کلاغی که قرار نیست به خانه برسد!

صنعت پوشاک که یکی از اصلیترین نیازهای بشر را شامل میشود، همواره حاشیههای زیادی به همراه داشته و انواع اظهارنظرها درباره واردات این کالا شده است تا جایی که برخی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان پوشاک معتقدند که باید زمینه ورود برندها به ایران به نحو قانونی فراهم شود، چراکه برای کشور مفید خواهد بود.

به گفته بسیاری از فعالان صنعت پوشاک در حال حاضر بخش عظیمی از پوشاک مصرف شده در کشور از طریق قاچاق تامین میشود و در حالی که برنامههای زیادی برای کاهش این قاچاق مطرح شده است، موفقیت ملموسی در این زمینه به دست نیامده که دلیل اصلی میزان بالای قاچاق در صنعت پوشاک را میتوان بالا بودن تعرفه ورود پوشاک به کشور دانست.

از سوی دیگر با وجود همین تعرفه بالا که سبب افزایش قاچاق در این حوزه و ضربه خوردن صنعت میشد، برخی تولیدکنندگان نسبت به برخی کاهش تعرفهها واکنشهای شدیدی نشان میدادند، به طوریکه که با انعقاد قرارداد تجارت ترجیحی و اعمال تخفیف 40 درصدی برای ترکها صدای بسیاری از تولیدکنندهها درآمد.

همچنین در روزهای پایانی سال گذشته، رییس سازمان توسعه تجارت از اصلاح نظام تعرفهای خبر داد و بالاترین تعرفه را از 100 درصد به 75 درصد کاهش داد که به این ترتیب تعرفه واردات پوشاک به طور کلی 25 درصد نیز کاهش یافت.

این در حالی است که تاثیر این گونه تخفیفها بر واردات پوشاک بسیار دور از ذهن به نظر میرسد، چراکه واردکنندگان پوشاک بسیار راحتتر میتوانند کالای خود را از طریق قاچاق با پرداخت هزینههایی به مراتب کمتر از تعرفههای فعلی در شهر خود دریافت کنند،؛ به طوری که برخی از این فروشندگان سودهای هشت تا 15 درصدی را برای دریافت پوشاک از طریق قاچاق عنوان میکنند که اختلاف فاحشی با تعرفههای فعلی دارد و همین امر فروشندگان را به سمت استفاده از کالای قاچاق سوق میدهد.

قاچاق چگونه به صنعت ضربه میزند؟

نرخهای سود بانکی پایین، مواد اولیه ارزان، دسترسی آسان به بازار فروش و صادرات، سهولت در خرید مواد و اولیه و تیراژ بالای تولید سبب شده تا تولید پوشاک در کشورهایی مانند چین، ترکیه و ... به مراتب ارزانتر از ایران تمام شود و همین امر باعث میشود قاچاق پوشاک و حتی واردات رسمی آن نیز سودآور باشد.

بر همین اساس ورود کالاهای خارجی با قیمت پایینتر به کشور فروشگاهها را به سمت استفاده بیشتر از این پوشاک برای رسیدن به سود بیشتر و مردم را به خرید این محصولات ترغیب میکند و به این ترتیب تولیدکنندگان داخلی که از لحاظ قیمت تمام شده توان رقابت با اجناس خارجی را ندارند، با آسیب جدی مواجه میشوند.

از سوی دیگر بسیاری از پوشاک وارد شده به کشور از جمله نا مرغوبترین کالاهای تولید کشورهای خارجی است که به دلیل قیمت پایین آن و سود زیاد به کشور وارد میشود و با نام کالای ترک در کشور به فروش میرسد.

بر اساس گفتههای مدیرکل دفتر نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت بخشی از کالاهایی که از ترکیه به ایران میآیند در اصل همان کالاهای تولید چین هستند که ابتدا به ترکیه آمده و سپس وارد ایران میشوند، در حالی که کیفیت اجناس ایرانی بسیار بالاتر از این کالاهای وارد شده است.

چگونه باید نظارت کرد؟

سعید حسین زاده،عضو هیات مدیره اتحادیه توید و صادرات پوشاک ایران پیش از این عنوان کرده بود که وزارت صنعت قرار بوده تا پایان سال جاری نسبت به ثبت برندهای خارجی در ایران و جلوگیری از پخش کالاهای فاقد مجوز اقدام کند ولی هنوز هیچ اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است.

به گفته وی هر برندی که قرار است وارد ایران شود، باید به طور رسمی ثبت شده و در صورتی که کالایی شماره ثبت نداشته باشد باید از فروشگاههای کشور جمعآوری شود.

هرچند که اجرای این سیستم نیروی انسانی زیادی را میطلبد و بسیار دشوار است اما راه بسیار مناسبی است برای جلوگیری از ورود کپیها و اجناس تقلبی برندهای معروف به کشور.

در حال حاضر فروشگاههای زیادی به عنوان نمایندگی برندهای معروف در سطح کشور اقدام به فروش کالا میکنند در حالی که تقریبا تمام این فروشگاههای نمایندگی رسمی برندهای مربوط نیستند و به راحتی فروشگاههایی با نام این برندها در کشور ایجاد کردهاند.

به این ترتیب یکی از راههای مناسب این است که شرط ورود این کالاها و ایجاد نمایندگی در کشور دریافت نمایندگی رسمی از برند مربوطه و ثبت آن در کشور باشد که به این ترتیب علاوه بر اینکه امکان فروش اجناس تقلبی و کپی در این نمایندگیها وجود نخواهد داشت، مردم نیز با خیال آسودهتری نسبت به خرید اقدام میکنند.

از سوی دیگر با توجه به اینکه این کالاها باید به صورت رسمی وارد کشور شود، حقوق گمرکی آن نیز به طور کامل پرداخت شده و ضمن ایجاد رقابت با بازار داخلی، میزان قاچاق در این حوزه را نیز کاهش خواهد داد، چراکه دیگر نمیتوان به راحتی کالاهایی را به عنوان یک برند خاص به راحتی و به صورت قاچاق وارد کشور کرد.

وزارت صنعت سال گذشته این قول را هم داده بود که به برندهای خارجی در کشور فرصتی کوتاه داده شود تا خود را به ثبت برسانند، اما انگار طرح مطرح شده از دستور کار خارج شده چراکه اقدام جدی در این زمینه صورت نگرفته است.

طاهری، یک صادرکننده نمونه پوشاک در این باره معتقد است اگر میخواهیم تولید پوشاک پیشرفت کند، باید اجازه ورود برندها را بدهیم. با واردات خیلی موافقیم مشروط بر اینکه مالیات، عوارض گمرکی و ارزش افزوده پرداخت شود؛ بنابراین اگر اجناس ترک بیاید کالاهایش با جنسهای چینی، بنگلادشی و پاکستانی نامرغوب مقایسه میشود و جنس خوب به بازار ایران وارد میشود.

به گفته وی اگر تولیدکننده پوشاک شویم نباید از واردات بترسیم یا مثلا از کار کپیشده بهراسیم. اگر کشورها استاندارد مالیات و پرداختهای گمرکی را رعایت میکنند به بازار ایران بیایند، برندها هم بیایند و ما با آغوش باز استقبال میکنیم.

به این ترتیب میتوان گفت که واردات پوشاک به کشور نه تنها برای صنعت تهدید نخواهد بود بلکه میتواند به عنوان یک فرصت تلقی شود اما این در صورتی است که ابتدا زمینه برای ایجاد رقابت بین صنعت کشور و پوشاک وارداتی فراهم شود.