جان کری: به یک مرحله تاریخی رسیده‌ایم

جان کری، وزیر امور خارجه در نشست خبری پس از بیانیه مشترک لوزان و در محل مرکز تحقیقات رولکس دانشگاه پلی تکنیک لوزان ضمن تشکر از مردم و دولت سوییس و سایر کشورهای میزبان مذکرات هستهیی ایران و گروه 1+5 در دو سال اخیر گفت: فکر نمیکنم هیچ کس میتوانست یک چارچوب سالمتر و صلحآمیزتر برای مذاکرات از کشور سوییس فراهم کند و از همه مردم سوییس تشکر می کنم.

وی افزود: رییسجمهور آمریکا برای حفظ امنیت ما و متحدانمان در دنیا مشخص کرده بود که بهترین راه برای رسیدن به توافق و همانطور که گفته شد حفظ امنیت و ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هستهیی، ادامه مسیر دیپلماسی است. و مسیر ما به سوی یک راه حل دیپلماتیک از سال ها پیش شروع شد و من شخصا چهار سال درگیر این موضوع بودم.

کری ادامه داد: بیانیه امروز یک توافق تاریخی با ایران بود و براساس پارامترهای مورد توافق در لوزان تعداد سانتریفیوژهای ایران تا دو سوم کاهش مییابد و این کاهش تا 10 سال ادامه مییابد. و حجم اورانیوم غنی شده ایران برای مدت حدود 15 سال تا 98 درصد کاهش مییابد.

وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه اظهار کرد: البته این توافق تاریخ انقضا ندارد و به صورت مرحلهای اجرا خواهد شد و برخی از بخشهای آن 15 سال و یا تا 25 سال برجا خواهند بود و این پارامترها موضوعاتی خواهد بود برای ایجاد شفافیت در عملکرد هستهیی ایران.

کری همچنین با بیان این که جامعه جهانی این اطمینان را خواهند داشت که فعالیتهای هستهیی ایران کاملا صلحآمیز است تصریح کرد: به شرط اجرایی شدن جزییات این توافق فعالیتهای ایران صلح آمیز خواهد بود و در صورت اجرایی نشدن آن این توفق این قدرت را به ما خواهد داد که با مشکل برخورد کنیم و ما میتوانیم مانع از این شویم که ایران در مسیرهای مختلفی بتواند به مواد اولیه تولید بمب اتمی و غنیسازی اورانیوم و پلوتونیوم دست یابد.

وی همچنین خاطرنشان کرد: ما و شرکایمان همراه با ایران توافق کردیم تنها تجهیزات و تاسیسات غنیسازی مشغول به کار در ایران نطنز باشد و همین یک مجموعه نیز دچار تغییرات قابل توجهی خواهد شد و بخش عمدهای از زیرساختهای آن برچیده خواهد شد و دست کم 15 سال زمان نیاز است تا این که تمام ذخایر موجود در این تاسیسات تغییر یابد و به سطح مصرف غیرنظامی برسد.

جان کری ادامه داد: در مورد تاسیسات زیرزمینی فردو به این توافق رسیدیم که غنیسازی اورانیوم در آنجا متوقف شود و به نوعی تمام فعالیتهای غنیسازی در آن جا متوقف شود و هیچ گونه مواد شکافت پذیر و یا قابل شکافت در این تاسیسات باقی نمیماند و فردو به یک مجوعه تحقیق و توسعه برای مقاصد پژوهشی تبدیل خواهد شد و راکتور آب سنگین اراک نیز بازطراحی خواهد شد و از طریق همکاری جهانی اراک به یک راکتوری تبدیل خواهد شد که محصولات آن صرف پژوهش و مصارف پزشکی شود.

وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد: ایران تمام سوخت مصرف شده اش را در رآکتور اراک به خارج از کشور منتقل می کند و همینطور توافق شد ایران از ساخت تجهیزات جدید آب سنگین دست کم برای 15 سال آینده خودداری کند و این کشور مورد بازرسی های منظم و جامع قرار خواهد گرفت تا از هرگونه تلاش مخفیانه برای دستیابی به سلاح هستهای جلوگیری شود و به تاسیسات ساخت سانتریفیوژها نیز دسترسی ها ایجاد شود و این نظارت ها حداقل برای 20 سال ادامه خواهد داشت.

کری در بخش دیگری از سخنانش ضمن تاکید بر احترام ایران به توافقات قبلی گفت: ایران تا به اینجا به همه مسئولیت های خود در موافقت نامه های گذشته در ژنو در چارچوب اقدام مشترک موقت به خوبی عمل کرده است و از سال 2013 تاکنون به خوبی به توافقات بین المللی احترام گذاشته است و در ازای این همکاری ها از جانب ایران آمریکا مرحله به مرحله تحریم ها را تقلیل خواهد داد و در جایی که ایران به توافق عمل نکند تحریم ها به جای خود بازخواهد گشت و به موجب این توافقات ایران تعهداتی را عهده دار خواهد شد و این نشان می دهد که در طول تاریخ دیپلماسی لازم بوده است تا از جنگ جلوگیری کند و اینکه ما صرفا از ایران بخواهیم که تسلیم شود عملیاتی نخواهد بود بنابراین توافق خوب این نیست که به همه خواسته های یک طرف برسد و به ضرر طرف دیگر باشد .

وزیر امور خارجه آمریکا اظهار کرد: تردیدی نیست که یک برنامه جامع که در حال حرکت به سمت آن هستیم از آزمون بزرگی موفق بیرون خواهد آمد و این امیدواری تمام شرکای شرکت کننده در مذاکرات با ایران است و از آغاز مذاکرات نیز همه مثل یک تیم در 1+5 بودیم و همه مطمئن هستند که توافق در دست اقدام بهترین توافق ممکن است و هیچ توافقی بهتر از این نمی تواند مانع رسیدن ایران به سلاح هسته یی شود و با توجه به پارامترهایی که این توافق در بلندمدت ایجاد خواهد کرد راه را برای یک راه حل پایدار در سطح جهانی برای رفع نگرانی ها از برنامه هسته یی ایران هموار کرد که البته هنوز جزییات فراوانی است که باید روی آن کار کرد.

وی تاکید کرد: به صورت مثال برنامه موشک های بالستیک ایران و بحث زمان بندی اجرای توافق و نهایی کردن متن آن و فرآیند اجرایی کردن آن از چالش های بزرگی است که پیش روی ما است و ما در طول این مذاکرات مصمم بودیم که با متحدان و شرکای خود مشورت کنیم و همواره به تعهدات خودمان در قبال آن ها پایبند بودیم و هیچ کس نباید به آن ها تردید کند و به این تعهدات در ادامه نیز پایبند خواهیم بود.