زمان تجدیدنظردر نرخ سود بانکی با افت نرخ تورم به کمتر از20 درصد فرا رسید

در حالی که بانک مرکزی نرخ تورم در دوازده ماهه منتهی به مهرماه 1393 را نسبت به دوازده ماه منتهی به مهرماه 1392 معادل 19.4درصد اعلام کرده این عدد توسط مرکز آمار ایران 19.1 درصد اعلام شده است.

فارغ از فاصله اندک نرخ اعلامی توسط مرکز آمار ایران و بانک مرکزی، هر دو این آمارها خبر از کاهش نرخ تورم به کمتر از 20 درصد می دهد که البته این امر نیز در راستای تحقق وعده های دولت تدبیر و امید است.

در همین حال با توجه به اینکه همواره کارشناسان اقتصادی به رابطه نرخ سود بانکی و نرخ تورم تاکید دارند با کاهش نرخ تورم به نظر می رسد زمان تغییر نرخ سود بانکی نیز فرارسیده باشد.

کارشناسان اقتصادی معتقدند: رابطه بین نرخ سود تسهیلات بانکی و شاخص تورم در بلندمدت معنی دار بوده و با کاهش سود تسهیلات اعطایی بانک ها، نرخ تورم کاهش می یابد. در حالیکه در کوتاه مدت این رابطه تا حدودی بی معنی بوده و کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی تاثیر بسیار کمی در کاهش نرخ تورم در اقتصاد ایران دارد.

هرچند بانکداران برای پایان رقابت ناسالم سیستم بانکی در افزایش نرخ سود بانکی و جنگ نرخ سود سوم اردیبهشت ماه سال جاری نرخ سود سپرده های کوتاه و بلندمدت را بین 10 تا 22 درصد تعیین کردند و بانک مرکزی نیز با ارسال نامه ای به مدیران بانک ها، این تصمیم بانکداران را تائید و بر ضرورت اجرای دقیق جدول جدید نرخ های سود سپرده بانکی تاکید کرده که باید نرخ سود بانکی کاهش یابد.

البته براساس همین توافق بود که بانکداران از هشتم اردیبهشت ماه سال جاری موظف شدند نرخ سود سپرده های روزشمار و کمتر از سه ماه را 10 درصد، سه تا شش ماه را 14 درصد، شش تا 9 ماه را 16 درصد، بیش از 9 ماه تا کمتر از یک سال را 18 درصد و سپرده های یک سال را 22 درصد اعمال کنند.

اما با ادامه روند کاهشی نرخ تورم، این بار مردان اقتصادی دولت بر آن شدند تا فرمول رابطه نرخ تورم و نرخ سود بانکی را اجرایی کنند به طوری که با افت نرخ تورم، نرخ سود بانکی نیز باید کاهش یابد.

در همین راستا وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه کنترل تورم این زمینه را فراهم می کند تا نظام بانکی بتواند نسبت به تعدیل سود تسهیلات و سپرده متناسب با شرایط تورمی کشور اقدام کند، گفت: با کاهش مستمر نرخ تورم و امیدواری ما که این نرخ تا پایان سال جاری به زیر 20 درصد هم برسد، امکان تجدیدنظر در نرخ سود سپرده و تسهیلات فراهم می شود تا فشار بر بخش های تولیدی به شکل موثر کاهش یابد.

علی طیب نیا با بیان اینکه براساس برنامه ریزی شورای پول و اعتبار، نرخ سود تسهیلات و سپرده ها کاهش می یابد، گفت: روند نرخ سود در آینده با آنچه در گذشته اتفاق افتاد، متفاوت خواهد بود.

وی درباره میزان نرخ سود بانکی در حال حاضر نیز اظهار داشت: با توجه به روند کاهشی نرخ تورم، قاعدتا نرخ سود بانکی روند نزولی خواهد داشت.

وی با اشاره به اینکه روند افزایش نرخ تورم در کشور در سال های اخیر بی سابقه بوده است، افزود: در شرایطی که نرخ تورم بالاست، نرخ سود اسمی هم افزایش یابد، اما با توجه به روندی که در ماه های اخیر آغاز شده و تورم به سرعت کاهش پیدا کرده، قطعا نرخ رشد سودها در آینده ادامه پیدا نخواهد کرد.

