محدودیت برنامه هسته‌ای ایران به مدت حداقل 10 سال / نتانیاهو پیش از توافق موقت هم اشتباه کرد

باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا روز دوشنبه گفت ایران باید دستکم به مدت یک دهه فعالیتهای هستهای خود را محدود نگه دارد.

وی در این مورد گفت: «در حقیقت، اگر ایران بپذیرد که برنامه هستهای خود را به تعداد سال دو رقمی، در همین سطحی که الان هست نگه دارد، یعنی در اصل با بازگرداندن بخشهایی از آن به عقب موافقت کند... اگر به این برسیم و راهی هم برای راستیآزمایی آن بیابیم، دیگر هیچ روشی برای آنکه به اطمینان بیشتری برسیم مبنی بر اینکه آنها یک سلاح هستهای نخواهند داشت، وجود نخواهد داشت.»

اوباما که در کاخ سفید با خبرگزاری رویترز گفتوگو میکرد، ادامه داد که هدف آمریکا این است که مطمئن شود که «دستکم یک سال بین زمانی که آنها بخواهند به سلاح هستهای برسند و زمانی که توان دستیابی به یکی را داشته باشند، فاصله باشد.»

رئیسجمهور آمریکا در ادامه از برنامه بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیمصهیونیستی برای سخنرانی در کنگره آمریکا انتقاد کرد، اما گفت این اقدام اثر «مخرب دائمی» بر روابط آمریکا و اسرائیل ندارد. وی همچنین به شدت از مواضع نخستوزیر اسرائیل در قبال مذاکرات هستهای انتقاد کرد و گفت در مورد نحوه حل مسئله هستهای، با نتانیاهو «اختلاف نظر اساسی» اساسی دارد.

اوباما در ادامه به انتقاد از طرح گروهی از سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه برای تصویب تحریمهای مشروط علیه ایران پرداخت و گفت چنین کاری، مذاکرات هستهای را تضعیف میکند. وی افزود: «صراحتا میگویم، من بیش از آنکه نگران اظهارات نخستوزیر نتانیاهو باشم، از اقدامات کنگره که ممکن است مذاکرات را پیش از به سرانجام رسیدن، تضعیف کند.»

هرچند پس دور قبلی مذاکرات هستهای که هفته گذشته در ژنو برگزار شد، بسیاری از بروز پیشرفت در مذاکرات خبر دادند، اما اوباما در مصاحبه خود، گفت هنوز اختلاف نظرهای جدی میان طرفین وجود دارد و در پیشبینی یک سال قبل وی مبنی بر احتمال 50درصدی حصول توافق، تغییر چندانی صورت نگرفته است.

رئیسجمهور آمریکا در این مورد گفت: «من میگویم که هنوز هم احتمالا شانس اینکه ایرانیها به "آری" نرسند، بیشتر است، اما منصفانه است که بگوئیم آنها در مذاکرات جدیت به خرج دادهاند و به هر حال در داخل ایران هم مباحث سیاسی خودشان را دارند. در مقایسه با سه یا پنج ماه قبل، الان احتمال اینکه بتوانیم به توافق برسیم، احتمالا بیشتر است.»

وی در ادامه گفت اختلافاتش با نخستوزیر اسرائیل بحثی شخصی نیست و در صورتی که نتانیاهو در انتخابات 17 مارس پیروز شود، بار دیگر با او دیدار میکند. اوباما همچنین گفت ایران سابقه «مواضع ضداسرائیلی و ضدیهودی» دارد.

او با این وجود گفت نتانیاهو پیش از توافق موقت هستهای با ایران هم به شدت از آن انتقاد کرده بود، اما اظهاراتش نادرست بوده است. اوباما در این مورد گفت: «نتانیاهو همه جور ادعایی کرد، اینکه این یک توافق بد است، اینکه در نتیجه آن ایران در اثر تخفیف (تحریمی) 50 میلیارد دلار به دست میآورد، اینکه ایران به توافق پایبند نمیماند. اما هیچکدام از آنها به واقعیت نپیوست.»

وی افزود: «مشخص شد که در واقع در این مدت، ایران برنامه خود را پیش نبرده است. از بسیاری جهات هم عناصر برنامه خود را به عقب بازگردانده است.»

رئیسجمهور آمریکا در بخش دیگری از این مصاحبه گفت یک مسئله مهم این است که آیا ایران با بازرسیهای سخت از برنامه خود موافقت میکند یا نه. وی در این مورد گفت: «اما اگر آنها با این کار موافقت کنند، این از هر اقدام نظامیای که ما بخواهیم انجام دهیم یا اسرائیلیها بخواهند انجام دهند، موثرتر خواهد بود. اثر آن از تحریمها هم به مراتب اثرگذارتر خواهد بود.»