آیا بازار مالی و سرمایه دستخوش شیطنت‌های پنهان شده است؟

دقایقی پس از اعلام برنامه جامع اقدام مشترک و توافقات حاصله بین ایران و گروه 1+5 ، دامنه نوسان بورس، ارز و سکه با افزایش غیرعادی مواجه شد.

پس از توقف روند کاهشی قیمت سکه و ارز در روز شنبه 20 تیرماه، این روند تا پایان روز دوشنبه 22 تیرماه نیز ادامه داشت و با فرارسیدن سه شنبه یعنی روز اعلام پایان مذاکرات ایران با کشورهای گروه پنج به علاوه یک خبرها حاکی از آن بود که در شرایط که قیمت ها رو به کاهش است، افراد میل بیشتری به سمت فروش ارز و سکه دارند، اما در اتفاقی عجیب و با وجود اعلام اخبار به نتیجه رسیدن مذاکرات، بازار به اوضاع چندان باثباتی دست نیافت.

براساس این گزارش، نرخ دلار که دیروز سه شنبه قبل از اعلام نتیجه مذاکرات 3180 تومان بود، امروز چهارشنبه حتی به رقم 3255 تومان افزایش یافت، ضمن آنکه قیمت سکه بهار آزادی نیز از 868 هزار تومان روز سه شنبه به 902 هزار تومان در عصر چهارشنبه رسید.

در حالی که روز گذشته نرخ سکه با نوسان زیادی در بازار قیمت همراه بود پیش از ظهر دیروز سه شنبه سکه طرح جدید تمام بهار 867 هزار تومان عرضه می شد اما در بعد از ظهر روز گذشته به حدود 877 هزار تومان رسید که چنین نوسانی دست کم در ماه های اخیر بی سابقه بوده است.

همچنین شاخص کل بورس و اوراق بهادار در جریان معاملات روز چهارشنبه بازار سرمایه و پس از برنامه جامع اقدام مشترک با افت 605 واحدی مواجه شد و تا ارتفاع 68 هزار و 827 واحدی عقب نشینی کرد.

برخی دلیل این اتفاقات را نگاه تردیدآمیز مردم به وضعیت فعلی بازار و برخی مسائل پشت پرده ای را عنوان می کنند.

حاکی از آن است که در شبکه های اجتماعی برخی در عین حال که فعالان بورس را به فروش سهام تشویق می کنند، در اقدامی شیطنت آمیز دیگری بر طبل بالارفتن قیمت ارز و سکه می کوبند.

شوکه شدن حرفه ای های بازار از افت شاخص کل بورس

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: حرفه ای های بازار سرمایه از کاهش امروز شاخص کل بورس شوک شدند به نحوی که 95 درصد بازار به دنبال چرایی این افت بودند.

حامد ستاک عصر چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، افزود: اینکه دقیقا بعد از روز توافق علیرغم پیش بینی متفق القول صاحبان دانش و تجربه بازار سرمایه، شاخص بورس به شکل باورنکردنی منفی می شود، مقداری عجیب به نظر رسیده و نیازمند موشکافی بیشتر است.

وی ادامه داد: تمام فعالان بازار بر این عقیده می باشند که آزادی کامل در خرید و فروش سهام از اصول اولیه یک بازار کارا و پویا می باشد.

وی گفت: با توجه به افزایش قیمتی که قبل از توافق اتفاق افتاده بود و روند نزولی که بازار در این یک سال و اندی تجربه کرده سرمایه گذاران ترجیح دادند با این افزایش قیمت، سود احتمالی و یا کاهش، زیان گذشته خود را محقق کنند ولی به نظر می رسد هیچکدام از گمانه زنی های مطرح شده معتبر نباشد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: متاسفانه بسیاری از سرمایه گذاران فعال در بورس پیرو جو ایجاد شده در بازار می باشند و بدون تحلیل و ارزشیابی برای سهام انتخابی خود مبادرت به خرید و فروش می کنند.

وی ادامه داد: البته در بازارهای پیشرفته دنیا هم سرمایه گذاران دچار هیجانات شده و از جو کلی پیروی می کنند ولی به نظر می رسد این اتفاق در بازار بورس کشور شدت بیشتری داشته و امروز موید این موضوع بود که در خصوص فرهنگ سرمایه گذاری در بازار سرمایه نیازمند فعالیت بیشتری هستیم.

تقاضای حبس شده دلیل افزایش ارز و سکه

یک اقتصاددان با اعلام دلایل رشد قیمتی در بازار ارز و سکه و همچنین افت شاخص بورس و اوراق بهادار گفت: متقاضیان بازار ارز و سکه تا دیروز به دلیل انتظار از اعلام نتیجه مذاکرات تقاضای خود را حبس کرده بودند اما با اعلام آن وارد بازار شدند که نتیجه آن نیز رشد قیمت ارز و سکه شد.

