درآمد نیم میلیون دلاری از حجم تجارت 30 میلیارد دلاری صنایع دستی و فرش

حسین یاوری پژوهشگر صنایع دستی که به همراه بهمن نامورمطلق معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و در گفتگوی ویژه خبری چهارشنبه شب با موضوع حال و آینده صنایع دستی کشورمان حاضر شده بود ، افزود: درآمد ما از صنایع دستی ناچیز است، در نتیجه چگونه می توان این بی توجهی را نادیده گرفت، ضمن این که بازارهایمان را نیز به شدت از دست داده ایم و تا حدودی پاکستان جایگزین ما شده است.

وی با یادآوری این که در حال حاضر درآمد ارزی ما از حجم تجارت جهانی در حوزه صنایع دستی تنها نیم میلیارد دلار است، اظهار داشت: این موضوع در حالی است که در سال 1373 تنها صادرات فرش ما 1.6 میلیارد دلار بوده که با احتساب صنایع دستی این رقم به 1.67 میلیارد دلار می رسد، در حالی که انتظار داشتیم حداقل 5 میلیارد دلار از حجم تجارت جهانی صنایع دستی متعلق به ما باشد، در حالی که تولید ناخالص داخلی ما از صنایع دستی 4.8 تا 5 درصد است.

معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز در ادامه این برنامه با اشاره به این که سازوکار صنایع درستی به هم ریخته بود، گفت: کارشناسان معتقدند بودند که مسوولان صنایع دستی و هنرمندان نمی توانند مبالغ مورد نظر را جذب کنند.

نامورمطلق با اشاره به این که خوشبختانه جمعیت هنرمندان توانستند مبلغ مورد نظر را جذب کنند، گفت: با صندوق مهر امام رضا (ع) به توافق رسیدیم تا 50 میلیارد در اختیار هنرمندان قرار دهد.

** نجات صنایع دستی

وی با اشاره به روند رو به سقوط آزاد صنایع دستی در کشور خاطرنشان کرد: متأسفانه در کشور به سمت عدم صنایع دستی پیش می رفتیم، این در حالی است که خوشبختانه این مسئله به سمت بهبود پیش می رود.

معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یکی از مشکلات صنایع دستی را قیمت تمام شده بالای محصولات دانست و عنوان کرد: یکی دیگر از مشکلات صنایع دستی مربوط به دستمزدهای بالا می شود.

** در هدفمندی یارانه ها تولید به زمین زده شد

نامورمطلق با اشاره به افزایش قیمت حامل های انرژی در کشور، ادامه داد: باید هدفمندی یارانه ها به این امر منتج می شد که به حمایت از تولید بپردازد اما شاهد هستیم که در هدفمندی تولید به زمین زده شد.

وی با بیان این که رقابت پذیری را در حوزه صنایع دستی از دست داد ه ایم، گفت: متأسفانه کارگاه ها کوچک هستند و این امر موجب کم شدن تولید می شود و از سوی دیگر این مسئله سبب افزایش قیمت تمام شده خواهد شد.

معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان این که باید کارگاه های خوشه ای را به صورت دسته بندی خوشه ای کرد، اضافه کرد: باید بازارهای از دست رفته را به دست آوریم، بنابراین از دست دادن بازارها راحت و به دست آوردن آن کاری سخت به شمار می آید.

نامورمطلق گفت: تجاری ترین نمایشگاه را در طول تاریخ 25 ساله کشور داشتیم، به طوری که حتی سال گذشته یک غرفه هم نداشتیم تا هنرمندان در آن اقدام به سرمایه گذاری کنند.

** مسوولان ما به درآمدزایی صنایع دستی بی توجهند

یاوری نیز در ادامه این گفتگو گفت: هنوز مسوولان ما به این موضوع ایمان ندارد که صنایع دستی می تواند یکی از منابع مطمئن درآمد ارزی و تولید ناخالص داخلی و یکی از مهم ترین منابع ایجاد اشتغال باشد.

این پژوهشگر صنایع دستی در ادامه اظهار داشت: در سراسر جهان ما یک سازمان جدا برای صنایع دستی و یک سازمان دیگر برای فرش نداریم، ولی متأسفانه در ایران این دو سازمان از هم جدا هستند که این موضوع تنها بجز هدر دادن نیروی انسانی و امکانات بالقوه، یک ناهماهنگی فوق العاده ای پدید آورده است.

** بی تردید ما در حوزه مدیریت صنایع دستی ناموفق بوده ایم

وی با بیان این که بی تردید ما در حوزه مدیریت صنایع دستی ناموفق بوده ایم، گفت: ما از دولت نباید توقعات زیادی داشته باشیم ولی باید این توقع را از دولت داشته باشیم که برای ورود بخش خصوصی و تعاونی بسترسازی کند که این موضوع نیز در قانون اساسی محترم شمرده شده است ولی ما عملاً در این راستا کاری انجام نداده ایم.

** بازارهای هدف داخلی و خارجی خود را در حوزه صنایع دستی از دست داده ایم

معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: بنده با این مساله که بازارهای هدف داخلی و خارجی خود را در حوزه صنایع دستی از دست داده ایم موافقم البته این موضوع بیشتر به حوزه فرش مربوط می شود تا صنایع دستی؛ ضمن این که جهت استحضار نیز عرض می کنم متأسفانه امروز صنایع دستی از فرش جدا شده و به عنوان یکی از معاونت های سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری دو ساختار گوناگون دارند.

بهمن نامورمطلق با بیان این که بنده روند نزولی فروش صنایع دستی را در همه حوزه ها قبول دارم، افزود: قبل از دولت یازدهم ما با یک سقوط آزاد در حوزه فروش و تولید مواجه بودیم و سال قبل از روی کارآمدن دولت یازدهم 40 درصد از کارگاه هایمان تعطیل شدند ولی خوشبختانه امروز یک روند رو به رشدی در کیفیت بازرگانی و اشتغال داریم.

معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه به عواملی که در این روند نزولی دخیل بوده اند اشاره کرد و گفت: از جمله این عوامل می توان به بی توجهی و بی تدبیری مسئولین در دولت های قبلی اشاره کرد که به طور مثال می توان انتقال صنایع دستی به اصفهان را مثال زد که اقدامی غیرکارشناسانه بود؛ ضمن این که سازمان صنایع دستی به یکباره تعطیل شد و به یک معاونت تبدیل شد که این خود ضربه به حوزه صنایع دستی بود.