور عقب هستیم. بذرپاش در ادامه گفت: در واقع باید بهازای ورود هر خودروی وارداتی به گردونه سیستم حملونقل کشور اضافه می­شود یک خودروی فرسوده از سیستم حمل و نقل کشور حذف گردد که این امر منجر به کاهش سوخت و کاهش میزان آلودگی خواهد شد. باید در این زمینه تلاش کنیم که میزان فرسودگی خودروها را مانند ژاپن به 5 سال تقلیل دهیم. وزارت صنایع این امر را باید تسهیل کند و با واردکنندگان برخورد قانونی داشته باشد و از این امر کوتاه نیاید. لذا هرگونه کوتاه آمدن از سیاست درست منجر به منحرف شدن از مسیر درست خواهد شد. بهطوری که قیمت سوخت واقعی­تر، خروج خودروهای فرسوده تسهیل شود و هم بر ورود خودروهای با حجم موتور بالا که مصرف بالایی دارند، محدودیت اعمال شود. همچنین سیاست اصلاح تعرفه­ها را برای برخی از کلاس خودروها اعمال کنیم تا شرایط رقابتی شود و هزینه­های خودروسازان کنترل که نرخ تولید و فروش منطقی­تر شود. باید وزارت صنایع با دیدگاه جامع این سیاست­ها را دنبال کند.

واردات خودرو باعث رقابت نمی­شود

محمدرضا نجفیمنش، عضو هیاتمدیره انجمن قطعهسازان خودرو، مسالهای که باید مورد توجه قرار گیرد این است که واردات خودرو باعث رقابت نمی­شود و رقابت زمانی ایجاد خواهد شد که شرایط رقابتی را فراهم کنیم، یعنی سود بانکی معادل سود بینالمللی و راندمان و بهره­وری ما به شکل بینالمللی باشد. این در حالی است که خودروی داخلی با این شرایط توان رقابت با خودروی خارجی را نخواهد داشت. در وضعیتی که درآمد ارزی کشور خیلی بالا نیست و ما پول زیادی نداریم، باید از هزینهکردن آن مراقبت کرد. وی در ادامه افزود: همانطور که در اقتصاد مقاومتی نیز مطرح شد نگاه باید به درون باشد و با تکیه بر ظرفیت­های داخلی بتوانیم خودروی باکیفیت را در داخل تولید کنیم. چراکه واردکردن خودرو در چنین شرایطی به تولید داخل صدمه خواهد زد. از طرفی شرایطی فراهم شود که خودروسازان بتوانند به نیازها و علاقهمندی مردم پاسخ دهند و خودروهای جدید را وارد عرصه کنند که نیاز مردم برآورده شود و دیگر نیازی به واردات خودرو در کشور نباشد. وی با اشاره به تاکید اخیر وزیر صنعت و معدن به ارائه خدمات پس از فروش تولید بیان کرد: خوشبختانه وزیر صنعت همانطور که در یکسال اخیر بر افزایش تولید خودرو تاکید داشتند این امر اتفاق افتاد. در جلسهای هم که پنجشنبه گذشته با حضور نعمتزاده، وزیر صنعت و معدن برگزار شد، تاکیدشان بر ارائه خدمات پس از فروش و جلب رضایت مشتریان و مردم از خودروهای تولید داخل بود. حتی تاکید داشتند که خودروسازان قطعات یدکی که مورد نیاز است را به هر طریقی که شده تامین کنند. امیدوارم خودروسازان در راستای این اهداف گام بردارند، بهطوری که هماکنون یک گروه مسئول پایش شرایط هستند تا ترتیبی اتخاذ شود که همانطور که تولید رونق دوباره گرفت و افزایش یافت، خدمات پس از فروش به مشتریان بهخوبی ارائه شود که دیگر نیازی به واردات خودرو نداشته باشیم.