اعتماد بازارهای خارجی به لبنیات صنعتی گلستان

مسئولان استانی از رشد ۶۹ درصدی صادرات پنیر و نیز رشد هزار و ۱۱۹ درصدی خامه و شیر از استان گلستان در ۲ ماه نخست سالجاری نسبت به مدت مشابه سال قبل میگویند. اما کارشناسان بر این اعتقادند که هنوز دامداریهای صنعتی در استان گلستان همگام با صنایع لبنی پیشرفت نکرده در حالی که صنایع لبنی به اندازه کافی در استان وجود دارد اما شیر خام مورد نیاز خود را که اصلیترین ماده اولیه در تولید لبنیات است از خارج استان تامین میکنند. آنچه بازرگانان را در صادرات لبنیات به دردسر انداخته، حملونقل نامناسب این کالا است.

تاجران استان گلستان خواهان حمل یکسره لبنیات تا مقصد نهایی هستند تا خسارت کمتری به کالاهای صادراتی وارد شود. مسئولان استان نیز از افزایش کامیونهای عبوری از استان خبر میدهند که رونق خط ریلی اینچهبرون نیز تکمیلکننده آن است.

رشد صادرات گلستان با کالاهای صنعتی

حسینقلی قوانلو، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان اظهار میکند، که حدود ۶۰ درصد صادرات استان گلستان از بخش صنعت است.

او صادرات محصولات لبنی را نیز از تولیدات صنعتی دانسته و میافزاید: باید در نظر گرفت که صادرات استان گلستان شامل کالاهای غیرنفتی است و محصولات پتروشیمی در سبد صادراتی استان گلستان وجود ندارد. شیر، خامه، پنیر، رب، سازههای فلزی و سیمان همه از محصولات صنعتی است که در سبد صادراتی استان قرار دارد. رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان تصریح میکند: افزایش صادرات کالا از استان گلستان به عوامل مختلفی چون تسهیل روند حملونقل بستگی دارد بهطوری که عبور کامیون از استان گلستان در سال گذشته حدود ۹۰ عدد در روز بود که در اواخر سال به ۱۴۰ کامیون رسید. تلاش داریم تا در سالجاری نیز همین میزان را حفظ کنیم. البته با رونق مرز ریلی اینچهبرون میزان صادرات نیز افزایش مییابد.

به گفته قوانلو، میزان رشد صادرات استان گلستان در سال جدید، ۷۵ تا ۸۰ درصد پیشبینی شده درحالی که سازمان توسعه تجارت رشد حدود ۱۵ تا ۲۰ درصدی را برای صادرات غیرنفتی کشور پیشبینی کرده است.

حضور طولانیمدت و کسب اعتماد بازار برای تثبیت جایگاه کالاهای صادراتی در بازارهای خارجی امری دشوار است اما صنایع لبنی گلستان توانستهاند با حفظ کیفیت؛ جایگاه خود را در بازار کشورهای همسایه و رقابت با کشورهای دیگر به اثبات برسانند.

اعتماد بازار عراق به لبنیات گلستان

درویشعلی حسنزاده، معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان میگوید: روند صادرات پنیر، خامه و شیر در ۲ ماه نخست سالجاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد قابل توجهی داشته بهطوریکه رشد صادرات پنیر ۶۹ درصد و خامه و شیر هزار و ۱۱۹ درصد بوده است. این کالاها به کشورهای ترکمنستان، عراق و افغانستان صادر میشود که در هر ۳ کشور و بیش از همه در عراق کیفیت لبنیات استان گلستان شناخته شده است.
او ادامه میدهد: دسترسی به بازار در کشور ترکمنستان نسبت به سایر کشورها راحتتر است. البته بعد از گذشت چند سال جایگاه لبنیات استان گلستان در این کشورها شناخته شده بهطوریکه به صورت میانگین حضور لبنیات گلستان در بازارهای هر ۳ کشور حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد افزایش داشته است.

معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان تاکید میکند: بحث حملونقل در صادرات لبنیات اهمیت ویژهای دارد؛ اکنون به دلیل آنکه حمل یکسره لبنیات به بازارهای صادراتی انجام نمیشود صادرکنندگان را دچار مشکل کرده است. بهطوری که لبنیات صادراتی در مرزها تخلیه و دوباره بارگیری میشود و این عامل از کیفیت محصول میکاهد و به بستهبندیها آسیب وارد میکند.

ورود به صادرات برای تولیدکنندگان نیاز به حجم بالای تولید و رعایت استانداردهای مورد نظر در بازارهای هدف دارد. بهطور معمول صادرات کالا از جانب تولیدکنندگان خرد مقدور نبوده یا به سختی انجام میشود.

صنایع خرد توان صادرات ندارند

محمدتقی جهانشاهی، معاون صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان میگوید که صنایع زیرمجموعه جهاد کشاورزی آنقدر خرد هستند که توان صادرات ندارند اما واحدهای لبنی بزرگ گلستان زیر نظر سازمان صنعت، معدن و تجارت استان به فعالیتهای تولیدی و تجاری اشتغال دارند.

او تاکید میکند: صنایع لبنی استان گلستان از نظر تامین مواد اولیه با مشکل مواجه نیستند اما صنایع لبنی خرد با مصرف روزانه ۱۵ تا ۳۰ تن، توان صادرات ندارند.

معاون صنایع تبدیلی سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان ادامه میدهد: بحث ورود و خروج شیر خام از استان گلستان همیشه مطرح بوده بهطوریکه بزرگترین واحد تولیدی لبنیات در این استان شیر مورد نیاز خود را از بیرون استان تامین میکند و یا اینکه یکی از واحدهای لبنی بزرگ آمل در استان مازندران شیر مورد نیاز خود را از استان گلستان تامین میکند.

به گفته جهانشاهی، باید در نظر داشت که واحدهای لبنی در استان به میزان ظرفیت واقعی خود تولید نمیکنند و در فروش محصولات خود در بازارهای داخلی با مشکل مواجهاند که دلیل آن کاهش توان خرید مردم است. مشکل سرمایه در گردش همچنان در صنعت لبنیات وجود دارد که در این شرایط توان مدیریتی صاحبان صنایع اهمیت مییابد و با توسعه آموزش میتوان فعالیت واحدهای صنعتی را با شرایط موجود وفق داد.

تامین مواد اولیه در تولید محصولات صنعتی اهمیت خاصی دارد. در تولید محصولات لبنی تامین شیر صنعتی که کیفیت و میزان چربی بالاتری دارد به عهده دامداریهای صنعتی است که در استان گلستان از رشد صنایع لبنی جا ماندهاند.

عقب ماندن دامداریهای صنعتی از رشد صنایع لبنی

عبدالغفار تخله، مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان می گوید که صنایع لبنی در این استان به اندازه کافی ایجاد شده و اکنون باید دامداریهای صنعتی با رویکرد دومنظوره شیری و گوشتی افزایش یابد.

او با اشاره به فعالیت حدود ۴۰۰ دامداری صنعتی در گلستان با تولید بالای ۳۰۰ تن در سال، میافزاید: نیاز صنایع لبنی این استان به شیر خام صنعتی حدود ۲ هزار تن است که تولید دامداریهای موجود جوابگوی نیاز صنایع لبنی گلستان نیست.

تخله تصریح میکند: برنامههای توسعهای برای ایجاد دامداریهای دو منظوره شیری و گوشتی در دست اقدام است و در برخی موارد حمایت واحدهای بزرگ صنعتی انجام میشود. در صورتی که تسهیلات بانکی با شرایط مناسب تزریق شود و قیمت فروش شیر با قیمت خرید کارخانهها متناسب شود امکان توسعه دامداریها وجود دارد.