روایت منابع داخلی و خارجی از دور جدید مذاکرات

همزمان خبرگزاری آسوشیتدپرس و پایگاه خبری المانیتور در گزارشهایی همسو مدعی شدهاند که توافق مرحلهای ایران و آمریکا در حال شکلگیری است و از نزدیک بودن توافق هستهای خبر دادهاند.

عباس عراقچی: در برخی موارد اختلافی راهحلهایی پیدا شده است
آسوشیتدپرس: توافق مرحلهای در حال شکلگیری است المانیتور: توافق نزدیکتر شده است

موضوعی که روزنامه فرامنطقهای الحیات نیز با پرداختن به زوایای آن، گفته است که طرفین به سه عنصر پایانی توافق یعنی «تحریمها، غنیسازی و مدت زمان» رسیدهاند. بهنظر میرسد که با نزدیک شدن به اولین ضربالاجل توافق جامع (24 مارس-4فروردین) طرفهای مذاکرهکننده بهخصوص ایران و آمریکا در تلاش هستند تا با سرعت بخشیدن به مذاکرات، راه را برای حل اختلافات باقیمانده هموار کنند. دور بعدی مذاکرات قرار است اواخر هفته جاری برگزار شود. سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه و مذاکرهکننده ارشد ایران که در حال حاضر برای ادامه مذاکرات در ژنو به سر میبرد گفته است در برخی موارد اختلافات راهحلهایی پیدا شده است. عراقچی گفته است: «الان زمانی است که باید تصمیمگیریهای سیاسی صورت گیرد به همین دلیل ارتباطات سطح بالای مقامات دو طرف را ضروریتر کرده است.»همچنین محمدجواد ظریف شب گذشته در جمع خبرنگاران اعلام کرد که ظرف سه روز گذشته گفتوگوهای جدی، مفید و سازندهای با کشورهای ١+٥، به ویژه با طرف آمریکایی که با وزرای خارجه و انرژی خود در این مذاکرات حضور یافته بود، داشتند. رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه تا حدودی پیشرفت در برخی مباحث صورت گرفته، گفت:«اما هنوز راه زیادی برای رسیدن به توافق نهایی در پیش داریم. مسلما تا وقتی در مورد همه مسائل توافق صورت نگیرد در هیچ موضوعی توافق نشده است. بنابراین مذاکرات ادامه پیدا میکند و ما تصمیم گرفتیم هفته آینده مجددا در حاشیه اجلاس شورای حقوق بشر این گفتوگوها را ادامه دهیم.» او همچنین افزود:« لازم می‎دانم از حضور مفید و موثر جناب آقای دکتر صالحی در این دور از مذاکرات تشکر کنم.»
سخنان عباس عراقچی؛ معاون وزیر خارجه پس از دیدار دوجانبه وزرای خارجه ایران و آمریکا در حالی منتشر میشود که برای اولین بار در این مذاکرات، علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا هم در آن حضور داشتند.
مذاکرات صالحی و مونیز یک روز پیش از آغاز گفتوگوهای وزیران خارجه دو کشور آغاز شده بود. عباس عراقچی درباره پیوستن رئیس سازمان انرژی اتمی به مذاکرات گفت: «حضور او به دلیل اشراف به مسائل فنی و ریز بسیار مفید بود، زیرا وی در مسائل فنی هستهای حرف آخر را میزند.»
مذاکرهکننده ارشد اتمی ایران با بیان اینکه از مجموعه بحثهایی که صورت گرفته است هنوز نمیتوانیم ادعا کنیم که پیشرفتی در مذاکرات صورت گرفته است، افزود: «هنوز فاصله داریم و اختلافات وجود دارد، ولی همه طرفها با جدیت و با اراده لازم مذاکرات را پیگیری میکنند تا به یک راهحل نزدیک شویم، اگرچه هنوز در مسائل کلیدی راهحلهای کاملی به دست نیامده است.» عراقچی همچنین گفت فضای گفتوگوها فضای خوبی است و بحثها به صورت فشرده و جدی انجام میشود و مذاکرات سازنده و مفید است. مذاکرات در حالی دیروز دوشنبه با گفتوگوهای وزرای خارجه ایران و آمریکا برگزار شد که روز یکشنبه نشستهایی بهصورت موازی در دو سطح برگزار شد. کری و ظریف، در هتل ویلسون در ژنو دیدار کردند؛ همزمان با این نشست، مقر اتحادیه اروپا در ژنو میزبان مدیران سیاسی گروه 1+5 بود. کری اندکی بعد از ورود به ژنو با ظریف دیدار کرد. علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا نیز سه دور با یکدیگر گفتوگو و رایزنی کردند.

