این صنعت را تحریم های داخلی فلج کرده است

صنعت نساجی و پوشاک از قدیمی ترین صنایع بشری محسوب می شود و در کشورهای مختلف جهان از قدمت طولانی برخوردار است، چرا که نیاز به لباس و پوشاک پس از غذا و مسکن بعنوان اصلی ترین نیازهای اولیه انسان مطرح بوده است.

صنعت نساجی که در جریان انقلاب صنعتی اروپا رشد چشمگیری داشته و در ایران نیز پس از صنعت نفت از مهمترین و بزرگترین صنایع اشتغالزا به شمار می رود، شامل تمام مراحل تولید الیاف، تبدیل الیاف به نخ، تبدیل نخ به پارچه و همچنین شامل فرآیندهای تکمیلی انجام شده بر روی پارچه مانند تولید انواع پوشاک و همچنین رنگرزی و چاپ است.

اما صنعت نساجی و پوشاک که در حال حاضر حدود پنج هزار واحد در بخش های مختلف آن در حال فعالیت می باشند و حدود 90 درصد آن در اختیار بخش خصوصی است و از این بخش بعنوان مهم ترین تجربه کشور در واگذاری واقعی صنعت به بخش خصوصی یاد می کنند، متاسفانه در سال های اخیر به دلیل عدم تصمیم گیری مناسب در شکل دهی ساختار با تهدیداتی دست و پنجه نرم می کند.

قاچاق منسوجات به داخل کشور، عدم امکان تأمین مواد اولیه با کیفیت مطلوب و قیمت ارزان، عدم تامین سرمایه در گردش این واحد های صنعتی، عدم همکاری موثر ستاد مبارزه با قاچاق کالا، سازمان حمایت از مصرف کننده و سازمان تامین اجتماعی با این صنعت و در نهایت قیمت تمام شده محصولات نساجی از جمله تهدیدات صنعت نساجی کشور است، مسائلی که بیانگر آن است که گویی صنعت نساجی بیشتر گریبانگیر تحریم های داخلی شده تا تحریم های بین المللی وضع شده از سوی دشمنان متخاصم خارجی!

صحبت های قابل تامل سهیلا جلودارزاده مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت در اواخر سال گذشته در خصوص واردات غیرقانونی نیمی از پارچه مورد نیاز کشور از کشورهای همسایه و همچنین قاچاق سالانه 50 میلیون متر پارچه چادر مشکی که حتی عده ای این عدد را محتاطانه تعبیر کرده اند، نیز دلیل واضحی بر مظلومیت صنعت نساجی کشورمان است.

سخنانی که به نوعی مورد تایید ضمنی مدیرکل دفتر نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز قرار گرفت و گلناز نصراللهی با بیان اینکه واردات پارچه بیش از نیاز کشور است، گفت: علاوه بر 50 هزار تن واردات سالانه پارچه بصورت رسمی، 80 هزار تن نیز بصورت قاچاق و غیررسمی وارد کشور می شود.

البته موضوع قاچاق پوشاک به داخل کشور نیز در سال های اخیر یه یک معضل اساسی صنعت نساجی تبدیل شده به طوری که این وضع نابسامان انتقاد وزیر صنعت، معدن و تجارت را نیز در بر داشته است.

محمدرضا نعمت زاده بهمن ماه سال گذشته بود که در بازدید از دومین نمایشگاه تخصصی پوشاک ایران، صنعت نساجی را از جمله بزرگترین صنایع پیشرو و باعث افتخار کشور دانست و از قاچاق دو میلیارد دلاری پوشاک بعنوان تنها بکی از مشکلات صنعت نساجی کشور پرده برداشت.

وی درعین حال با دعوت از مردم برای خرید و اعتماد به محصولات داخلی، بر تلاش، برنامه ریزی و مبارزه هرچه بیشتر سازمان مبارزه با قاچاق کالا با پدیده قاچاق پوشاک تاکید کرد و گفت: ما نیز اخیرا همکاری بسیار خوبی را با این سازمان در راستای کاهش قاچاق پوشاک آغاز کرده ایم.

