رویای دست نیافتنی اوپک برای نفت 75 دلاری

کشورهای عضو اوپک که تا یک سال پیش، قیمت 100 دلار را برای نفت قیمتی مناسب و واقعی دانسته و برنامه های بلندپروازانه خود را براساس آن تدوین کرده بودند، به حدی از بازگشت قیمت ها ناامید شده اند که در حال حاضر نفت 75 دلاری را قیمتی ایده آل و عادلانه برای نفت اعلام کرده اند.

وزیران نفت عراق، آنگولا و ونزوئلا هفته گذشته در جریان برگزاری اجلاس اوپک، قیمت ٧٥ تا ٨٠ دلار را برای هر بشکه نفت عادلانه خواندند.

بیژن زنگنه وزیر نفت ایران نیز در این خصوص گفت: بیشتر اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) توافق دارند که ٧٥ دلار، قیمتی عادلانه برای هر دو طرف است.

دلیل اصلی این خوش بینی این است که قیمت نفت پس از سقوط به پایین ترین سطوح شش سال اخیر در اوایل امسال، در دو ماه گذشته تثبیت و حتی از نرخ 40 به ازای هر بشکه وارد محدوده قیمت 60 دلاری شده است.

اما نگاهی به وضعیت اقتصادی و شرایط بازار نشان می دهد که نرخ 75 دلار برای هر بشکه نفت، فاصله قابل توجهی با واقعیات دارد و احتمال در حد یک آرزو باقی خواهد ماند.

پیش بینی ها حاکی از این است که روند ضعیف رشد اقتصاد جهانی و عرضه بیش از تقاضای نفت در بازار، قیمت نفت را در ماههای پایانی ٢٠١٥ و ماههای نخست ٢٠١٦ در حدود ٦٠ دلار نگه می دارد.

جون مینو اقتصاددان ارشد موسسه تحقیقاتی میژو در این زمینه به سی.ان.بی.سی می گوید: قیمت نفت خام سبک شیرین امریکا تا پایان سال ٢٠١٥ در سطح ٦٠ دلار باقی می ماند و تنها زمانی به سمت محدوده ٧٠ دلار تغییر جهت می دهد که به اواخر سال ٢٠١٦ نزدیک شویم.

وی خاطرنشان می کند: رشد جهانی اقتصاد روندی ملایم را در پیش دارد، اما هیچ نشانی از کاهش عرضه نفت در بازار دیده نمی شود.

علاوه بر رشد اقتصادی تدریجی جهانی که نیاز شدید به نفت خام را کاهش داده، احتمال عرضه بیشتر نفت توسط تولیدکنندگان در ماه های آینده نیز زمینه عرضه نفت مازاد در بازار را فراهم می کند که می تواند مانعی برای افزایش قیمت ها به شمار برود.

بررسی بازار در ماه های اخیر نشان می دهد که تولیدکنندگانی مانند روسیه و عربستان، میزان تولید را افزایش داده اند به طوری که روسیه رکورد بیشترین تولید در دوران پس از فروپاشی شوروی را به ثبت رسانده است.

عربستان که اصرار فراوانی برای حفظ سهم خود از بازار دارد نیز تولید نفت خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده و بازارهای جدیدی را در قاره آسیا نشانه گرفته است.

عراق که سرمایه گذاری های سنگینی در بخش انرژی انجام داده نیز به تدریج با بهره برداری از میادین جدید نفتی، نفت بیشتری را روانه بازار می کند.

اما مهم ترین تحولی که می تواند در ماه های آینده در بازار جهانی نفت رخ دهد، رفع تحریم ها و بازگشت بدون دغدغه ایران به بازار است.

ایران اعلام کرده که بعد از لغو تحریم ها ابتدا 500 هزار بشکه و سپس در یک ظرف زمانی شش ماهه روزانه حدود یک میلیون بشکه به تولید نفت خود خواهد افزود.

با وجود آنکه در حال حاضر سقف ٣٠ میلیون بشکه در روز برای تولید نفت اوپک در نظر گرفته شده، اما عملا اعضا بدان پایبند نبوده و نفت بیشتری را عرضه می کنند به طوری که بررسی حاکی از عرضه 1.5 میلیون بشکه نفت مازاد توسط اعضای اوپک است.

بنابراین اضافه شدن یک میلیون بشکه نفت ایران به این بازار که با مازاد عرضه مواجه است، جلوی افزایش قیمت ها را خواهد گرفت.

با نگاهی به وضعیت رشد اقتصاد جهانی و تحولات پیش روی بازار نفت، می توان تاکید کرد که پیش بینی برخی اعضای اوپک از نفت 75تا 80 دلاری احتمالا در حد یک آروز باقی خواهند ماند و در کوتاه مدت تحقق نخواهد یافت.