قاچاق زاییده شرایط و سیاست های اقتصادی ناسالم است

«حبیب الله حقیقی» افزود: تا زمانی که تفاوت قیمت مبتنی بر تعرفه های نامناسب باشد قاچاق ورودی و تا زمانی که تفاوت قیمت قابل توجه سوخت در داخل با کشورهای همجوار داشته باشیم خروجی (قاچاق سوخت) خواهیم داشت.

حقیقی همچنین تاکید کرد: تا هنگامی که تولیدات داخلی ما از نظر کیفیت و قیمت قدرت رقابت با کالاهای مشابه خارجی نداشته باشند ممنوعیت واردات و یا تعرفه های بالا کارساز نیست.

وی اظهارداشت:در بعضی مواقع قاچاق مانند کالاهای ممنوعه از جمله مشروبات الکلی با قصد ضربه زدن به ارزش ها انجام می شود و هدفمند است اما برخی مواقع قاچاق هدفمند نیست و ناشی از رفتارهای ناسالم اقتصادی است.

نماینده ویژه رییس جمهور و رییس ستادمرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز خاطرنشان کرد: در حال حاضر تاجر برای واردات رسمی باید ضمن پرداخت هزینه بیشتر و صرف زمان زیادتر مراحل متعددی را طی کند در حالی که قاچاق کالا با هزینه کمتر، کوتاه مدت و بدون گذراندن مراحل صدور مجوز انجام می گیرد در نتیجه باید ابتدا فرآیند را اصلاح کنیم.

رییس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: بعضاً برای ورود یک کالا تا 17 سند و مجوز باید ارائه شود، میزان تأخیر زمانی برای ترخیص یک کالا به گونه ای است که با محاسبه این تاخیرهای زمانی هر دلار تا 6 هزار تومان برای وارد کننده محاسبه می شود و گاهاً برای ترخیص کالا تا 10 الی 15 عنوان هزینه ای وجود دارد که اصلاح این موانع هم به تجارت قانونی کمک می کند و هم قاچاق کنترل می شود.

رییس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در ادامه معضل قاچاق را متأثر از فرآیندهای رسمی کشور دانست و خاطرنشان کرد: ضعف کارآمدی دستورالعمل ها، مقررات، رویه ها و روشها از عوامل مؤثر گرایش به قاچاق به جای تجارت قانونی است.

وی به خروج روزانه 20 میلیون لیتر سوخت قاچاق در سال گذشته از طریق مرزهای آبی و خشکی اشاره کرد و گفت: با تصمیمات اتخاذ شده در کارگروه مرکزی مبارزه با قاچاق سوخت به رغم تشدید تقاضا در مرزهای غربی بدلیل شرایط حاکم بر کشور عراق برآوردها حاکیست در سال جاری روندی نزولی به خودگرفته است.

رییس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت:درقاچاق کالاهای ورودی طبق برآوردهای علمی و تحقیقاتی و مقایسه ای که به عمل آمده سالیانه حدود 17 میلیارد دلار ورود کالای قاچاق به کشور داریم و حدود سه میلیارد دلار هم به صورت معافیت وارد کشور می شود. این درحالی است که کل حجم واردات کالا به کشور اعم از صنعتی و تجاری کمتر از 50 میلیارد دلار بوده است.

رییس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در بخش دیگری از سخنان خود در مورد بررسی عملکرد دستگاه های متولی امر مبارزه با قاچاق گفت: برای ارزیابی عملکرد دستگاهها در امر مبارزه با قاچاق کالا و ارز ابتدا باید به آسیب شناسی موضوع قاچاق پرداخت تا به دلیل ادامه قاچاق علیرغم فعالیت هایی که در این زمینه انجام شده پی برد و دلیل اینکه چرا قاچاق تمام شدنی نیست را واکاوی کرد.

وی با بیان اینکه لازم است به قاچاق کالا از چند بعد نگاه کرد، گفت: ابتدا این که توان و مقدورات ما از نظر کمی و کیفی متناسب با حجم قاچاق نیست و دوم اینکه حجم قاچاق در کشور ما متأثر از علل و عوامل گوناگون است.

