بررسی شرایط معاملاتی پلی‌اتیلن‌های سبک فیلم در بورس کالا

این در حالی است که در مهر ماه 1393 حجم کل عرضه این کالا با 3625 تن افزایش رو به رو شده و تقاضا نیز در این مدت 9606 تن افزایش را نشان میدهد که در نهایت حجم کل معاملات به 27 هزار و 987 تن افزایش یافت.

 این رخداد به این معنی است که حجم معاملات نیز در این فاصله زمانی چیزی حدود 9 هزار تن در ماه افزایش یافته است. آمار نشان از افزایش تقاضا و تقویت حجم معاملات دارد که البته طبیعی بوده و باید همینطور هم باشد زیرا در طول این یک سال شرکتها و واحدهای تولیدی زیادی تاسیس شده و این امر نیاز بازار را به مواد اولیه افزایش داده است. 
در مورد محصولات تولیدی از پلیاتیلنهای سبک فیلم میتوان گفت به دلیل وجود تولیدکنندههای زیاد این محصول در کشورمان، حجم عرضه باید به خوبی پاسخگوی نیاز بازار باشد و همچنان که قابل مشاهده است با اینکه حجم عرضه نسبت به تقاضا افزایش بسیار کمتری را نشان میدهد بازهم این حجم عرضه برای پاسخ به نیاز فعلی بازار کافی بوده است. 
البته چند نکته در این خصوص قابل ذکر است: اول اینکه بازار کشور در سال 1393 در حال تجربه رکود بسیار شدیدی است و بازار داخلی شاید کشش لازم و کافی را برای افزایش تقاضای موثر خود نداشته باشد. از سویی انبارهای بسیاری از تولیدکنندهها پر از کالاهایی است که هنوز به فروش نرسیده و در انتظار یافتن بازار روزگار میگذرانند. در مورد بازار صادراتی هم وضعیت کاملا مشخص است و متاسفانه کالاهای صنایع تکمیلی و محصولات نهایی ما توان رقابت را در بازارهای شرق و جنوب شرق آسیا، اروپا و آمریکا ندارد. 
از سویی تفاوت سال 1393 با 1392 در زمینه بازارهای خارجی را میتوان وقوع بحران و جنگ داخلی در عراق دانست که بازار هدف اکثر تولیدکنندگان ایران بود. تضعیف این بازار بیشترین تاثیر را در کاهش فروش حجم زیادی از محصولات تولیدکنندگان ما داشت و این امر باعث شد که تقاضا برای خرید مواد پلیمری و مخصوصا کالاهای تولیدی از پلیاتیلن سبک فیلم هم کاهش یابد. 
درخصوص بررسی بازار پلیاتیلنهای سبک فیلم مورد بعدی را میتوان آزادسازی نرخگذاری محصولات با  قیمت  ارز آزاد دانست که باعث افزایش حدود 15 درصدی قیمت این کالا در بازار داخلی شد. با توجه به نکات ذکر شده میتوان گفت با وجود ورود تولیدکنندگان جدید به بازار تقاضای موثر افزایش کمی را نشان میدهد. 
در آینده میتوان از حجم تقاضا و معاملات در سال قبل بهعنوان حجم مبنا یاد کرد و میزان تناژی را که با ورود تولیدکنندگان جدید به بازار اضافه میشود در نظر گرفته تا حجم عرضه هر ماه تعیین شود.
حجم کل عرضه در آبان 1392 برابر با 27 هزار و 458 تن، تقاضا 63 هزار و 552 تن و حجم کل معاملات نیز برابر با 27 هزار و 455 تن است. دلیل افزایش 27 هزار تنی تقاضا و 9 هزار تنی حجم معاملات نسبت به ماه مهر را میتوان ورود به فصل سرما و آغاز تولید مواد نایلون و نایلکس دانست. البته تولیدکنندگان این فصل را زمان تولید محصولات پاییندستی از پلیاتیلنها و گریدهای سبک و سنگین فیلم مینامند که تقاضا به اوج خود میرسد. حال بعد از گذشت سه هفته از آبان 1393 حجم کل عرضه 19 هزار و 197 تن، تقاضا 31 هزار و 599 تن و حجم کل معاملات نیز برابر با 16 هزار و 27 تن است. حال در خوشبینانهترین حالت تا پایان آبان حجم کل عرضه به 25 هزار تن، تقاضا 41 هزار تن و حجم معاملات به 20 هزار تن بالغ شود، یعنی حجم عرضه در آبان 1393 چیزی حدود 2 هزار تن کاهش، تقاضا 23 هزار تن کاهش و حجم معاملات 7 هزار تن کاهش مییابد. 
برخی دلایل این اتفاق در آبان ماه 1393: قرارگرفتن تعطیلات ایام عزاداری ماه محرم در ابتدای این ماه را میتوان دلیلی برای کاهش جذابیت معاملات دانست ولی نمیتواند تمامی این کاهش تقاضا را توجیه کند. در هر صورت تضعیف بازارهای صادراتی کشور و افزایش حجم صادرات مواد اولیه را شاید بتوان دلیلی برای کاهش حجم عرضه و معاملات در نظر گرفت که در کنار رکود فراگیر فعلی اوضاع این بازار را این گونه شکل داده است. البته پتروشیمی بندر امام بهعنوان یکی از مهمترین واحدهای تولیدی کشور در آبان ماه به مدت یک هفته عرضهای را ثبت نکرد. از سویی کاهش تقاضا به نسبت مدت مشابه سال قبل هم دلایل زیادی دارد، همچون آزادسازی نرخگذاری محصولات با نرخ ارز آزاد که باعث افزایش حدود 15 درصدی قیمت گریدهای سبک فیلم در بازار داخلی شد. 
از سویی از بین رفتن شکاف قیمتی بین بازار آزاد و بورس را نیز میتوان در این چارچوب مهم ارزیابی کرد که فقط در مورد کاهش حجم تقاضا صادق است و نمیتواند کاهش حجم معاملات را توجیه کند زیرا قبلا واسطهها همین مواد را خریداری کرده و در بازار به تولیدکننده میفروختند ولی در حال حاضر به دلیل تعطیل یا نیمه تعطیل شدن برخی واحدهای تولیدی کسی نیست که از واسطهها این مواد را در بازار آزاد خریداری کند و کاهش این حجم دلیل دیگری بر رکود خواهد بود. رکود شدید حاکم بر بازار، فروش محصولات نهایی و نداشتن کشش لازم تقاضا در بازار داخلی، افزایش بهای تمام شده تولیدکنندگان داخلی و عدم توان رقابت با نمونه کالاهای خارجی، برداشتن تعرفه واردات بعضی از کالاها و تضعیف کالای داخلی در مقابل آن، از دست دادن بازار عراق و... را نیز میتوان دلایل دیگر این امر دانست.  در هر صورت بازار این کالا مستعد تغییرات چندانی نیست، زیرا شرایط تولید در داخل تغییرات چندانی نداشته و نمیتوان به بهبود تقاضا در کوتاهمدت امیدوار بود. به نظر میرسد صنایع پاییندستی مصرفکننده پلیاتیلنهای سبک فیلم نیاز به حمایت بیشتری داشته و فروش اعتباری شاید بتواند باری را از دوش تولیدکنندگان این قبیل محصولات بردارد.