کاغذ، جولانگاه غیرحرفه‌ای‌ها

ورود غیرحرفهایها به صنعت کاغذ و مقوا تنظیم بازار را به هم ریخته و باعث مشکلات متعددی برای تولیدکنندگان این صنعت شده است. این تفکر اشتباه که سرعت نقدشوندگی کاغذ بالاست، جذابیت کاذبی برای این کالا ایجاد کرده تا شرکتهای سرمایهگذاری بانکهای خصوصی، پتروشیمیها و... قدم در این حرفه گذاشته و به دلیل مشکلات بانکی و تحریمها به جای پول نقد اقدام به تهاتر کالا با کاغذ کرده و به دلیل استفاده از سود حاصل از ارز مبادلهای، کاغذ را به زیر قیمت بازار عرضه کنند. برای بررسی بیشتر آثار ورود غیرحرفهایها به صنعت کاغذ و مقوا صمت در گفتوگویی با ابوالفضل روغنیگلپایگانی، رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا به این موضوع پرداخته است.

ورود بانکهای خصوصی به واردات کاغذ

روغنیگلپایگانی در تشریح مشکلات این صنعت با ورود غیرحرفهایها گفت: براساس اعلام معاون اول رییسجمهوری در دولت گذشته ۷۹۰میلیارد دلار درآمد نفتی به دست آمده که حداقل ۵۰۰میلیارد دلار به واردات اختصاص داده شده است. بخش بزرگی از این رقم وارد صنایعی همچون کاغذ شده که ظرفیت کامل برای تولید نداشته است.

وی افزود: در چنین شرایطی شرکتهای سرمایهگذاری بانکهای خصوصی و دیگر ارگانها که هیچگونه تخصصی در این صنعت ندارند و غیرحرفهای محسوب میشوند اقدام به واردات در این صنعت کردهاند.

رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با بیان اینکه کاغذ کالای صنعتی پیچیدهای است که نباید ساده از کنار آن گذشت، اظهار کرد: برخی از شرکتها بهدلیل آنکه اقدام به صادرات به کشورهای مختلف کردند و به علت تحریمها امکان دریافت پول نقد نداشتهاند، به تهاتر کالا با کاغذ پرداختهاند.

وی درباره دلایل گرایش شرکتهای غیرحرفهای به واردات کاغذ تصریح کرد: کسانی که در این صنعت تخصص ندارند، گمان میکنند کاغذ به پول بسیار نزدیک بوده و سرعت نقدشوندگی آن بالاست در صورتی که این تفکر کاملا غلط است زیرا کاغذ به عنوان کالایی استراتژیک، نیاز به تنظیم بازار دارد تا واردات، تولید و مصرف آن در توازن قرار گیرد.

حاشیه سود ۷۰ درصدی واردکنندگان

روغنیگلپایگانی با بیان اینکه در سال ۹۲ یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار واردات کاغذ انجام شد، گفت: این رقم کوچکی برای واردات کاغذ نیست و بسیاری از تولیدکنندگان را دچار مشکل کرده است.

رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با اشاره به اینکه واردکنندگان هماکنون و در چنین شرایطی در دو مرحله سود کسب میکنند، افزود: این افراد در صادرات و تبدیل نرخ ارز کسب سود کردهاند و بار دیگر با استفاده از ارز مبادلهای اقدام به واردات کاغذ کرده و زیر قیمت بازار آنها را عرضه میکنند به نحوی که میتوان گفت بین ۶۰ تا ۷۰درصد حاشیه سود کسب کردهاند.

وی با اشاره به اینکه این مسئله در برخی کالاهای دیگر نیز اتفاق افتاده است، اظهار کرد: در گندله آهن، شیشه و... نیز مسئله واردات غیرحرفهایها مطرح است اما از آنجا که کاغذ یک کالای فرهنگی محسوب میشود، نمود بیشتری داشته است.

روغنیگلپایگانی با بیان اینکه سالانه ۲میلیون تن کاغذ در کشور مصرف میشود، گفت: از این میزان یکمیلیون تن از طریق تولیدات داخلی تامین میشود و نیاز به واردات یک میلیون تن دیگر وجود دارد. اما در حالحاضر بیش از این میزان واردات انجام شده که مطابق نیاز بازار نبوده است.

