به خاطر اشکال‌های کوچک آدم‌های بزرگ را کنار نگذاریم

همایش ملی اعتدال صبح امروز با قرائت پیام رئیس جمهور کشورمان توسط رضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی آغاز بکار کرد.

پیام حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی به این همایش به شرح زیر است:

«برگزاری همایش ملی اعتدال » با مسئولان و دستاندرکاران محترم و شرکت کنندگان فرهیخته و ارجمند هیأت علمی تبریک میگویم.

امروز بیش از هر زمانی در جامعه ایران، دنیای اسلام و جامعه جهانی ضرورت درک اعتدال و روی آوردن به آن در همه جوانب و ابعاد زندگی احساس میشود. انسان و جامعه معاصر آزرده و خسته از افراط و افراطگری است و برای کاستن از مخاطرات درهم تنیده تندروی در اندیشه و گفتار و رفتار، رویکردی روشنتر از "اعتدال" در زمینههای علمی و نظری نیست.

این وظیفه اندیشمندان و دانشمندان و محققان است که مبانی و مفاهیم و آثار معرفتی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی اعتدال را در نشستهایی از این دست تبیین کنند و راه را بر سیاستگذاران و مسئولان اجرایی و عموم مردم و شهروندان در ترویج و تعمیق فرهنگ اعتدال گشودهتر سازند.

از خردادماه سال 1392 که اکثریت مردم ایران در انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری به گفتمان اعتدال و خط مشی تدبیر و امید رأی دادند، چیستی و چگونگی اعتدال به عنوان یک منظومه فکری به موضوعی جدی در افکار عمومی تبدیل گردید و برخی از اندیشمندان به وظیفه خود در گسترش دانایی در جهت روشن ساختن این مفهوم و رابطه آن با شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه ما و همچنین فرهنگ سترگ اسلامی و ایرانی تلاشهای ارزشمندی را آغاز کردند.

اعتدال به طور ذاتی با فعالیتهای دانشمحور و مبتنی بر عقلانیت و همه جانبه نگری پیوند دارد و بنابراین شما دانشگاهیان و صاحبنظران برای سخن گفتن در این عرصه سزاوارترید. عرصه سیاست هرگاه از تأمین عدالت، معنویت و همبستگی انسانی به قدرت گیری و قدرتمداری تمایل پیدا کند مستعد دچار شدن به تندروی و افراطگرایی میگردد و این پدیدهای است که درمنطقه ما و در جهان امروز به تهدیدی واقعی تبدیل شده است و وظیفه اندیشمندان ما تلاش فکری برای تقویت سرمایههای اعتدال در عرصههای اجتماعی و سیاسی است.

پیام اصلی اعتدال در عرصه کشورداری این است که اداره جامعه ما با علایق و سلایق گوناگون بدون دانش گفتوگو و سعه صدر امکانپذیر نیست. به این دلیل همواره علاقمندان به این کشور و انقلاب اسلامی را دعوت کردهام که بیایید با سعه صدر با مسائل برخورد کنیم. بگذاریم افراد حرفشان را بزنند و به خاطر اشکالهای کوچک آدمهای بزرگ را کنار نگذاریم. اعتدال در عرصه سیاست یعنی توجه به آرای مردم و قرار دادن فعالیتهای دولتمردان در چارچوب دانایی، راستی و اخلاق و دوری از غرور و خودمحوری.

اعتدال در عرصه علم یعنی پیوند بین شالودههای علمی و نظری و تجربیات برآمده از حیات اجتماعی و سیاسی جامعه ما و بنا براین توقع از دانشمندان و علما برای بررسی کاوشگرانه و نقادانه نسبت به اندیشه اعتدال با خواستههای مردم و فرهنگ ایرانی و اسلامی ما و همچنین ظرفیتهای بالقوه و بالفعل آن برای تأمین الزامات توسعه پایدار و همهجانبه خواستهای معقول و توجیه پذیر است. هرچند بر این نکته تأکید دارم که اعتدال به طور عام از سرشت فعالیت سازنده سیاسی جداناشدنی است و به طور خاص نیز انتخابی ضروری برای برون رفت از شرایط آسیبزای تقابلها و افراطگریهای کنونی در عرصههای سیاست داخلی و بینالمللی میباشد؛ اما فراتر از این دریافتهای عام تردیدی ندارم که گشودن لایههای اندیشه اعتدال نیازمند تدقیق و تأمل اندیشمندانه شما دانشگاهیان و دانشوران است.

اگرچه اعتدال با دوری از افراط و تفریط معرفی شده است اما این معنایی نیست که برای معرفی مفهومی که قرار است راهنمای حرکت همهجانبه دولت و پیشرفت توسعه ملت باشد کفایت کند. به گمان من اعتدال از آن ظرفیت برخوردار است که بتوان آن را ناظر بر عناصر زیر دانست:

- درس جدیدی از تجدد ایرانی
- توسعه اقتصادی پایدار همراه با عدالت در سطوح فردی، گروهی و منطقهای
- برقراری توازن میان آرمانخواهی و واقع بینی
- تعامل سازنده با جهان
- شناساییکننده مقدورات و محدودیتهای تاریخی یک ملت
- دانشمحوری و ارج نهادن علم
- به رسمیت شناختن تکثر
- توازن در بهرهبرداری از محیط زیست
- توان در نسبت قدرت دولت و جامعه
- حرکت متوازن به سوی توسعه همهجانبه

امروز باید در پی آن بود که چهره رحمانی اسلامی را از رفتارهای خشن و افراطی بزداییم تا خورشید گرم مهرورزانهاش بر جانها بتابد و زندگی دیندارانه را گرم کند. باید سیاستی انسانی و عدالت جویانه را تقویت کرد تا جامعه هرچه بیشتر طعم شیرین زندگی را بچشد و با اراده و امید راه آینده را با گامهای موثر و محکم بپیماید. دعوت به اعتدال دعوت به روشهای خردمندانه و انسانی است که توان و ظرفیتهای موجود را در برداشتن قدمهای آینده ساز محاسبه میکند و باری را فوق طاقت بر دوش جامعه و زندگی نمیگذارد.

انتظار دارم که به همت دستاندرکاران و شرکتکنندگان این همایش ملی جریان فکری بالنده و بارآوری برای تدوین و تبیین و استمرار این گفتمان و تعمیق مفهوم اعتدال در حوزههای مختلف جامعه صورت گیرد.

موفقیت این نشست ارزنده را از خداوند بزرگ مسئلت دارم.