مذاکرات هسته‌ای بر سردوراهی تمدید یا توافق

اگرچه بسیاری از منابع خبری طی چند روز اخیر از توافق زودهنگام میان ایران و1+5 خبر دادهاند، اما تحریمها همچنان پاشنه آشیل مذاکرات است، بهطوری که میتواند بهانهیی برای تمدید زمان مذاکرات به بعد از سوم آذر باشد.

مذاکرات پس از یک دهه به مرحله حساس خود نزدیک شده است. به نظر میرسد تیم هستهیی دولت یازدهم توانسته اعتماد طرف مقابل به خصوص امریکا را در خصوص گامهای مثبت خود بر اساس چارچوب توافقنامه ژنو جلب کند، اما مساله مهم، اعتماد ایران در خصوص لغو تحریمها است. موضوعی که بر اساس نظر اکثر کارشناسان و حتی مقامات ارشد دیپلماتیک نزدیک به تیمهای هستهیی به آن اذعان کردهاند.

در همین خصوص خبرگزاری ریانووستی خبر داد که سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و مذاکرهکننده ارشد این کشور در عمان عنوان کرد که بهطور قطع این تحریمها، آینده آنها و چگونگی لغوشان تقریبا اصلیترین مساله در این مذاکرات است.

طرفین مذاکره به یکسری توافق دست یافتهاند و این موضوع امیدوارکننده است بهنظر میرسد با تمدید زمان مذاکرات پیشرفت بیشتری حاصل خواهد شد

اگرچه بسیاری از منابع خبری طی چند روز اخیر از توافق زودهنگام میان ایران و1+5 خبر دادهاند، اما تحریمها همچنان پاشنه آشیل مذاکرات است، بهطوری میتواند بهانهیی برای تمدید زمان مذاکرات به بعد از سوم آذر باشد.

مذاکرات پس از یک دهه به مرحله حساس خود نزدیک شده است. به نظر میرسد تیم هستهیی دولت یازدهم توانسته اعتماد طرف مقابل به خصوص امریکا را در خصوص گامهای مثبت خود بر اساس چارچوب توافقنامه ژنو جلب کند، اما مساله مهم اعتماد ایران در خصوص لغو تحریمها است. موضوعی که بر اساس نظر اکثر کارشناسان و حتی مقامات ارشد دیپلماتیک نزدیک به تیمهای هستهیی به آن اذعان کردهاند.

در همین خصوص خبرگزاری ریانووستی خبر داد که سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و مذاکرهکننده ارشد این کشور در عمان عنوان کرد که بهطور قطع این تحریمها، آینده آنها و چگونگی لغوشان تقریبا اصلیترین مساله در این مذاکرات است. همانطور که ما فهمیدهایم بیشترین توجه به این مساله در نشستهای سهجانبه میان مقامات ایران، امریکا و نماینده اتحادیه اروپا بوده است.

تحریم گره کور توافق

ایران و 1+5 کمتر از یک سال قبل در سوم آذر 1392 بر سر یک برنامه اقدام مشترک (توافق ژنو) به تفاهم رسیدند که یکی از مهمترین اهداف این تفاهم «رسیدن به راهحل جامع شامل یک فرایند متقابل و گام به گام است و به رفع همهجانبه تمامی تحریمهای شورای امنیت، تحریمهای چندجانبه و تحریمهای ملی مربوط به برنامه هستهیی ایران میانجامد.»

برداشتن تحریمها پیچیدگیهای فنی خاص خود را دارد و امری زمانبر است، اما تعهد به لغو کلیه تحریمها از سوی 1+5 به ویژه امریکا، و امضای سندی که در نهایت به این تعهد به صراحت اشاره شده باشد، مورد تاکید ایران است.

همچنین ایران این انتظار را از 1+5 دارد که شرایط ثبت و الزامآور بودن هر نوع توافق و تعهدی را در چارچوب راهحل جامع در شورای امنیت سازمان ملل فراهم کند. واضح است که قطعنامههای شورای امنیت که علیه ایران در سالهای گذشته صادر شده است تنها به دست این شورا قابل برداشته شدن و لغو هستند.

بازگشت غیرمنتظره

تیم هستهیی ایران روز گذشته با وجود اینکه همگان انتظار ادامه مذاکرات در مسقط را داشتند بدون اطلاع قبلی به تهران بازگشتند تا ادامه مذاکرات هفته آینده 27 آبان در وین دنبال شود این در حالی بود که ظریف وزیر امور خارجه ایران در خصوص نتیجه نشستهای مسقط (3جانبه کری، ظریف و اشتون و دیدارهای چندجانبه روز سهشنبه) وعده هفته آینده را داد تا همچنان همگان مانند همیشه به گمانهزنیهای کارشناسان، رسانهها و دیپلماتهای غربی اکتفا کنند.

نشانههای تمدید مذاکرات

والاستریت ژورنال مدعی شد مذاکرات هستهیی ممکن است بعد از ۲۴ نوامبر تمدید شود. والاستریت ژورنال نوشت که دیپلماتهایی که در مذاکرات هستهیی «مسقط» پایتخت عمان حضور داشتند، اعتراف کردند که به واسطه پیشرفتهای اندکی که در مذاکرات مسقط حاصل شد، میتواند موجب شود که مذاکرهکنندگان گروه 1+5 (امریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه، چین بهعلاوه آلمان) مذاکرات هستهیی برای رسیدن به توافق جامع هستهیی را بعد از مهلت 24 نوامبر تمدید شود. همچنین میتوان به گفتههای مارک فیتزپاتریک معاون سابق وزارت خارجه امریکا در گفتوگو با مهر ضمن تاکید بر افزایش نشانههای مثبت و امیدوارکننده برای توافق جامع عنوان کرد که در صورت حاصل نشدن این موضوع طرفین میتوانند در موارد کوچکتر توافق کنند تا مذاکرات ادامه بیابد. وی پیشبینی کرده که ایران و کشورهای 1+5 با تمدید مذاکرات بعد از تاریخ ۲۴نوامبر موافقت میکنند زیرا جایگزین نرسیدن به توافق، بازگشت به قبل یعنی وضع تحریمها و از سرگیری فعالیتهای تعلیق شده ایران در مورد سانتریفیوژها خواهد بود که این امر برای هیچ یک از طرفین خوشایند نیست.