سعید لیلاز عصر چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در پاسخ به چرایی افت شاخص بورس و در مقابل رشد قیمت ارز و سکه پس از اعلام برنامه جامع اقدام مشترک، افزود: نرخ قیمتی 3100 تا 3250 تومان کف قیمتی دلار برای اقتصاد ایران محسوب می شود.

وی با بیان آنکه، آثار روانی برنامه جامع اقدام مشترک در 22 ماه گذشته بر بازار ارز و سکه هویدا شده بود، اظهار داشت: این آثار روانی در ماه های گذشته در ثابت ماندن نرخ ارز موثر بوده است.

وی با اشاره به کاهش نرخ تورم از 40 به حدود 15.5 درصد، تصریح کرد: بازار ارز نیز با کاهش نرخ تورم افت قیمتی داشت و بنابر این بیش از این نباید انتظار کاهش قیمت را در بازار داشته باشیم.

این اقتصاددان ادامه داد: تعداد زیادی از مردم در ماه های اخیر در انتظار نتیجه مذاکرات هسته ای بودند و تقاضای خود را کنترل و حبس می کردند اما از روز گذشته و با نهایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک نقطه تحمل تمام شده و برای خرید وارد بازار شدند و همین امر منجر به افزایش میزان تقاضا و تلاطم در بازار شده است.

این کارشناس ارشد مسایل اقتصادی درباره وضعیت بازار سرمایه و بورس در روزهای آینده اظهار داشت: با توجه به شرایط پیش آمده شاخص های بورس به تدریج بهبود خواهد یافت.

لیلاز با بیان اینکه، سرمایه گذاران بازار سرمایه در روز جاری عاقلانه تر رفتار کرده و رفتاری هیجانی نداشتند، گفت: سهامدارانی که در گذشته دچار زیان شده بودند و ناچار به فروش سهامشان هستند در پی رشدهای دو روز گذشته بازار سرمایه در روز جاری با عجله وارد بازار شدند و برای جبران ضرر و یا حتی کسب سود اقدام به فروش کردند و در نهایت با افزایش میزان عرضه، بازار با افت مواجه شد.

هیچ زمینه ای برای سفته بازی وجود ندارد/بازار ارز به مسیر تعادلی خود باز می گردد

اما پیرو نوسانات دو روز اخیر بازار ارز کشور و وجود برخی شائبه ها مبنی بر مداخله بانک مرکزی در این بازار، مدیر صادرات بانک مرکزی با ارائه توضیحاتی با بیان اینکه، توافق در مذاکرات هسته ای دستاورد بزرگی محسوب می شود، گفت: مع الوصف برای آنکه آثار واقعی این توافق بر متغیرهای اقتصادی و بازارهای عمده قابل مشاهده باشد، نیاز به زمان است.

صمد کریمی با بیان اینکه، این توافق اثراتی بر متغیرهای بنیادین، الگوهای تولیدی و روابط تجاری که متغیرهای بلندمدت تعیین کننده نرخ ارز در اقتصاد هستند، خواهد داشت، افزود: اینگونه آثار به لحاظ ساختاری بودن این متغیرها، در ماه های آتی و به تدریج قابل ارزیابی و مشاهده خواهد بود.

وی اظهار داشت: در نتیجه تغییرات نرخ ارز و نوسانات آن طی دو روز اخیر عمدتاً ناشی از رفتارهای هیجانی برخی از فعالان اقتصادی بوده که در راستای اخبار منتشره انتظارات شکل گرفته و به دلیل آنکه از ماه ها قبل و به امید کسب منفعت های سفته بازانه، مبادلات کوتاه مدتی را در بازار ارز شکل داده اند و موجب نوسانات نرخ ارز می شوند.

وی ضمن تاکید براینکه، طی روزهای آتی قطعا از میزان نوسانات بازار ارز کاسته می شود، گفت: عمده تحولات دو روز اخیر در بازار ارز و حتی طلا، ناشی از تصورات و انتظارات خاص برخی از عاملان اقتصادی است که به دلیل عدم حمایت از سوی متغیرهای بنیادین اقتصاد، در میان مدت پایدار نخواهد بود.

این موج هیجانات خیلی سریع پایان می یابد و انتظار داریم ثبات و آرامش به سرعت به بازار ارز بازگردد.

وی در خصوص رویکرد بانک مرکزی در این خصوص گفت: بانک مرکزی همچون همیشه، حامی مکانیزم طبیعی بازار ارز و اقتضائات اقتصاد کلان است و این نوسانات را نیز جزئی از رفتار طبیعی بازار برای تخلیه هیجانات ناشی از اخبار هسته ای می داند.

وی افزود: همان گونه که گفته شد، زمینه برای تداوم فعالیت های سفته بازانه در این بازار فراهم نیست و با فروکش کردن این هیجانات، بازار ارز خیلی زود به مسیر پایدار و تعادلی خود بازخواهد گشت.