بازار آتی کنجاله سویا نیاز به فرصت دارد

پدرام زادنو عزیزی با اشاره به بازار قراردادهای آتی کنجاله سویا عنوان کرد: بازار قراردادهای آتی بسته به نوع هر دارایی که ابتدا در آن راه میافتد بازاری نوپاست و به نوعی ورود به یک بازار جدید است. این در حالی است که بازار نقدی صنعت دام و طیور در مواجهه با بورس کالا هیچ گاه فعالیت چشم گیری نداشته است.

وی افزود: قراردادهای آتی کنجاله سویا از زمانی که راهاندازی شده انتظار تکاپوی چشم گیر معاملهگران همچون بازار آتی سکه طلابرای متولیان بورس کالا را در بر نداشته و تنها با این هدف راهاندازی شده که به عنوان یک بستر بتواند فرایند فرهنگ سازی و آموزش و نیز توسعه بازار قراردادهای آتی در حوزه محصولات کشاورزی را پیش برد.

به گفته این مقام مسئول سکه طلا به عنوان یک کالای کاملاً عمومی که همواره در دسترس مردم است، پس از گذشت 2 سال در اوایل سال 90 رونق یافت. بازار قرارداد آتی کنجاله سویا نیز در حال حاضر انتظار چندانی برای رونق چشمگیر آن با توجه به اینکه کمتر از یک ماه از راهاندازی آن میگذرد وجود نداشته و  در راستای فراهم شدن بسترهای فرهنگ سازی در بازار محصولات کشاورزی ایجاد شده است.

زادنو عزیزی از نقش با اهمیت پوشش دهندگان ریسک (هجرها) در بازارهای قراردادهای آتی سخن گفت و افزود: هر چند حوزه قراردادهای آتی محصولات کشاورزی در حال حاضر با فعالیت پررنگ معاملهگران مواجه نیست، هم اکنون این بازار با سرفصل جدیدی به نام پوشش ریسک نوسانهای قیمتی و برنامهریزی برای تکاپوی تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات کشاورزی و دامپروری روبهروست.

وی ادامه داد: اینکه سرمایهگذاران و فعالان صنعت کشاورزی و دامپروری در حال حاضر با کمبود نقدینگی مواجه هستند تا حدی قابل قبول بوده اما این موضوع برای همه ابعاد صنعت کشاورزی نمیتوان در نظر گرفت. کمبود نقدینگی همواره دغدغه اصلی این صنعت اعم از مرغداری و دامپروری بوده، در حالی که هیچ گاه مانع اصلی برای ورود سرمایه گذاران به این بازار نبوده است. بر این اساس قراردادهای آتی کنجاله سویا با هدف کمک به واحدهای صنعتی بزرگتر و کوچکتر در پوشش ریسک نوسانهای قیمتی به کار گرفته شدهاند.

مدیر ابزارهای مشتقه بورس کالا در برابر پرسش مبنی بر اینکه چرا برای رونق بازار قراردادهای آتی کنجاله سویا از بازارگردان استفاده نمیشود، گفت: نقش بازارگردان به عنوان شخصی که با انجام معاملات فرایند نقدشوندگی را در بازار تسهیل میکند همواره در تمام دنیا مورد تأکید بوده است، این در حالی است که بر اساس تعاریف موجود در ادبیات مالی دنیا، فرایند بازارگردانی در عمل به صورت رسمی و غیررسمی تعریف میشود بازارگردانی رسمی شخصی است که بر اساس قراردادها و امتیازاتی که در دست دارد، مجموعهای از تعهدات را برای متعادل کردن بازار بر عهده میگیرد، اما در فرآیند بازارگردانی غیررسمی همواره با ورود و خروج اشخاصی در بازار طی معاملات روزانه مواجه هستیم که به اصطلاح از آنها با عنوان سفتهباز یاد میشود.

در این میان با رونق یافتن حجم معاملات در بازار ناخودآگاه نقش سفتهباز در ایجاد نقدشوندگی پررنگتر شده و کمک میکند تا به اصطلاح ورود و خروج هجر به بازار به سهولت انجام شود. در حال حاضر کارگزارها به نوعی این نقش را بر عهده دارند. این در حالی است که همواره در بازارهای نوپا از جمله بازار قراردادهای آتی کنجاله سویا از نقطهای میباید روند حجم و ارزش معاملات قابل اتکایی وجود داشته باشد تا کارگزارها راغب به ورود به بازار باشند.

زادنو عزیزی با اشاره به رکود بازار نقدی و آتی سکه طلا عنوان کرد: در حال حاضر با اینکه حجم قراردادهای آتی سکه و طلا در بورس کالا کاهش یافته اما در کنار این بازار فضای کسب و کار جدیدی با تعریف قراردادهای آتی زیره سبز و کنجاله سویا ایجاد شده که با فعالیت در آن میتوان به ایجاد رونق بازار آتی این کالاها امیدوار بود. این در حالی است که عدم فعالیت کارگزار و تکاپو برای بازاریابی مشتریان آتی نه تنها به رکود منتهی خواهد شد، بلکه به عدم تحقق کارمزد کارگزاری و در نهایت از رونق افتادن خود به خود ایستگاههای معاملاتی کارگزاریها خواهد انجامید.

وی با بیان اینکه قرار نیست بازار آتی جایگزین بازار نقدی کنجاله سویا شود عنوان کرد: برخی تصور میکنند که بازار آتی با عنوان رقیب فعالان این محصول کشاورزی در بازار نقدی آن است، در حالی که بازار آتی بازاری مشتق شده از یک بازار نقد میباشد که چنانچه معاملات مطلوبی در بر نداشته باشد هیچ گاه شکل نخواهد گرفت.

زادنو عزیزی گفت: با توجه به معاملات روان کنجاله سویا در طول سال طبیعی است که باید بازاری در کنار آن وجود داشته باشد که بتواند به سرمایهگذاران در پوشش ریسک نوسان قیمت کمک کند، در عین حال این تصور که عدم رونق بازار آتی کنجاله سویا میتواند به منتفی شدن پذیرش این دارایی در بورس کالا بینجامد تصوری اشتباه بوده و فرآیند معاملات آن همچنان ادامه دارد.