اما رییس اتحادیه صنایع نساجی و پوشاک کشور آمار قاچاق پوشاک به کشور را دو برابر آمار ارائه شده از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت یعنی 4 میلیارد دلار و بصورت سازمان یافته اعلام کرد و افزود: این در حالی است که آمار پوشاک وارد شده در کشور مطابق با آمار گمرک ایران تنها 4 میلیون دلار است.

محمود نبوی با بیان اینکه پوشاک قاچاق بیشتر از چین و ترکیه به کشور صورت می گیرد، افزود: واقعا نمی دانیم عرضه این مقدار قاچاق به فروشگاه های کشور به چه شکلی صورت می گیرد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر 100 واحد صنعتی و 15 هزار واحد صنفی در صنعت پوشاک کشور فعالیت دارند، به گردش سالانه 7 میلیارد دلاری این صنعت در کشورمان اشاره کرد و گفت: این درحالی است که صنعت پوشاک کشور بعنوان یکی از مهمترین بخش های صنعت نساجی متاسفانه چند سالی است که مورد بازسازی و نوسازی واقع نشده است.

نبوی یکی از مشکلات صنعت نساجی را بی توجهی وزارت صنعت، معدن و تجارت در سرمایه گذاری مناسب در این بخش دانست و گفت: در حالی که بسیاری از کالاهای مصرفی در کشور از جمله خودرو و سیمان جز کالاهای استراتژیک دسته بندی شده اند و از صندوق توسعه ملی برای نوسازی آنها بودجه در نظر گرفته می شود اما صنعت پوشاک از این دسته بندی فارغ است.

وی با بیان اینکه، 50 درصد بازار لباس کشور به پوشاک زنانه اختصاص دارد، عدم توانایی تولیدکنندگان این بخش در عرضه و نمایش محصولات تولیدی را از دیگر مشکلات این صنعت عنوان کرد و گفت: از عرضه و نمایش انواع پوشاک تولیدی توسط واحدهای صنعتی در فروشگاه های کشور جلوگیری می شود، این درحالی است که همین پوشاک از سوی یکسری از شرکت های به ظاهر با برندهای خارجی در کشور به نمایش گذاشته می شود و این برخوردها یادآور سیاست یک بام و دو هوا در صنعت پوشاک است.

وی عدم توانایی تولیدکنندگان داخلی در اجاره فروشگاه های عرضه پوشاک را از جمله مشکلات این صنف عنوان کرد و گفت: درحالی که پوشاک خارجی با درصد بالایی سود در فروشگاه های کشور عرضه و به فروش می رود، تولیدکنندگان پوشاک داخلی تنها مجاز به فروش اجناس خود با 15 تا 20 درصد سود می باشند که به هیچ عنوان کفاف هزینه های تولید و همچنین مخارج آنها را نمی دهد.



** ماشین آلات و تکنولوژی موجود در شان صنعت نساجی نیست

رییس پژوهشکده مواد و فناوری های پیشرفته در نساجی دانشگاه امیرکبیر در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: وضعیت فعلی صنعت نساجی به لحاظ تکنولوژی تولید و فرآیندهای کیفی رضایت بخش نیست.

علی اکبر مراتی افزود: با تکنولوژی و ماشین آلات موجود در کشور امکان پیشرفت این صنعت محدود است و در شان صنعت نساجی نمی باشد.

وی با بیان اینکه، صنعت نساجی از پتانسیل ارتقاء سطح کمی و کیفی تولیدی برخوردار است، افزود: ما در شاخه فرش و پوشاک قوی هستیم اما در شاخه ریسندگی و بافندگی و تولید الیاف به دلیل تکنولوژی و مدیریت ضعیف هستیم.

