"دیپلماسی سکوت" بانک مرکزی بهترین راهکار در برابر افزایش نرخ ارز

محمد حسین ادیب گفت: در گذشته در دامنه ای نرخ ارز مدیریت می شد، این دامنه اکنون مدیریت نمی شود و آنچه که در بازار روی داده است، به راهبرد جدید بانک مرکزی مربوط می شود.
وی افزود: راهبرد نانوشته بخش غیردولتی تبدیل دارایی ریالی به دارایی ارزی است چون همه این راهکارهای تبدیل نقدینگی به دارایی ریالی به وسیله دولت و بانک مرکزی سرکوب اقتصادی شده است.
ادیب گفت: در گذشته ریال وارد بخش مسکن می شد اما دولت نگاه سرمایه ای به بخش مسکن را سرکوب کرد. با کاهش سود سپرده، سپرده گذاری در بانکها غیرجذاب شد و با مسدود شدن همه راههای تبدیل نقدینگی به دارایی ریالی این نقدینگی متوجه ارز شد. به زبان صریحتر، استراتژی دولت برای سرکوب نگاه سرمایه ای مسکن به هدایت تقاضا به سمت ارز انجامید.
این اقتصاددان اضافه کرد: در وضع موجود بانک مرکزی سیاست غیرفعال اختیار کرده است. روسای بانک مرکزی در جهان معمولاً در سال بیش از 2 تا 3 بار مصاحبه نمی کنند و اقتصاد برای مصاحبه رئیس بانک مرکزی کشور از هفته ها قبل شمارش معکوس را آغاز می کند. اما در ایران رئیس کل بانک مرکزی بعضا تا روزی دوبار مصاحبه می کردند و به این طریق تمام سیاستهای پنهان بانک مرکزی که در کنار سیاستهای آشکار جزئی از مدیریت اقتصاد کلان هر کشور است بر ملا می شد.
ادیب گفت: آشکار شدن همه سیاستهای بانک مرکزی انتظارات تورمی جامعه را فعال می کرد. مدیریت اقتصاد کلان در گذشته می طلبید تا وی در سطح وسیعتری دیپلماسی سکوت اختیار کند. اما اینگونه عمل نمی شد. اما در شرایط موجود سکوت رئیس بانک مرکزی  قابل دفاع است. وی در یک لحن آشکار، تلاش می کند تا کمتر رسانه ای شود و در نقطه موجود سکوت وی مثبت ارزیابی می شود.
این اقتصاددان اظهار داشت: در گذشته تورم پولی وجود داشت، اما تورم قیمتی آنقدر کمرنگ بود که در مواردی می توان گفت که وجود نداشت. در وضع موجود تورم پولی نداریم اما تورم قیمتی داریم. حجم اسکناس نسبت به اسفند سال گذشته حتی 1000 میلیارد تومان نیز کاهش یافته است به عبارت دیگر، بانک مرکزی سیاست انبساطی پولی در پیش نگرفته است. حجم نقدینگی نیز فقط 8 و نیم درصد نسبت به اسفند ما افزایش یافته است که گواه این است که افزایش نقدینگی تنها مساوی با قدرت خود افزایی سپرده است.
ادیب اضافه کرد: به زبان دیگر نقدینگی تنها مساوی با سودی که به سپرده ها تعلق می گیرد افزایش یافته است و بنابراین، عامل تورم لجام گسیخته فعلی سیاستهای انبساطی بانک مرکزی در سال جاری نیست . سیاستها به شدت انقباضی است اما اقتصاد ایران وارد فاز جدیدی شده است.
وی اضافه کرد: ما بدون اینکه تورم پولی داشته باشیم، تورم قیمتی داشته ایم. مسئولان بانک مرکزی در حالی که در سالهای گذشته، حجم نقدینگی به شدت افزایش می یافت و کشور وارد فاز تورم پولی نجومی شده بود و نسبت نقدینگی به تولید ناخالص ملی در ایران در پایان سال گذشته 66 درصد ایران شانزدهمین رتبه جهان از منظر نسبت نقدینگی به تولید ناخالص ملی را داشت، همواره ادعا می کردند که تورم پولی به تورم قیمتی منجر نمی شود. تورم قیمتی موجود نادرست بودن این استراتژی نشان می دهد.
وی افزود: افزایش سنگین نرخ دلار در بازار نه به سبب سیاست انسباطی بانک مرکزی در سالجاری بلکه به سبب سیاست انبساطی پولی در سالهای قبل است. بانک مرکزی برای کشور باید حالت قطب نما برای کشتی را داشته باشد. تورم قیمتی موجود نشان می دهد، بانک مرکزی یک کشتی بدون قطب نما است و اقتصاد را نیز به همین شیوه اداره و مدیریت کرده است.
ادیب گفت: به زبان دیگر، آنچه که اتفاق افتاده مهندسی شده و مدیریت شده است، منتهی نه با سیاستهای سالجاری. تورم پولی با تأخیر به تورم قیمتی منجر می شود و بعضاً برخی از علایم ممکن است به طولانی شدن سیاستهای تأخیر بیانجامد اما هرگز حذف نمی شود. تورم پولی یک تورم قیمتی سنگین به صورت اختفا را در درون خود پنهان کرده بود، این تورم اکنون ظهور و بروز پیدا کرده است.
وی در ارائه راهکار در شرایط فعلی گفت: با لحاظ کردن همه محدودیتها سکوت بانک مرکزی و عدم مدیریت در دامنه نرخ ارز مثبت ارزیابی می شود. همه چیز به مکانیزم بازار واگذار شده است و در نقطه موجود کار چندان بیشتری نمی توان انجام داد. عملکرد بانک مرکزی در نقطه موجود، با توجه به همه محدودیتها منفی ارزیابی نمی شود مشروط به اینکه حرفهای گذشته رئیس کل بانک مرکزی را نادیده بگیریم.