بخش خصوصی شاکی جدید اختلاس‌گر بزرگ/ آریا اصلا به اتاق پا نگذاشت!

چند هفتهای هست که اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در معرض انتقادات شدید نسبت به ارایه طرح بهبود فضای کسب و کار قرار گرفته است. در این مدت، دولت با بازوی رسانهای خود بارها پارلمان بخشخصوصی را متهم به حمایت از قشری خاص در جامعه و حتی تشکیل حزب ثروتمندان کرده است اما گویا محمد نهاوندیان به عنوان رئیس پارلمان بخش خصوصی چندان تمایلی ندارد که در مقام پاسخ به چنین انتقاداتی برآید و ترجیح میدهد همچون همیشه سیاستمدارانه وارد گود شود و اصل موضوع را گرفتار حاشیههای فرعی نکند.

فضای اتاق بازرگانی در خیابان طالقانی نیز همین را نشان میدهد. رفت و آمدها به روال معمول همیشه ادامه دارد و گویا اتاق هم تصمیم گرفته است تا با قانون جدید، خود را نونوار کند. وقتی برای مصاحبه وارد اتاق محمد نهاوندیان، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران میشویم، سر و صداهایی ناشی از ساخت و ساز به گوش میرسد. با کلام طنز از او میپرسیم، آقای دکتر گویا دعوای شما و دولت بر سر قانون بهبود فضای کسب و کار به جایی رسیده است که دولتیها با بیل و کلنگ در حال تخریب ساختمان اتاق هستند؟ او هم در پاسخ به این پرسش طنزگونه ما تنها میخندد و شروع به بیان روایتی تاریخی در این باره میکند.

* آقای دکتر نهاوندیان، شما امیرمنصور آریا را میشناسید؟

- نهاوندیان: بنده شخصا وی را ندیدم ولی به اندازه فراوانی از کارهایی که انجام داده، اطلاع حاصل شده است.

* فکر میکنید که چگونه یک سرمایه گذار واقعی ظرف چندین سال میتواند 20 میلیون تومان سرمایه خود را به 4700 میلیارد تومان - براساس گفته سخنگوی قوه قضائیه - تبدیل کند؛ آنهم با شرایطی که هم اکنون بر اقتصاد ایران حاکم است؟

همچنان که میدانید خبر اینگونه انباشته شدن سرمایه نه تنها در سطح عمومی جامعه بلکه میان فعالان اقتصادی و بخشخصوصی نیز مبهوتکننده بود، چراکه ما روزانه با مدیران و فعالان اقتصادی در اتاق سروکار داریم که عضو تشکلهای مختلفی هستند و به عنوان کانون و بنگاههای کوچک و متوسط کشور، هر روزه درگیر انواع و اقسام مشکلات بانکی، مالیاتی، تامین نقدینگی، تامین ماشینآلات و قطعات یدکی، تامین بازار، رقابت با کالاهای وارداتی و انواع و اقسام مسائلی هستند و درآمدی که کسب میکنند، حاصل تلاش عرقریزان جدی آنها است تا بتوانند اشتغال کارگران خود را حفظ کنند.

بنابراین، اینگونه کسب درآمد و انباشت سرمایه به خصوص در آنجایی که این به یک انحراف از جریان و فرآیند تولید ارزش تبدیل شده و نوعی انحراف به مصارف تجملی و منافع شخصی و شاید گروهی را منجر میشود، بسیار سئوالانگیز است.

* در چند سال گذشته امیرمنصور آریا در اتاق بازرگانی رفت و آمد داشته یا اینکه این فرد به همراه تیماش فقط با برخی مسئولان دولتی رفت و آمد کرده است؟

  ما که تا به حال در اتاق ایشان را ندیدهایم اما در یکی از شرکتهای این مجموعه در یکی از اتاق بازرگانی شهرستانها، کارت بازرگانی برای امورات خود اخذ کرده بوده ولی در یکی از مراحل قبل از این ماجراها، وقتی استعلامی از آن اتاق صورت گرفت، اطلاعات زیادی در مورد آن شرکت وجود نداشت، یعنی به هیچ وجه هیچگونه فعالیت چشمگیری در آن اتاق مربوطه از سوی این شرکت دیده نشده است.

* فکر میکنید این نوع دریافت تسهیلات و اقدامات، بدون هماهنگی نهادهای قدرت و ثروت امکان پذیر است؟

 رسیدگیها به این پرونده، به طور قطع این گونه موارد را روشن خواهد کرد؛ لیکن همچنان که قبلا نیز گفته شده در عین حالی که رسیدگی قضایی به این پرونده بسیار مهم تلقی میشود، لازم است به این نکته توجه شود که فضای کسب و کار نباید تحتالشعاع چنین اقداماتی قرار گیرد.

*شما هم شاکی این پرونده هستید؟ به هرحال از امیرمنصور آریا به عنوان فردی در بخش خصوصی یاد میشود و شنیده شده حتی در جلسات خصوصی برخی مسئولان از او به عنوان قهرمان تولید ملی یاد شده است؟

  در واقع لطمه اینگونه انحرافها به جریان سالم سرمایهگذاری، اشتغالزایی و کارآفرینی وارد میشود؛ به این معنا که وجهه واقعی کارآفرینی که مصداق کامل ارایه یک نوع خدمت اجتماعی، ایجاد فرصت شغلی برای دیگران با مدیریت صحیح است، مشوه با رفتار رانتجویانه و سوءاستفاده از موقعیت و خلاءهای مقرراتی و نیز انحراف از اجرای قانون و مقررات میشود و در نهایت، تصویر غیرواقعی از بخش خصوصی را ترسیم میکند. بنابراین برای مقابله با اینگونه فسادها نیز در عین حالی که اقدام قضایی ضروری است اما ریشهیابی و ریشهکنی زمینههای بروز چنین فسادهایی، مهمتر از برخورد مصداقی است.