شکلدهی به توافق یک مرحلهای

همزمان با اظهارات سیدعباس عراقچی، خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس گزارش داد که ایران و آمریکا در حال شکل دادن جزئیات یک توافق هستند که در ابتدا موجب متوقف شدن برنامه هستهای ایران خواهد شد؛ ولی به تهران اجازه خواهد داد تا فعالیتهای هستهای را در سالهای آخر توافقنامه، به کندی افزایش دهد. مقامهای برخی از 6 قدرت مذاکرهکننده با ایران که نخواستهاند نامشان فاش شود، تاکید کردند که جزئیات توافقنامه هستهای با ایران هنوز نیاز به موافقت نهایی دارد. مقامهای آمریکایی و ایرانی، دیروز دوشنبه برای سومین روز متوالی با یکدیگر دیدار کردند تا با توجه به ضربالاجل پایان مارس، به توافقنامه اصولی دست یابند. اگرچه دستیابی به موفقیت در این دور از گفتوگوها بعید به نظر میرسد، ولی مقامهای غربی نزدیک به مذاکرات، اعلام کردند که پیشرفت در زمینه برخی اجزای توافقنامه که مدت زمان زیادی انتظار آن میرفت، حاصل شده و این مساله میتواند منجر به یک توافق جامع شود. این ایده به ایران این پاداش را میدهد تا به خاطر رفتار خوبش، در سالهای آخر هرگونه توافقی، محدودیتهای اعمال شده علیه برنامه غنیسازی اورانیوم که بهعنوان بخشی از قرارداد اعمال میشود، به تدریج لغو شود و همچنین تحریمهای وضع شده علیه ایران نیز به تدریج لغو خواهد شد. آسوشیتدپرس در ادامه تحلیل خود مینویسد: «آمریکا در ابتدا خواستار آن شده بود تا محدودیتها بیش از 20 سال ادامه یابد؛ ولی ایران این محدودیتها را به کمتر از 10 سال کاهش داده است. ایران همچنین قادر خواهد بود تا از سانتریفیوژهای به مراتب بیشتری نسبت به درخواست اولیه دولت آمریکا بهرهبرداری کند؛ ولی ظرفیت غنیسازی کمتر از روند کنونی خواهد بود. برخی مقامها از 6500 سانتریفیوژ بهعنوان نقطه احتمالی هر توافقی خبر دادهاند.» این خبرگزاری در ادامه گزارش خود با پرداختن به مدت زمان توافق احتمالی افزود: «اگر دو طرف بر 15 سال به توافق برسند، کنترلهای محدودکننده میتواند برای 10 سال اعمال شود و این محدودیتها سپس به تدریج به مدت 5 سال لغو شود. کاهش تدریجی کنترلها نیز موجب خواهد شد تا تعداد سانتریفیوژها به سطح 10 هزار عددی بازگردد که اکنون در حال فعالیت است و سطح غنیسازی را در شرایطی افزایش دهد که کمتر از سطح لازم برای تولید سلاح اتمی باشد.» خبرگزاری آسوشیتدپرس با بیان اینکه این توافق، باید نوعی از مصوبه و پذیرش را از کنگره آمریکا اخذ کند تا بهطور کامل اجرا شود، میافزاید: «آمریکاییها درخصوص اتخاذ تدابیری مشابه برای کاهش تحریمهای اعمال شده علیه ایران صحبت میکنند. مقامهای رسمی اعلام کردند که چندین گام فوری از طریق اقدام اجرایی، توسط باراک اوباما برداشته خواهد شد؛ سایر تحریمها نیز تعلیق خواهد شد ولی لغو نمیشود تا زمانی که ایران پایبندی به تعهداتش را نشان دهد. چیزی که هنوز مبهم است، وضعیت تاسیسات هستهای زیرزمینی ایران در فردو و رآکتور آب سنگین اراک است.»

توافق هستهای نزدیکتر شده است

همچنین پایگاه خبری المانیتور که بسیار به وزارت امور خارجه آمریکا نزدیک است، در مقالهای که روز 2 اسفند منتشر شده، از قول مقامهای آمریکایی گفته است که آنها به حصول توافق خوشبین هستند و از نزدیک بودن توافق هستهای میان ایران و 1+5 خبر داده است. به گزارش پایگاه «ایران هستهای»، لورا روزن، خبرنگار المانیتور مینویسد: «ارزیابی دولت آمریکا این است که خوشبینیها درباره رسیدن به توافق با ایران در روزهای اخیر بهطرز قابل توجهی افزایش یافته است.» ژوزف سرینسیون رئیس اندیشکده پلاوشرز در این باره به المانیتور گفته است: «واضح است که توافق محتمل است. بسیاری از اختلافات از بین رفته است. اگر توافق حاصل شود این توافق با مواضع دولت آمریکا بسیار نزدیک است و میتواند توافق خوبی هم باشد. این توافق میتواند بسیاری از منتقدان را متعجب و قانع کند.» المانیتور همچنین به نقل از یک مقام غربی نوشته است که دور بعدی مذاکرات هستهای ایران و گروه موسوم به 1+5 احتمالا روز جمعه برگزار میشود.