نگرانی شدید هندی‌ها از عواقب رفع تحریم‌های ایران

ارانیکو: به نوشته «ایندیا تایمز» رفع تحریمهای ایران صادرکنندگان هندی را با چالشهای سختی روبرو خواهد ساخت.

آقای «پانکاج بانسال» تاجر هندی میگوید هرگونه توافقی در مذاکرات هستهای و رفع تحریمهای ایران، موجب نابودی وی خواهد شد. وی می افزاید: «از هنگامیکه داد و ستد شرکتم با ایران به شدت کاهش یافته مجبورم شبها قرص خوابآور مصرف کنم تا کابوس نبینم.»

با خارج شدن رقبای وی از بازار ایران، شرکت بانسال فعالیتهای تجاری خود با ایران را از صادرات فلزات به فروش انواع موتورسیکلت، قطعات خودرو و مواد شیمایی توسعه داد و وی یکی از هزارن صادر کننده هندی است که از مزایای فراوان عدم حمایت کشورش از تحریمهای ایران طی سه سال گذشته بهرهمند شدهاست. در طی این دوره صادرات هند به ایران با دوبرابر افزایش، به 5 میلیارد دلار بالغ گردید و به این کشور کمک کرد تا کسری تراز تجاری خود با ایران را به نصف کاهش دهد.

رونق مجدد روابط تجاری با ایران این امید را برای هندیها بوجود آورد که از مزایای درازمدت روابط تاریخی خود با ایران بهترین استفاده را ببرند. اما بنظر میرسد که در کوتاه مدت شرایط برای خریداران نفت ایران و بانکهای این کشور، که بدلیل تحریمها بینالمللی از امتیاز تأخیر در پرداخت وجوه به ایران منتفع شده بودند، چندان مناسب نباشد.

هفته گذشته هیاتی از صادرکنندگان هندی با وزیر اقتصاد این کشور، آقای آرون جایتلی، ملاقات کردند تا چارهای برای حمایت از آنها در مقابل رقابتی که بر سر بازار ایران بوجود خواهد آمد بیاندیشند. اما ظاهراً آنها دست خالی از این ملاقات بازگشتند.

رئیس فدراسیون سازمانهای صادراتی هند اظهار داشت: «برداشته شدن تحریمهای کشورهای غربی اثرات منفی، بخصوص در بخش کالاهای غیر کشاورزی خواهد داشت.»

این در حالیست که میلیونها کشاورز در سراسر هند از حذف تحریمهای ایران صدمه خواهند دید. ایران از خریدارن عمده برنج باسماتی، کنجاله سویا، شکر، جو و گوشت بشمار آمده و بخاطر تحریمها ناچار بود 20 درصد بیش از قیمتهای جهانی برای خرید این اقلام پرداخت نماید.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان حلّال در این زمینه میگوید: « ایرانیها دارند به سمت کشورهای آمریکای جنوبی میروند. قیمتهای آنها در مقایسه با هندیها بسیار کمتر است و ما قدرت رقابت نداریم.»

صادرکنندگان هندی اذعان داشتهاند که شرکتهای آلمانی، فرانسوی و ایتالیایی که زمانی بازار ایران را در اختیار داشتند باز خواهند گشت و کالاهای متنوعی از پوشاک گرفته تا انواع خودرو را روانه بازار کرده و سهم عمده از پروژههای بزرگ را نیز به خود اختصاص خواهند داد.

یکی از صادرکنندگان عمده هندی می گوید:« بطور سنتی ایرانیان به کالاهای اروپایی علاقه بیشتری داشته و با تضعیف ارزش برابری یورو رقابت چندان کار سادهای نخواهد بود.»

از سوی دیگر وزارت نفت هند اکنون نگران آن است که ایران امتیاز توسعه و بهرهبرداری از میدان گازی عظیم «فرزاد 8» را به شرکتهای اروپایی واگذار نماید که هم تکنولوژی پیشرفتهتری در اختیار دارند و هم از توان میلیاردها دلار سرمایهگذاری برخوردار هستند. به گفته یکی از مقامات وزارت نفت هند: «تا این لحظه ایرانیها هنوز به ما "نه" نگفتهاند، اما "بله" هم نگفتهاند.»

پالایشگاههای نفت هند، که چهارمین مصرف کننده بزرگ نفت جهان و دومین خریدار نفت ایران پس از چین است، خواهان ارایه شرایط مناسبتر از سوی ایران برای خرید نفت این کشور بودهاند که طی دوره ژانویه-ژوئن 23 درصد کاهش داشته است. با کاهش قیمت نفت خام و سطح معاملات، واردات از ایران از رکورد 13.8 میلیارد دلار در سال 2011/12، به 9 میلیارد دلار در سال 2014/15 تنزل یافته است.

صادرات به ایران نیز در سال 2013/14 یا 5 میلیارد دلار به اوج خود رسید اما سال گذشته کاهش یافت.

به خریداران نفت در هند دستور داده شده تا مبلغ 6.5 میلیارد دلار بصورت ارز معتبر به منظور تسویه معوقههای خریدهایی که بدلیل تحریمها امکان پرداخت آنها نبوده، فراهم کنند. از سوی دیگر بانک دولتی UCO نیز حدود 2.8 میلیارد دلار از پول نفت ایران را بدون احتساب سود، نگهداری میکند که با رفع تحریمها باید آزاد شده و در نتیجه این بانک را با فشار نقدینگی روبرو خواهد ساخت.

در این حال، مقامات وزارت بازگانی هند معتقدند که برداشته شدن تحریمها فرصتهای مناسبی برای شرکتهای هندی در بخش صنایع داروسازی، IT و کالایی ایران فراهم خواهد نمود. به عنوان نمونه، دو کشور در ماه می گذشته قراردادی را برای توسعه بندر چابهار در جنوب ایران به امضاء رساندند که باعث گشایش مسیرهای تجاری به سمت آسیای میانه خواهد شد.

به گفته یکی از مقامات تجاری هند، گرچه در این میان هندیها ممکن است برخی فرصتها، بخصوص در بخش مهندسی را ازدست بدهند اما فرصتهای جدیدی را میتوان در بخش کالاهایی که هم اکنون تحت پوشش تحریمها هستند، بدست آورد. برخی مقامات هندی خواهان افزایش میزان وامها با شرایط آسانتر و لابیگری برای بدست آوردن قراردادها مناقصه در بخش پروژههای زیربنایی هستند.

به گفته آقای «رومل داهیا» رئیس مؤسسه مطالعات و تحلیلهای دفاعی در دهلینو، :«هیچکس نمیتواند به معامله تجاری با امتیازات اعطایی امید داشته باشد.»