مراتی گفت: بعد از مذاکرات انجام شده در خصوص برداشته شدن تحریم ها، شرکت های زیادی تمایل به سرمایه گذاری در ایران پیدا کرده اند و صنعت نساجی از یک پتانسیل خوب در این خصوص برخوردار است.

وی با اشاره به اینکه، مدیریت در سطح کلان و حمایت های دولتی ضعیف است، گفت: 95 درصد از فعالان این بخش را تولیدکنندگان بخش خصوصی تشکیل می دهند و بایستی در حوزه سیاست گذاری مورد حمایت قرار گیرند.

به گفته مراتی، اگر صنعت نساجی بخواهد در صادرات پیشرفت داشته باشد، بایستی از تکنولوژی و دانش فنی برخوردار شود و دانش فنی را می توان از داخل کشور تامین کرد زیرا هزینه سرمایه گذاری در بخش پژوهش به ارتقاء کیفیت و ارائه محصولات جدید در بازار کمک خواهد کرد.

وی گفت: پژوهشکده مواد و فناوری های پیشرفته در نساجی دانشگاه امیرکبیر در حال تدوین سند راهبردی توسعه صنعت پوشاک کشور است که براساس آن حمایت های دولتی از این بخش تقویت خواهد شد.

رییس پژوهشکده مواد و فناوری های پیشرفته در نساجی دانشگاه امیرکبیر اظهار داشت: صنعت نساجی بعنوان تنها صنعتی است که در حال حاضر از مزیت نسبی در صادرات برخوردار و از ظرفیت های لازم به منظور توسعه کشور برخوردار است.



** امیدواری از احیاء دوباره صنعت نساجی کشور

در حالی که دولت یازدهم در اقدامی بی سابقه کاهش هرچه بیشتر بودجه 1394 به نفت را مورد توجه و تاکید قرار داده و سیاست خارجی کشورمان به دنبال بیانیه مذاکرات هسته ای در لوزان سوییس مبتنی بر رفع تحریم های اقتصادی کشور بنا شده است، اواخر هفته گذشته کنفرانسی تحت عنوان'تکنولوژی آلمان به دیدار صنعت نساجی در ایران می آید( VDAM)'به همت اتاق بازرگانی ایران و آلمان و انجمن ماشین سازی نساجی آلمان، سازمان بسیج علمی کشور و مجله نساجی موفق برگزار شد.

هدف از برگزاری کنفرانس( VDAM) راهنمایی موثر تولیدکنندگان داخلی صنعت نساجی در زمینه های مختلف شامل ریسندگی، بافندگی، رنگرزی و تکمیل تولیدات بی بافت، پوشاک و فرش و آشنایی با صنعت نساجی آلمان بود تا تولیدکنندگان داخلی بتوانند هرچه بیشتر به روز شده و تولید قابل رقابتی را در دنیا عرضه کنند.

حضور مدیرکل صنایع نساجی وزارت صنعت، معدن و تجارت در این کنفرانس در واقع مهر تاییدی از سوی این وزارتخانه به کنفرانس ( VDAM) بود و گویای آن است که دولت یازدهم قصد دارد با رفع موانع اجرایی موجود، از ظرفیت های صنعت نساجی به نحو مطلوبی استفاده کند چرا که توجه به صنعت نساجی و پوشاک فرصتی ناب برای رفع وابستگی اقتصاد ملی به نفت به حساب می آید.

عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب و مدیر مرکز تحقیقات نساجی پوشاک و مد و لباس حصان وابسته به سازمان بسیج علمی کشور بعنوان یکی از برگزار کنندگان کنفرانس (VDAM) در تهران هدف از برگزاری این کنفرانس را احیاء مجدد صنعت نساجی کشور عنوان کرد.

