تثبیت پایدار ماسه‌های روان با خاکپوش پلیمری ایرانی

مهرداد جلیلی – استادیار پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی و مجری طرح مالچ پلیمری گفت: این طرح به صورت پایلوت طی یک سال در تپه های شهر کاشان اجرا شده و تمامی پارامترهای رطوبت، رویش گیاه و کاهش فرسایش خاک در این طرح مورد بررسی قرار گرفته است. وی با بیان اینکه پایه این مالچ شیمیایی است، افزود: این مالچ پلیمری سنتز شده از مواد شیمیایی است و هیچ نوع آلودگی زیست محیطی را به همراه ندارد و بعد از قرار گرفتن بر روی خاک بستر رویش گیاه را نیز فراهم میکند. این پژوهشگر تاکید کرد: مالچ پلیمری اکریلیکی شامل زنجیره های مولکولی بسیار بلند است و این مولکول ها به شکل شبکه ای از تارها به یکدیگر و خاک تنیده میشوند و با بافت خاک یک نوع سطح همگن ایجاد میکنند. وی افزود: این مالچ باعث تثبیت پایدار ماسه های روان نیز میشود.

به گفته جلیلی، کاهش فرسایش خاک، سازگاری با محیط زیست، حفظ خواص نباتی و رطوبت خاک، پایداری طولانی و مقاومت در برابر نور و حرارت، تثبیت دمای خاک در فصول مختلف، انعطاف پذیری مطلوب برای کاشت گیاه، سهولت حمل و نقل و پاشش مالچ و امکان فرمولاسیون های متفاوت براساس نوع خاک از ویژگی های این مالچ است. وی با بیان اینکه مالچ پلیمری اکریلیکی جزء مالچهای برتر از نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است، تصریح کرد: این مالچ تاییدیههای لازم را از موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع گرفته است و در صورتی که بودجه لازم به آن اختصاص یابد به صورت صنعتی تولید خواهد شد.

مالچ یا خاکپوش را میتوان پوشش غیر زنده نامید که برای هدفهایی مانند تثبیت شن های روان در اراضی بیابانی استفاده میشود. اصولاً در علوم جنگل مالچ به معنی پوشش سبک و نرم سطح خاک است که باعث حذف یا کاهش رقابت گیاهان علفی رقیب، مهاجم و ناخواسته میشود. در کشاورزی کاربرد خاکپوش به این شکل است که سطح خاک را با لایهای از کاه، خاک اره، برگ، ورقهٔ پلاستیکی، خاک سست و … میپوشانند تا خاک یا ریشهٔ گیاهان کاشته شده از آسیب باران و... محافظت شود. مالچ ممکن است طبیعی یا مصنوعی باشد.