عضویت در WTO در چه شرایطی مفید است؟

مرتضی دلخوش اظهار کرد: عضویت در سازمان جهانی تجارت (WTO) در شرایطی برای کشورها مفید است که بتوانند توان رقابتی کالاهای خود را در مقابل کالاهای خارجی بالا ببرند. در حال حاضر با توجه به تحریمها و بالا بودن هزینههای تولید، بسیاری از کالاهای ما از توان رقابتی برخوردار نیستند و قطعا در رقابت با کالاهای مشابه از نظر کیفیت و قیمت شکست میخورند که در آن صورت بازارهای داخلی و خارجی در اختیار رقبا قرار خواهند گرفت.

وی با بیان اینکه برای عضویت در WTO لازم است تا از اصرار بیش از حد بر حفظ صنایعی که در آنها مزیت نداریم صرفنظر کنیم، گفت: در کشور ما معمولا نفع مصرفکننده در اولویت نیست. ما خودروهایی را میسازیم و وارد بازار داخلی میکنیم که کیفیت لازم را ندارند. در خودروسازی سالها هزینه کردیم اما هیچگاه نتوانستیم خودروهایی مناسب و بهروز عرضه کنیم. با استفاده از تعرفههای سنگین گمرکی، به خودروسازان امکان ادامهی حیات دادیم اما پیشرفت مورد نظر حاصل نشد و رقبا بازارهای جهانی و بعضا داخلی را از خودروسازان ما ربودند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: شاید زمان آن فرا رسیده تا تمرکز خود را بر روی مزیتهای نسبی قرار دهیم. ما در صنایعی از جمله نفت، گاز، پتروشیمی، سنگهای کانی و معدنی، فرش، کالاهای دانشبنیان و محصولاتی همچون پسته و زعفران دارای مزیت هستیم که باید بر روی آنها بیشتر کار کنیم که متاسفانه در سالهای گذشته حمایت لازم از این بخشها صورت نگرفت یا اگر حمایتی انجام شد مقطعی بود.

دلخوش با اشاره به پایان فرصت 10 ساله ایران برای عضویت در سازمان جهانی تجارت طی چند روز گذشته گفت: سازمان جهانی تجارت برای کشورها جهت عضویت فرصتهایی قائل میشود که بتوانند کالاهای با قیمت مناسب را در اختیار مصرفکنندگان قرار دهند که ما چنین شرایطی را نه داشتیم و نه ایجاد کردیم. یکی از این شرایط کاهش تعرفههای گمرکی است تا فضا برای ورود کالا با تعرفه حدود 3-4 درصد ایجاد شود.

وی تصریح کرد: بسترهای اقتصاد ایران برای تولید کالاهای باکیفیت در تیراژ بالا فراهم نیست. البته سیاستهایی نیز در تضاد با سازمان جهانی تجارت در پیش گرفتیم. به طور مثال برای عضویت در WTO تاکید بر محصولی خاص برای پرستیژ یا ابهت یک کشور اهمیت خود را از دست میدهد؛ چرا که هدف WTO نفع مصرفکننده است، نه صرفا تولیدکننده.

این کارشناس اقتصادی به عضویت کشورهایی همچون عراق و افغانستان در WTO اشاره و خاطرنشان کرد: برای این کشورها عضویت در WTO و واردات بیرویه اهمیت چندانی ندارد؛ چرا که آنها بسترهای تولید را ندارند واردکننده صرف هستند، لذا چیزی برای از دست دادن ندارند. اما برای کشور ما که تا حدودی زیرساختهای صنعتی را دارد، این عضویت فعلا به صلاح نیست. بنابراین لازم است تا یک فرصت 10 ساله به خود بدهیم تا فضا برای تقویت بنیانهای اقتصاد و متعاقبا عضویت در WTO فراهم شود.