امین مفتاحی در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصادی ایرنا، افزود: این کنفرانس که با سخنرانی 40 صنعتگر خارجی و داخلی در زمینه صنایع نساجی، فرش و بخش های مختلف تولیدی منسوجات همراه بود، با حضور 35 شرکت مطرح صنعت نساجی آلمان که همه آنها از بالاترین سطح تکنولوژی دنیا برخوردار هستند و همچنین حدود 800 فعال اقتصادی صنعت نساجی کشور برگزار شد.

به گفته وی، پس از رفع تحریم های بین المللی کشورمان امکان ورود ماشین آلات و تکنولوژی نساجی برای بستن شیرنفت و صادرات غیرنفتی برای کشور فراهم خواهد شد.

وی اظهار داشت: نماینده این شرکت ها در تلاش هستند که با فراهم نمودن بالاترین سطح برای مشتریان ایرانی که بتوانند با تسهیلات خوب و امکانات مطلوب به روزترین و مدرن ترین امکانات تکنولوژی را وارد ایران کنند.



** صنعت نساجی ایران نیازمند بازسازی است

مسوول بخش نمایشگاه ها و کنفرانس های انجمن ماشین سازی آلمان (VDAM)نیز هدف از آمدن به ایران را افزایش تجارت بین آلمان و ایران در بخش نساجی عنوان کرد.

بوریس آباجی اف به خبرنگار ایرنا گفت: ما می دانیم ایران نیاز به ماشین آلات جدید در صنعت نساجی دارد و چون تحریم ها روبه کاهش است یکی از مسائل مهم این است که زمینه هایی فراهم کنیم تا ایرانی ها بتوانند ماشین آلات جدید در اختیار داشته باشند.

مسوول بخش نمایشگاه ها و کنفرانس های انجمن ماشین سازی آلمان( VDAM) گفت: تولیدکنندگان صنعت نساجی ایران ضمن حضور در این کنفرانس با 35 نوع ماشین آلات نساجی شناخته شده آلمانی و لوازم جانبی سازندگان آن بهره مند شدند.



** وقتی که چینی ها هم از ماشین آلات نساجی آلمانی استفاده می کنند

اما دبیر کارگروه صنعت مد و لباس و از کارخانه داران قدیمی با 40 سابقه فعالیت در صنعت نساجی، یکی از معضلات این صنعت را فرسودگی ماشین آلات و قدیمی بودن آنها دانست.

حمید نیک طبع در گفت و گو با ایرنا، هدف از شرکت در کنفرانس دو روزه(VDAM) را سرآمد بودن تکنولوژی آلمان در صنعت نساجی در مقایسه با سایر کشورهای صنعتی از جمله چین عنوان کرد و گفت: برای صنعتگران ایرانی بهتر است که از تکنولوژی آلمانی استفاده کنند چرا که خود چینی ها نیز از ماشین آلات آلمانی در صنعت نساجی استفاده می کنند.

وی در ادامه، طراحی در صنعت نساجی کشورمان را ضعیف دانست و گفت: این مسئله هجوم محصولات خارجی به کشور را به دنبال داشته و ما باید این حلقه مفقوده را به صنعت نساجی کشور متصل کنیم.

نیک طبع با بیان اینکه در حال حاضر بهترین نخ و پارچه در کشور تولید می شود، افزود: عرضه کنندگان لباس های روز یا مزون دار که بهترین لباس ها را به منظور عرضه به خانم ها استفاده می کند، هم اکنون با صنعت پوشاک متصل نیست و ما باید در راستای صنعتی و مدرنیته کردن هرچه بیشتر صنعت پوشاک کشور قدم برداریم.

وی با بیان اینکه، صنعت نساجی ما از مشکل برند رنج می برد، گفت: در حال حاضر یکسری پارچه های تولیدی ایران با برند خارجی مانند ترکیه در بازار فروش عرضه می شود در صورتی که قوی ترین صنعت کشورمان پس از نفت، صنعت نساجی است.

از: یوسف درویشی