30 هزار میلیارد تومان در جیب بیکاران

سید ابراهیم علیزاده:  با این روند، صندوق بیمه بیکاری فعلی کشور باید در سال جاری حداقل بیش از 670 میلیارد تومان به بیکاران بپردازد که با این بودجه تنها از شش درصد بیکاران کشور حمایت شده است. شاید همین دربرگیری کم بیمه بیکاری هم بوده که نمایندگان مجلس تصمیم گرفته اند قانون 21 ساله بیمه بیکاری را لغو کنند و به جای آن، یک صندوق 30 هزار میلیارد تومانی را هدف گذاری کنند.
طبق قانون جدید حمایت از بیکاران، قرار است بیکاران مجرد معادل 30 درصد حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار یعنی 99 هزار تومان و بیکاران متأهل یا متکفل معادل 50 درصد حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار یعنی 165 هزار تومان را دریافت کنند. اگر دو میلیون و 500 هزار بیکار حال حاضر کشور(طبق اعلام مرکز آمار) را مجرد هم فرض کنیم، آن وقت باید به بیکاران کشور حدود 30 هزار میلیارد تومان پرداخت شود. البته این رقم با احتساب حداقل دستمزد سال 89 و تعداد بیکاران مقطع فعلی است.

بیکاران مشمول این طرح
رقم 30 هزار میلیارد تومان برای بیکاران برای شرایطی است که قرار باشد دو میلیون و 500 هزار بیکار فعلی کشور حمایت شوند. اما آیا در عمل هم این گونه می شود؟ برای پاسخ به این سوال، بیکاران باید بدانند که در چه شرایطی می توانند حداقل 99 هزار تومان دریافت کنند. براساس قانون تصویب شده در مجلس کسی بیکار تلقی می شود که رابطه کار وی با کارفرما بدون میل و اراده او قطع شده و او متقاضی کار باشد.  همچنین این فرد باید طی یک سال قبل از وقوع بیکاری، حداقل شش ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد.  پرداخت حق بیمه نیز سه درصد توسط کارفرما و یک درصد توسط دولت انجام می شود. اگر شاغلی این چنین شرایطی داشته باشد، وقتی بیکار شود می تواند تا 30 روز پس از بیکار شدن به واحدهای تعاون، کار و رفاه اجتماعی مراجعه و آمادگی اش را برای اشتغال در مهارت خود و یا مشابه آن اطلاع بدهد. آن واحد نیز موظف است حداکثر تا 15 روز نظر خود در خصوص امکان اشتغال داشتن یا اشتغال نداشتن بیمهشده به بیکار را اعلام کند که اعلام نکردن نظر به منزله تایید بیکاری بیمه شده است.

البته در این طرح پیش بینی هم شده که فرد بیکار در دورههای کارآموزی که توسط واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار میشود شرکت کند. به عبارتی فرد بیکار اگر مهارت داشته باشد و مشغول به کاری نباشد در دوران انتظار برای رسیدن به کار می تواند در دوره های آموزشی شرکت کند و ماهانه نیز حداقل 99 هزار تومان دریافت کند. حداکثر زمانی که هر بیکار می تواند از این شرایط استفاده کند اگر مجرد باشد 38 ماه و اگر متاهل باشد 50 ماه است.

داد دولت
12 مرداد، آن زمان که عبدالرضا شیخالاسلامی به عنوان وزیر پیشنهادی تعاون، کار و رفاه اجتماعی وعده داده بود لایحه بیمه بیکاری را به مجلس می دهد شاید هرگز فکر نمی کرد که تعلل در این کار، موجب می شود که مجلسی ها خودشان طرحی را در این مورد آماده کنند که بار مالی چند هزار میلیارد تومانی برای دولت به همراه داشته باشد. اما چهار ماه بعد یعنی پایان فصل پاییز نمایندگان مجلس با تصویب کلیات طرح حمایت از بیکاران متقاضی کار نشان دادند که عزم جدی در اجرای این کار دارند. در مقابل این اقدام مجلسی ها، اما واکنش دولت همان بود که نسبت به تصویب قانون کسب وکار از خود بروز داده بود؛ یعنی اعلام ناتوانی در اجرای این طرح. مهم ترین عللی که معاون پارلمانی ریاست جمهوری برای ناتوانی دولت در اجرای این طرح ذکر کرده بار مالی این طرح بوده است که به گفته برخی نماینده های مجلس شاید از سال آینده اجرا شود. رییس مجلس شورای اسلامی در این مورد خواسته که وزارت تعاون هرچه سریعتر آییننامهها را تهیه و صندوق را تشکیل دهد تا از ابتدای سال آینده این قانون اجرا شود. رییس کمیسیون اجتماعی مجلس هم گفته که این طرح از ابتدای سال 91 لازمالاجرا خواهد شد و هیچ بار مالی نخواهد داشت؛ به طوری که تا سال 93 از محل 2 درصد از درآمد حاصل از فروش نفت و از سال 93 به بعد نیز از محل درآمد هدفمندی یارانهها هزینه آن تامین خواهد شد.