تورم یک رقمی چگونه حاصل می شود؟

مدیر اجرایی ایران در صندوق بین المللی پول در رابطه با شرایط تک نرخی کردن ارز گفت: «یکسان سازی نرخ ارز نیازمند فراهم بودن بسترهای مختلفی است که تنها در صورت فراهم آمدن این بسترها می توان به سمت یکسان سازی نرخ ارز حرکت کرد و از آن مهم تر امیدوار بود که پس از تک نرخی شدن، این نرخ یکسان دوام بیاورد و شاهد پیدایش نرخ های چندگانه نباشیم».

دکتر جعفر مجرد ادامه داد: «یکی از کلیدی ترین بسترهای لازم، کنترل یا به عبارتی مدیریت نرخ تورم است؛ چرا که در صورت فزاینده بودن نرخ تورم حتی در صورت تک نرخی شدن ارز، ارزش پول ملی مستمرا کاهش پیدا خواهد کرد».

وی افزود: «انقباض و انضباط سیاست های مالی و پولی با توجه به شرایط فعلی اقتصاد ایران از جمله دیگر الزامات گام برداشتن و موفقیت در تک نرخی کردن ارز است. این عامل از آنجایی اهمیت زیادی دارد که کسری بودجه و بی انضباطی های مالی یکی از علل ایجاد تورم فزاینده بوده است».

مدیر اجرایی ایران در صندوق بین المللی پول با اشاره به تجربه موفق سال 81 در یکسان سازی نرخ ارز، گفت: « دسترسی به منابع ارزی کافی از جمله دیگر مواردی است که پیش و حین اجرای سیاست تک نرخی کردن باید فراهم باشد تا بتوان با کمک این منابع، بدهی های ارزی را که پس از یکسان سازی سررسید می شود، تسویه کرد».

مجرد ادامه داد: «در دهه های 60 و 70 نظام ارزی کشور یک نظام با نرخ ثابت بود و در ابتدای دهه 80 و همزمان با اجرای سیاست یکسان سازی نرخ ارز در سال 81 نظام شناور مدیریت شده برای نظام ارزی کشور در پیش گرفته شد. اکنون نیز اگر می خواهیم به سمت یکسان سازی نرخ ارز حرکت کنیم، باید همان نظام مدیریت شناور را اجرا کنیم».

به گفته مدیر اجرایی ایران در صندوق بین المملی پول در یک جمع بندی کلی «رعایت برخی الزامات سیاستی، آزادسازی برخی اقلام حساب جاری در تراز پرداخت ها، در کنار پیاده کردن نظام مدیریت شناور شده و ایجاد یک بازار متشکل ارزی که فروشندگان و خریداران بتوانند به راحتی در آن عرضه و تقاضا انجام دهند، از عوامل و بسترهای لازم برای تک نرخی کردن ارز است که با فراهم شدن آن ها می توان و باید به سمت یکسان سازی حرکت کنیم».

وی افزود: «در یک ارزیابی کلی اما می توان گفت شرایط امروز برای یکسان سازی نرخ ارز به مراتب فراهم تر از سال 81 است؛ چراکه نهادسازی های لازم انجام شده و طی دو سال گذشته هم ثبات نسبتا خوبی بر بازار ارز حاکم بوده است. به عنوان نمونه، اقلامی که ارز مبادله ای به آنها تعلق می گیرد، تنها 40 مورد هستند. به این ترتیب یکی از مقدمات لازم تا حدود زیادی فراهم شده است و باید تلاش کنیم همین چند قلم کالا را نیز از حالت خاص خارج و به بازار آزاد منتقل کنیم تا به این ترتیب فقط کالاهای اساسی و دارو با قیمت مبادله ای ارز دریافت کنند تا اختلاف قیمت ارز مبادله ای و آزاد به حداقل ممکن برسد و پس از اجرای سیاست تک نرخی کردن ارز پس از لغو تحریم ها با شیب ملایمی حرکت کنیم».

مجرد گفت: «بزرگترین مانع برای موفقیت دولت در رسیدن به تورم تک رقمی، در دسترس نبودن منابع ارزی است. این مشکل طی یک سال و نیم اخیر و طی دو توافق هسته ای ژنو و لوزان تا حدودی کمرنگ شد، اما همچنان محدودیت های فراوانی وجود دارد که نقل و انتقال ارز و ورود سرمایه های خارجی را دچار مشکل می کند».

مجرد افزود: «از سوی دیگر، باید این واقعیت را نیز در نظر گرفت که کاهش قیمت نفت طی سال های اخیر، چالش بزرگی بر سر راه سیاست های دولت برای تک رقمی کردن تورم ایجاد کرده است. اگر این فرض را درنظر بگیریم که با لغو تحریم ها و ورود آزادانه نفت ایران به بازارهای جهانی، ممکن است قیمت نفت کاهش یابد، قطعا باید از الان تدبیری برای کاهش درامدهای ارزی در آن زمان اندیشیده شود».