تضمین کیفیت ساختمان

جواد نوفرستی کارشناس بهینهسازی انرژی و ایمنی ساختمان، سوال این است که آیا ساختمانهای نوساز در برابر زلزلهای مانند بم مقاوماند؟ بیشک پاسخ منفی است.

امیدواریم همه دستاندرکاران، مسئولان، مجریان، ناظران و... تلاش کنند تا ساختمانها در برابر زلزله مقاوم باشند تا در صورت وقوع زلزله، آسیبها و تلفات انسانی کاهش یابد.

یکی دیگر از شاخصهای تعیینکننده کیفیت ساختمان از نظر مقاوم بودن آن، عمر مفید ساختمانهاست که متاسفانه در کشور ما کمتر از ۳۰سال برآورد شده است درحالیکه در کشورهای پیشرفته نزدیک ۱۰۰ سال است.

با توجه به گردش مالی سالانه ۹۰میلیارد دلار در صنعت ساختمان براساس اعلام آقای مهندس هاشمی، رییس کمیسیون عمران مجلس، عمر مفید فعلی ساختمانها یعنی اتلاف منابع ملی.

پله دوم، ایمنی ساختن را شامل میشود؛ در این پله این سوال مطرح میشود که آیا حداکثر نیاز هموطنان این است که ساختمانی مقاوم داشته باشند؟ اگر ساختمان در برابر قویترین زلزله احتمالی مقاوم بود، آیا این ساختمان، ایمن است و ساکنان آن در امنیت و آسایش هستند؟ جواب بهطور قطع «خیر» است.

باید انتظارات خود و مردم را از کیفیت ساختمان بالاتر ببریم. متاسفانه زوایای پنهان ایمنی ساختمانها در پس مقوله مقاومسازی، مغفول میماند و حتی در طرح در دست تدوین چندساله بیمه ساختمانها در تعامل بین دولت و مجلس، تنها پوشش بیمهای در برابر زلزله و حوادث طبیعی مدنظر است. به استناد گزارشات رسمی سازمان پزشکی قانونی کشور، سالانه هزاران نفر از هموطنان در ساختمانها قربانی حوادث تلخی چون سوختگی ناشی از حریق و انفجار، برقگرفتگی، گاز گرفتگی، سقوط، آسانسور و... میشوند. از اینرو تغییر نگرش و پارادایم ذهنی در ساخت مسکن ضروری است که مقاومسازی کافی نیست و باید «ساختمانی ایمن» بسازیم که «مقاوم بودن» یکی از مولفههای ایمنی بودن آن است.

پله سوم به بهینه ساختن اشاره دارد؛ یعنی در کنار ضرورت و الزام ساخت ساختمانهای ایمن، مسئـولیت دستاندرکاران صنعت ساختمان تمام نشده و باید در ساختوساز به نحوه استفاده از منابع ملی اعم از مواد، مصالح و انرژی توجه و اهتمام ویژهای داشته باشند.

با توجه به پایانپذیری انرژیهای فسیلی تجدیدناپذیر و همچنین در راستای اجرای قانون هدفمندی یارانهها و آزادسازی قیمت حاملهای انرژی، باید در زمان طراحی و ساخت ساختمانهای جدید، علاوه بر توجه به استفاده درست و بهینه از منابع و مصالح ساختمانی از طریق اجرای کامل و درست مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان که البته نیاز به بازنگری و بهروزرسانی جدی دارد با تاکید بر اولویت عایقبندی پوسته خارجی، سقف و کف ساختمانها، انتخاب درست سیستمهای انرژیبر از طریق توجه به راندمان و میزان مصرف انرژی و میزان آلایندگیهای انواع سیستمهای حرارتی، به مقولههای مهم مصرف بهینه انرژی، کاهش آلایندگی هوا، حفظ محیطزیست، استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و... نیز بپردازیم.

در مجموع همه دستاندرکاران صنعت ساختمان باید از خود بپرسند؛ ساختمانهایی که میسازیم در کدام مرحله یا پله کیفیت قرار دارد؟ مقاوماند، ایمن و بهینهاند یا هیچکدام؟ با توجه به الزام قانون واگذاری ساختوساز به مجریان ذیصلاح، تا چه اندازه خود را پایبند به این قانون میدانیم؟ یعنی تا چه اندازه ساختوساز کشور در دست مجریان ذیصلاح است؟