حقیقی شرایط سوق الجیشی و جغرافیایی را ازجمله علل بروز قاچاق عنوان کرد و افزود: کشورما دارای 16 استان مرزی و 15 کشور همسایه که قاچاق ازطریق آنها امکان پذیر است قرار دارد البته توجه به این نکته ضروری است که تعدادی از این کشورها تسلطی بر نواحی مرزی خود نداشته و یا اینکه قوانین تجاری آنها در تعارض با مقررات جاری تجاری در کشور ما است.

وی همچنین وجود مرزهای آبی و خاکی را از ویژگی های خاص کشورمان اعلام کرد و افزود : وجود مناطق کوهستانی، صعب العبور، بیابانی و آبی کار کنترل مرزها را سخت می کند.

حقیقی تفاوت قیمت برخی کالا ها (سوخت ) در داخل با خارج از کشور را نیز موجب له صرفه شدن قاچاق برای قاچاقچیان اعلام کردو تصریح کرد:عدم هم پوشانی و هماهنگی دستگاهها از جمله عوامل دیگر در این زمینه است البته وجود خلاءهای قانونی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در گذشته نیز بر این مشکلات افزوده بود که با تصویب قانون جدید تا حدودی رفع شده است.

وی با تاکید بر اینکه کار مبارزه با قاچاق تک بعدی و تک محوری نیست ،گفت : لازم است دستگاههای مختلف به صورت هماهنگ عمل کرده و شاهد اصلاح رویه ها و دستورالعمل ها و در عین حال سهل شدن تجارت قانونی باشیم.

رییس ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز همچنین برنامه ریزی چند جانبه، اتخاذ تصمیم در حوزه های متعدد، هم پوشانی و هماهنگی بین دستگاهی و نظارت مؤثر و در برخی موارد تعدیل قیمت ‎های داخلی و یا اصلاح تعرفه های واردات را لازمه مهار قاچاق در کشور دانست و گفت: کشور ما از نظر قاچاق جزء کشورهایی است که بیشتر در معرض این معضل اقتصادی قرار دارد.

وی بابیان اینکه معمولاً سایر کشورها یا در معرض قاچاق ورودی هستند یا خروجی ولی کشور ما هم با قاچاق ورودی و هم با قاچاق خروجی مواجه است،گفت: تفاوت دیگر این که اقلام کالاهای قاچاق در سایر کشورها محدود است ولی ما با گستردگی اقلام و کالاهای قاچاق مواجه هستیم.

حقیقی به بیش از یکصد قلم کالای قاچاق در قاچاق ورودی در کشور اشاره کرد و افزود: مهمترین کالای ورودی لوازم صوتی- تصویری و تلفن همراه، کالاهای دخانی و لوازم آرایشی، بهداشتی و برخی کالاهای ممنوعه است و در قاچاق خروجی نیز تنوع کالا داریم ولی سوخت مهمترین کالای قاچاق خروجی است .

وی یکی از مهمترین برنامه ستاد در مبارزه با قاچاق را ورود به کالاهای سلامت محور اعلام کرد و افزود: با توجه به این که کالاهای سلامت محور علاوه بر لطمات اقتصادی دارای صدمات بعضاً جبران ناپذیری بر سلامت جامعه است با اقدامات مشترک با دستگاههای ذیربط برنامه ریزی های جامعی را در اولویت قرار داده ایم.

حقیقی افزود: در قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز این موضوع مورد تاکید قرار گرفته به نحویکه کالاهای سلامت محور شامل دارو، ملزومات پزشکی،لوازم آرایشی –بهداشتی و مواد خوراکی در صورتی که بدون مجوز وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی وارد شده باشد با نظر این وزارتخانه پس از تشکیل پرونده و ارجاع به محاکم جریمه متعلقه مانند کالاهای ممنوعه محاسبه شده و تا 10 برابر ارزش کالا جریمه خواهند شد.

وی گفت : بر این اساس طبق هماهنگی که با وزارت خانه مزبور و سازمان تعزیرات حکومتی به عمل آمده است مقرر شد از هفته دوم شهریور ماه تیم های عملیاتی سطح عرضه و داروخانه ها را کنترل کنند.