تعادل در بازار کنجاله سویا با مدیریت بورس کالا

بسیاری از فعالان بازار کشاورزی، توقف واردات کنجاله سویا در سال 91 به دلیل نوسانات شدید قیمت ارز را به یاد دارند. جایی که تنها با اختلال چند هفتهای در واردات و توزیع این محصول در بازار داخلی، به یکباره قیمت این محصول و سایر کالاهای مرتبط با آن بالا رفت و دلالان و برخی واردکنندگان با در اختیار گرفتن نبض بازار کنجاله سویا، سودهای کلانی به جیب زدند.
در این میان اختلال در بازار کنجاله سویا فقط به همان چند هفته پرسروصدا مربوط نمیشود و بررسی آمارها و اتفاقهای این بازار در مقاطع زمانی مختلف بیانگر نوسان غیرمنطقی قیمتها و کمیاب شدن این محصول به دلیل وجود مشکلات در واردات است.
در این بین با توجه به نابسامانیهای گسترده در بازار این محصول و ایجاد معضلات فراوان برای مصرفکنندگان کنجاله سویا، شرکت بورس کالای ایران به زودی معاملات آتی کنجاله سویا را راهاندازی میکند تا نگرانیهای جدی درخصوص وضعیت تامین و نوسان شدید قیمت این کالا برطرف شود.
معاون اداره پنبه و دانههای روغنی وزارت جهاد کشاورزی در این خصوص گفت: بازار کنجاله اوضاع نابسامانی دارد و میتوان به جرات گفت که نبض این بازار و بسیاری از محصولات کشاورزی در دست واسطهها و دلالان قرار دارد.
شاپور شکاری افزود: از طرفی با توجه به اینکه عمده کنجاله سویای مصرف داخل از طریق واردات تامین میشود، قیمتها و حجم عرضههای این محصول نیز در اختیار چند واردکننده است که به راحتی میتوانند با قیمتها بازی کنند، بهطوریکه در برخی مواقع شاهد نوسان شدید قیمت کنجاله سویا در بازار هستیم.
وی ادامه داد: چند وقت پیش بود که قیمت سویای بوداده در بازار به حدود هفت هزار تومان رسید، در حالی که این محصول در بالاترین قیمت باید روی سه هزار تومان قرار میگرفت اما قدرت و نفوذ دلالان در این بازار آنقدر بالا است که در مقاطع زمانی مختلف قیمتها را بسته به شرایط بازار بالا و پایین میبرند؛ ناگفته نماند که تمام این اتفاقها ناشی از ساختار سنتی و ناکارآمد بخش کشاورزی کشور است.
شکاری اظهار کرد: اما بورس کالای ایران با شناسایی ضعفهای بازار کنجاله سویا به فکر راهاندازی معاملات آتی این محصول افتاد تا علاوه بر جلوگیری از نوسان شدید قیمتها به یکهتازی دلالان و اسطهها در این بازار پایان دهد؛ اقدامی مثبت و لازم برای بخش کشاورزی که امیدواریم با حمایتهای دولت، معاملات آتی سایر کالاهای کشاورزی نیز در بورس کالای ایران راهاندازی شود.
معاون اداره پنبه و دانههای روغنی وزارت جهاد کشاورزی به آمارهای تولید و واردات کنجاله سویا اشاره کرد و گفت: براساس آمارها تولید سالانه این محصول در کشور بین 300 تا 350 هزار تن است و بین
 2 میلیون و 500 تا 2 میلیون و 800 هزار تن کنجاله سویا نیز از طریق واردات تامین میشود، به این ترتیب طبیعی است که واردکنندگان و واسطهها بتوانند بازار این محصول را در اختیار بگیرند.
این مقام مسوول اظهار کرد: بارها پیش آمده که واردکنندگان به بهانه ایجاد مشکلات در تامین ارز، قیمت را به دلخواه بالا میبرند و در این میان فقط مصرفکنندگان کنجاله سویا یعنی مرغداران و دامداران هستند که از این نوسان قیمتها متضرر میشوند.
شکاری بار دیگر بر متعادل شدن بازار کنجاله سویا و شفافیت در نوسان قیمتهای این محصول از طریق معاملات آتی بورس کالای ایران تاکید کرد و گفت: بهطور حتم سازوکار شفاف و کارآمد بورس کالای ایران قابل قیاس با معاملات سنتی کالاهای کشاورزی نیست اما متاسفانه در سالهای اخیر حمایتی جدی از بورس محصولات کشاورزی نشد و این بازار به جایگاه اصلی خود در اقتصاد ملی نرسیده است. اما امیدواریم با حمایتهای دولت و همکاریهای وزارت جهاد کشاورزی و بورس کالا شاهد عرضه هر چه بیشتر کالاهای کشاورزی در بورس و شفافیت در معاملات بخش کشاورزی باشیم.
وی یکی از موانع بزرگ بر سر راه رونق معاملات بورس کشاورزی را آشنا نبودن فعالان این بازار با سازوکار بورس عنوان کرد و گفت: در حال حاضر نام بورس که به میان میآید، ذهن مردم عامه به سمت بازار سهام سوق پیدا میکند چراکه در رسانههای مختلف به خصوص تلویزیون تنها تبلیغات بازار سهام انجام میشود و خبری از بورس کالا در صدا و سیما  نیست.
معاون اداره پنبه و دانههای روغنی وزارت جهاد کشاورزی افزود: این در شرایطی است که اگر کشاورزان، دامداران و همه دستاندرکاران بازار کشاورزی کشور از مزایای معاملات بورس کالا مطلع شوند، خیلی سریعتر میتوان مقدمات رونق معاملات بورس کشاورزی را فراهم کرد. به گفته وی ایجاد شبکه بازار در سیما، زمینه مناسبی را فراهم کرده تا با راهاندازی میزگردهای تلویزیونی در قالب کشاورزی و تجاری، بورس کالا را به فعالان صنایع مختلف بیش از گذشته بشناسانیم.