طیب نیا از کاهش نرخ سود بانکی خبر داد و گفت: براساس برنامه ریزی های شورای پول و اعتبار، نرخ سود در شبکه بانکی در بخش سپرده ها و تسهیلات کاهش خواهد یافت.

وزیر اقتصاد تصریح کرد: روند نرخ سود در آینده با آنچه که در گذشته اتفاق افتاد، متفاوت خواهد بود و جاذبه سرمایه گذاری در بازار بورس نیز در مقایسه با دیگر بازارها افزایش خواهد یافت.

یک کارشناس مسایل اقتصادی در خصوص طرح کاهش نرخ سود بانکی همزمان با کاهش نرخ تورم به خبرنگار ایرنا، گفت: در تمام دنیا نرخ تمام شده پول باید تناسبی با تسهیلات و تابعی از قیمت تمام شده سپرده ها باشد.

تاج محمد قجاوند ادامه داد: به طور عام نرخ سود سپرده ها یک تا دو درصد بالاتر از نرخ تورم است و بنابراین این فرمول نیز باید در اقتصاد ایران حاکم شود.

وی با تایید طرح کاهش نرخ سود بانکی، تصریح کرد: این طرح مشروط به در نظر گرفتن معدل سپرده ها برای اقتصاد کشور مفید است البته برای تعیین نرخ متعادل باید سپرده های قرض الحسنه را از سپرده ها کم و سپس نرخ را تعیین کرد.

قجاوند اظهار داشت: متوسط نرخ سود در دنیا برای بخش مسکن دو تا سه درصد و برای بخش تولید در کشورهای توسعه یافته، اروپا و آمریکا در حدود سه درصد است البته این نرخ در کشورهای خاورمیانه بالاتر از این رقم است.

این کارشناس مسایل بانکی تصریح کرد: این در حالی است که نرخ سود برای بخش تولید در ایران حدود 22 تا 27 درصد است و به همین دلیل بخش تولید با مشکل مواجه شده است.

قجاوند ادامه داد: اگر به صورت کلان چارچوب اقتصاد را در نظر گیریم باید هرچه سریعتر برای نجات بخش تولید اقدام کرد و نرخ ها را کاهش داد.

این کارشناس، تعیین نرخ سود 14 تا 15 درصدی را برای اقتصاد کشور مناسب دانست و گفت: این نرخ با توجه به نرخ سود سپرده های کوتاه، میان و بلندمدت برای بخش تولید کشور مناسب است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا با کاهش نرخ سود، سپرده ها از سیستم بانکی کشور فرار می کنند یا خیر، اظهار داشت: شاید سپرده ها در کوتاه مدت از سیستم بانکی کشور خارج شود اما در نهایت دوباره به شبکه بانکی باز خواهند گشت، بنابر این نباید نگرانی از این جهت وجود داشته باشد.

قجاوند با تاکید بر اینکه در برخی از کشورها دولت در مقاطعی به بخش تولید و مسکن یارانه پرداخت می کند، گفت: دولت باید برای طرح های زیربنایی و بزرگ یارانه در نظر گیرد.

به گفته وی، با کاهش نرخ سود سپرده های بانکی اشتغال در کشور افزایش و در نهایت بخش تولید رونق می گیرد که آثار این امر نیز افت مجدد نرخ تورم در کشور است.

این کارشناس مسایل اقتصادی تصریح کرد: البته مدیران عامل بانک ها نیز باید با این طرح همراهی کنند و بالا بودن هزینه ها و مطالبات معوق را دلیلی برای اجرا نکردن نرخ سود پایین عنوان نکنند زیرا با اجرای این طرح به بخش تولید کشور کمک می شود.

وی با بیان اینکه، 60 درصد بخش تولید کشور اکنون دچار رکود است، گفت: بخشی از تولید نیز تعطیل شده که با کاهش نرخ سود بانکی انگیزه برای رونق این بخش فراهم می شود.