وی افزود: به طور مثال کاغذ فلوتینگ در بازار کاملا رفع نیاز شده است یا در کاغذ کرپ ظرفیتی که تولید داخل آن را پوشش دهد وجود دارد اما متاسفانه با قیمتهای ارزانتر اقدام به واردات میکنند.

در عمل کاغذ تعرفه وارداتی ندارد

رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر استفاده از تولیدات داخلی حتی در شرایط نابرابر کیفیتی گفت: بیتوجهی و نداشتن تجربه در واردات، عاملی به شمار میرود که صنعت کاغذ را بهشدت دچار مشکل کرده است.

وی با تاکید بر اینکه یکی دیگر از شرکتهای واردکننده کاغذ «شرکتهای سرمایهگذاری پتروشیمیها» بوده است، افزود: پتروشیمیها بهصورت مستقیم اقدام به واردات کاغذ نکردهاند اما شرکتهای زیرمجموعه آنها وارداتی در این زمینه داشتهاند که این اقدام کاملا از چارچوبهای تجارت بینالمللی خارج است.

روغنیگلپایگانی با انتقاد از تعرفههای پایین واردات گفت: اگر تعرفهای در زمینه صنعت کاغذ وجود نداشت وضعیت بهتر بود زیرا تعرفه ۴درصد و ۷درصدی واردات کاغذ با تعرفه صفر تفاوت چندانی ندارد. این در حالی است که کشورهای بزرگی همچون «چین» که عضو «دبلیو تیاو» هستند تا ۱۸درصد تعرفهگذاری انجام دادهاند.

به گفته وی، دلیل تعرفه پایین در ایران فضای وارداتی حاکم بر جامعه است و در هر کجای کشور تفکر واردات بر حمایت از تولید غلبه دارد. رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با اشاره به راهکارهای تنظیم بازار و رفع این مشکل گفت: با توجه به تاکیدات رهبر معظم انقلاب بر اقتصاد مقاومتی باید برنامهریزیها را براساس یک تفکر درونزای بروننگر انجام داد. در این شرایط یکی از مهمترین بحثها در اقتصاد رقابتی، تنظیم بازار از طریق وضع قوانین تعرفهای متناسب با ظرفیت تولید داخل است. روغنی تصریح کرد: نکته دیگر، تنظیم و مدیریت واردات است. در حال حاضر صنعت کاغذ نیاز به واردات دارد اما این نیاز در کاغذهای مختلف، متفاوت بوده که این امر باید به متخصصان این صنعت سپرده شود.

وی با اشاره به اینکه مدیریت بازار در تصدی دولت است، اظهار کرد: سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا آمادگی کامل دارد تا در تنظیم بازار به دولت کمک کند.

تدوین برنامه پنجساله صنایع سلولزی

روغنی گلپایگانی با اشاره به صادرات کاغذ تصریح کرد: تنها شرکت صادرکننده کاغذ «شرکت چوکا مازندران» بود که حدود ۲هزار تن کاغذ بستهبندی فلوتینگ صادر کرده است. در زمینه کاغذ تحریر و روزنامه نیز امکان صادرات وجود دارد اما به دلیل نیاز داخل، صادرات باید با مجوزهای خاصی انجام شود. وی با اشاره به پیگیریهای انجام شده در تدوین برنامه پنجساله صنعت کاغذ و مقوا گفت: صنعت سلولزی نیاز به یک برنامهریزی استراتژیک دارد تا مشخص شود چه ظرفیتها و نیازهایی در جامعه وجود دارد و از طرف دیگر باید براساس یک آمایش سرزمینی نسبت به منابع و مواد اولیه آگاهی کسب کرد.

رییس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با اشاره به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تدوین برنامه پنجساله افزود: سندیکا تصمیم داشت تا برنامه استراتژیک صنعت را برای کاغذ و مقوا تدوین کند اما وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد داد تا یک برنامه استراتژیک پنجساله در صنعت سلولزی که شامل امدیاف، تیشو، کاغذ و... است، تدوین شود که این مسئله، یک پروژه بزرگ بوده که نیازمند مشاوران خارجی است تا تجارت جهانی را در این برنامه شاهد باشیم.