بی‌توجهی به بازار میلیاردی آدامس

طبق آمارهای گمرک ایران در سال 1390 بالغ بر 22 میلیون دلار انواع آدامس (25 میلیارد تومان) به صورت قانونی وارد کشور شد. این در حالی است که در سال 1391 و 1392 به ترتیب معادل 12.1 میلیون دلار (16.1 میلیارد تومان) و 2.6 میلیون دلار (6.6 میلیارد تومان) انواع آدامس به صورت قانونی وارد کشور شد.

در پنج ماهه نخست سال جاری نیز تنها یک میلیون و 250 هزار دلار معادل 3.1 میلیارد تومان آدامس وارد کشور شد و آدامسهای وارداتی به کشور شامل دو نوع بدون قند و پوشیده از قند و شکر است.

این آمار و ارقام و در کنار آن حضور برندهای متنوع خارجی در بازار آدامس کشور نشاندهنده این است که طی سالهای اخیر قاچاق این محصول غذایی به کشور به شدت افزایش یافته است. یکی از کالاهایی نیز که معمولا در جریان کشفیات قاچاق به چشم میخورد آدامس است که قاچاق آن هم کار چندان دشواری نیست. 

از جمله موارد مربوط به کشف آدامسهای قاچاق میتوان به کشف 160 هزار عدد آدامس قاچاق ساخت کرهجنوبی به ارزش 30 میلیون تومان در خرمآباد در اردیبهشت ماه امسال، کشف بیش از 114 هزار آدامس قاچاق به ارزش 151 میلیون تومان در محور خرمآباد - بروجرد در اردیبهشت امسال، کشف 60 عدد آدامس قاچاق در قم در اردیبهشت امسال و ... اشاره کرد.

تاکنون آمارهای مختلفی درباره حجم بازار آدامس کشور اعلام شده و برخی منابع حتی از مصرف سالانه 500 میلیارد تومان آدامس توسط ایرانیها خبر دادهاند.

مصرف بالای آدامس در ایران باعث شد در سال 1388 بزرگترین خط تولید آدامس بدون قند خاورمیانه در شرکت پارسمینو به بهرهبرداری برسد. در مراسم افتتاح آن کارخانه اعلام شد که سالانه مبلغی بالغ بر 100 میلیارد تومان صرف واردات رسمی آدامسهای بدون قند به کشور میشود و اعلام شد که با افتتاح این خط تولید کشور در زمینه تامین آدامس بدون قند مورد نیاز به خودکفایی خواهد رسید.

با این حال مشاهدات نشان میدهد که اگرچه از نظر قانونی واردات آدامس به کشور کاهش چشمگیری پیدا کرده اما قاچاق آدامس به کسب و کاری پررونق تبدیل شده است.

به نظر میرسد ایجاد محدودیت تعرفهای روی واردات، قاچاق آسان و سود بالای قاچاق باعث شده قاچاق آدامس به کشور طی سالهای اخیر تشدید شود. در جریان اولویتبندی کالاها نیز آدامس در اولویت 10 قرار گرفت و ثبت سفارش آن متوقف شد که همین عامل زمینه برای تشدید قاچاق این محصول را فراهم کرد.

از سوی دیگر آدامسهای داخلی نیز در رقابت با برندهای خارجی چندان موفق نبودهاند و این موضوع را میتوان به خوبی در ویترین بسیاری از سوپرمارکتها و مغازههای سطح شهر مشاهده کرد. این در حالی است که در گذشتهای نه چندان دور "خروس" نشان یکی از برندهای مطرح تولید داخل در بازار آدامس کشور بود که در حال حاضر دیگر نامی از آن در بازار وجود ندارد.

شاید هنوز هم برای بسیاری از مسئولان بخش صنعت و تولید کشور، آدامس و تولید آن اهمیت چندانی نداشته باشد اما بهتر است این دسته از مسئولان بدانند براساس بررسیهای انجام شده گردش مالی بازار آدامس ایران 50 برابر گردش مالی کیوسکهای مطبوعاتی، حدود 50 درصد حجم بازار لوازم آرایشی و بهداشتی، حدود هشت برابر بازار تورهای گردشی داخلی، حدود چهار برابر بازار آب معدنی و یک چهارم گردش مالی سالانه بازار سیگار کشور است.