اینگونه فسادها در تاریکی و با سوءاستفاده از عدم شفافیت اتفاق میافتد. برهمین اساس، اگر ارتباطات اقتصادی در اقتصاد ما شفاف بوده و زمینههای دسترسی به اطلاعات و اعتبارات برای همگان اطلاعرسانی شده باشد، میدان رقابت برای تولید درآمد و کسب سود با همه قواعد منصفانهاش روشن میشود و در این صورت، دیگر زمینهای برای سوءاستفاده و ارتباطات ویژه باقی نمیماند و لذا مقابله اساسی و ریشهای با اینگونه زمینههای فساد را باید در گسترش نهضت شفافسازی اطلاعات جستجو کنیم.

یکی از نکات درخشان قانون بهبود محیط کسب و کار نیز همین زمینه است که در همه مواردی که بیتالمال درگیر است، باید دستگاههای پاسخگو به مردم اعم از دولت و موسسات دولتی، دستگاهها و شرکتهایی که تحت مدیریت دولت و موسسات عمومی غیردولتی هستند، اطلاعرسانی را در دستور  کار خود قرار دهند و اطلاعات را در یک پایگاه اطلاعرسانی به صورت شفاف اعلام کنند، این موضوع از سویی زمینه فساد را میخشکاند و از سوی دیگر، اعتماد بین مردم و دولت را ارتقا میدهد.

* نگفتید شکواییهای به قوه قضاییه ارجاع میدهید یا نه؟ به هرحال ضربه سنگینی به بخشخصوصی وارد شده است و در افکار عمومی این گونه مطرح نمیشود که امیرمنصور با فلان آقا ارتباط داشته، بلکه از او به عنوان یک عضو بخشخصوصی نامبرده میشود؟

 خوشبختانه صدای اعتراض به این موضوع به اندازه کافی از سوی بخشخصوصی برخاسته و در همان روزهای نخستین نیز، بیانیههای بخشخصوصی کشور در این رابطه گویا بوده است اما از باب اقدام قضایی، هم اکنون مدعیالعموم به نمایندگی از سوی همه ملت ایران این موضوع را پیگیری میکند.

* میتوانیم از سخنان شما این نتیجه را بگیریم که بخشخصوصی و آقای نهاوندیان شاکی امیرمنصور آریا هستند؟

حتما. بخش خصوصی نه تنها نسبت به این مورد بلکه نسبت به هر مورد دیگری که از اعتماد عمومی سوءاستفاده شده و انحراف در تخصیص عادلانه و منصفانه امکانات عمومی صورت گرفته باشد، معترض و شاکی است و تلاشهایی که در سالهای اخیر از سوی تشکلهای بخش خصوصی برای شفافسازی فضای اقتصادی و منصفانه کردن روابط و مناسبات اقتصادی صورت گرفته است، برای جلوگیری از قدوس چنین پدیدههای ناگواری بوده است.

* اگر بخواهید توصیف چند کلمهای از امیرمنصور آریا داشته باشید، آن چیست؟

  اجازه بدهید منتظر بمانیم و توضیحات کامل دادستان پرونده را بشنویم و براساس آن داوری عادلانه، قضاوت کنیم.
 

* بالاخره شما به عنوان رئیس پارلمان بخش خصوصی، امیرمنصور آریا را سرمایهگذار می دانید یا خیر؟

مجموعه این گروه درگیر در یکسری فعالیتهای اقتصادی شدهاند و خریدهایی از برخی کارخانجات و شرکتها صورت گرفته است که در آنها، تعداد زیادی کارگر شاغل بوده و هستند. این فعالیتها، فعالیتهای اقتصادی هستند اما سخن در این است که آیا منابعی که برای این خریدها فراهم شده، منابع پاک و منطبق با قوانین و مقررات بوده‎اند یا خیر. لذا ما در ارزیابی یک فعالیت اقتصادی فقط به مکانیک آن فعالیت نظر نمیکنیم بلکه باید به عدالت و صحت آن فعالیت اقتصادی دقت کرد تا بتوان به ارزیابی صحیح دست یافت. به این جهت است حال که سئوالات جدی در رابطه با این مجموعه فعالیت‍ها و منابع و مصارف درآمدی آن پیش آمده است، باید منتظر باشیم و گزارشهای مقامات قضائی را بشنویم.

* گزارشی از روند فعالیت امیرمنصور آریا در شورای پول و اعتبار که شما نیز عضو ارایه شد؟

 در دو جلسه، گزارشهایی در آغاز بررسیهای پرونده از سوءاستفاده های بانکی این گروه ارایه شد که به روشنی، گستردگی این تخلفات را نشان میدهد؛ به این معنا که این تخلف، بدون رعایت مقررات مربوطه یا با سوءاستفاده از مقررات مربوطه صورت گرفته و رقمهای هنگفتی از منابع بانکی استفاده شده است؛ حتی در مواردی هم تدلیس و پوشاندن حقایق صورت گرفته است.