ماهانه ۱۰۰۰۰۰۰ تومان؛ دستمزدی که کارگران را از خط فقر خارج می‌کند

همواره طی سالهای گذشته افزایش حقوق کارگران هیچ تناسبی بین هزینهها و درآمدها نداشته است و این وضعیت با جابهجا شدن قیمتها و افزایش یکباره آن در بازار، بدتر شده است.

ارقام مرکز آمار نشان میدهد هر 1000 تومان سال 1384 اکنون قدرت خریدش به 273 تومان رسیده است یعنی کاهشی 73درصدی در قدرت خرید کارگران مشهود است. این درحالی است که در نیمه اول دهه 80 خانوار کارگری میتوانست از طریق دریافت حداقل دستمزد ماهانه، تا 50 درصد از هزینه های خود را تأمین کند. اما این رقم رفته رفته بعد از سال 86 و به ویژه با آغاز دهه 90 کاهش یافته است.

کارشناسان بازار کار معتقدند هر ساله دستمزدهای مصوب شورای عالی کار تنها 40 درصد از هزینه های کارگران را تأمین می کند و در این بخش جامعه کارگری همواره با کسری 60 درصدی حقوق مواجه بوده است. چرا که هیچ گاه حقوقشان متناسب با خط فقر نبوده است و کارگران به خواسته های خود دست نیافته اند و همه سالها حقوق کارگران با لحاظ مصلحتهایی از سوی دولت و کارفرمایان تعیین و اعلام شده است.

به طور مثال در بحث حداقل دستمزد سال 93 نیز کارگران پیشنهاداتی به مراتب بالاتر از 608 هزار تومان مصوبه شورای عالی کار داشته اند اما به نتیجه نرسیدند.

اکنون مقایسه حداقل دستمزد در سال 92 (ماهانه 4871 هزار ریال) با متوسط هزینه ماهانه گروه خوراکیها و آشامیدنیها در این سال (ماهانه 6227 هزار ریال) بیانگر آن است که حداقل دستمزد پرداختی به کارگران به طور متوسط حدود 78 درصد هزینه را پوشش می دهد و به نسبت میتوان گفت این وضعیت در سال 93 بدتر شده است.

چندی پیش مرکز آمار ایران میانگین هزینه یک خانوار روستایی را یک میلیون و 92 هزار تومان و هزینه یک خانوار شهری را یک میلیون 822 هزار تومان در ماه اعلام کرد. این موضوع نشان میدهد که اگر مجموع درآمد یک خانواده کمتر از این ارقام باشد، آن خانواده زیر خط فقر قرار دارد. در حالی چند روز گذشته اعلام خط فقر نفری 250 هزار تومان از سوی یک مقام دولتی موجب شد، خانوارهایی که پیش از این بنابر گزارش های مرکز آمار و بانک مرکزی با درآمد ماهانه زیر 1.8 میلیون تومان زیر خط فقر بودند، به یکباره از خط فقر خارج شوند ولی با این احتساب باید گفت در حال حاضر تمام کارگران با داشتن حقوق 608 هزار تومانی جزو فقرای جامعه هستند.

امسال که برای کارگران با هر گونه سختی سپری شد،اما معاون وزیر کار در تشریح چالشهای تعیین حداقل دستمزد 94 اعلام میکند که قدرت خرید کارگران در ده سال گذشته یک سوم شده است. دستمزد سال آینده کارگران باید به چه میزان افزایش یابد تا یک کارگر پاسخگوی حداقلهای زندگی خود باشد؟

در حال حاضر حداقل دستمزد کارگران 608 هزار تومان است و تشکلهای کارگری و کارفرمایی به همراه دولت مدتی است که چانه زنی برای مزد سال آینده را آغاز کردهاند.اما با توجه به وضعیت نامطلوب اقتصادی معاون وزیر کار معتقد است که تعیین مزد94 کارگران با پیچیدگی های بسیاری همراه است. چرا که از یک سو کارفرمایان از اوضاع تولید ناراضی و از سوی دیگر کارگران معتقدند که قدرت خرید کارگران کاهش و طی سال های گذشته مطابق نرخ تورم افزایش نیافته و موجب عقب ماندگی زندگی کارگران بوده اند و دولت نیز وضعیت خوبی ندارد.

هفده تن، معاون وزیر تعاون،کار و رفاه اجتماعی در تشریح دستمزد 94 بیان کرده است که «هرطرحی که به شورای عالی کار ارائه میشود باید از جمیع جهات ضمانت بقای امنیت شغلی و اجتماعی کارگران و توان مالی و نظر کارفرمایان را تأمین کند. ما درصدد هستیم تا در کنار افزایش حداقل مزد قدرت معیشت کارگران نیز افزایش یابد و دستمزد سال آینده به گونهای تعیین شود که قدرت پسانداز به کارگران بدهد».

تنها در صورتی صحبت های آقای معاون روابط کار وزیر محقق و کارگران قدرت پس انداز مییابند که حداقل دستمزد کارگران برای سال آینده مطابق اظهارات میدری، معاون رفاه وزارت کار در میزان خط فقر ، حداقل 1میلیون و 250 هزار تومان باشد تا وی بتواند حداقل های هزینه یک خانوار 5نفره را پاسخگو باشد. معمولا در ایران متوسط خانوارها 4 یا 5 نفره در گرفته می شود و برای تعیین مزد هم ملاک خانواده 4 نفره است. اگر با قیاس خانوار 4 نفره هم محاسبه کنیم برای اینکه حداقل دستمزد کارگران و کارمندان از خط فقر نسبی بالاتر برود باید حداقل دستمزد را بالای یک میلیون تومان محاسبه کرد.