کشمکش فولادی‌ها و سنگ‌آهنی‌ها در خصوص بخشنامه وزارت صنعت

در حالی انجمن تولیدکنندگان فولاد بخشنامه وزارت صنعت را در خصوص توازن قیمتی زنجیره فولاد مطالعات کارشناسی میداند که به مدت دو سال به طول انجامیده که مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو اخیرا از طراحی نسبتهای قیمت گندله و آهن انتقاد کرده است. به اعتقاد انجمن تولیدکنندگان فولاد سودآوری و ظرفیت در زنجیره فولاد از معدن تا محصول نهایی به درستی تقسیم نشده و این شرایط نابرابر، موجب صدور ابلاغیه وزارت صنعت شده در حالی که صاحبنظران صنعت فولاد چنین دیدگاهی هم دارند که شرکتهای معدنی و سهامداران عمده آنها در این سالها به دلیل انحصاری بودن محصولشان سودهای کلانی کسب کردهاند. این در حالی است که طی یک سال گذشته شرکتهای معدنی از تخفیف 70 درصدی پرداخت حقوق دولتی معادن سنگآهن برخوردار شدند و با تعلیق عوارض صادرات سنگآهن تا پایان سال، تعلیق پرداخت حق انتفاع یا بهره مالکانه که تعلیق حق انتفاع یا بهره مالکانه معادن سودی چند صد میلیارد تومانی از آن آنها شده است.

جریان از این قرار است که وزارت صنعت، معدن تجارت تیرماه امسال در بخشنامهای شیوه تعیین قیمت گندله و آهن اسفنجی را مشخص کرده و براساس آن، حمایت از فولادسازان بخش خصوصی در کنار حمایت از فولادسازان بزرگ و عمده از در دستور کار وزارت صنعت قرار گرفته است. بر اساس این بخشنامه واحدهای تولیدی فولاد دریافت کننده سهمیه نیز در صورت تولید آهن اسفنجی مازاد بر نیاز خود، اجازه صادرات محصول تولیدی از این محل را نداشته و باید آن را به واحدهای مصرف کننده داخلی و با قیمت 47 درصد قیمت شمش فولاد خوزستان برای آهن اسفنجی با متوسط 91 درصد (خلوص) متالیزاسیون عرضه کنند این در حالی است که علاوه براین قیمت کنسانتره با توافق تولیدکنندگان و مصرف کنندگان نیز مشخص میشود.

به گفته تولیدکنندگان فولاد این روزها قیمت متوسط جهانی سنگآهن دانهبندی صادراتی هرتن 46 دلار است، درحالی که فولادسازان داخلی به قیمت هرتن 50 دلار این ماده معدنی را از واحدهای معدنی کشور خریداری میکنند. اما پس از حمایت انجمن تولیدکنندگان فولاد این روزها انتقاد شدید سنگآهنیها در خصوص این بخشنامه شنیده میشود. اخیرا مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو کاهش 3 درصدی قیمت آهن اسفنجی را مورد انتقاد قرار داده و گفته است این بخشنامه به دلیل سودجویی تعدادی از شرکتهای فولادی 100 درصد خصوصی که عمدتا هم شرکتهای خانوادگی هستند، ابلاغ شده که قیمت آهن اسفنجی سه درصد کاهش پیدا کند. این درحالی است که شرکتهای فولاد باید از آهن قراضه استفاده کنند،اما به دلیل قیمت بالای آن به سمت آهن اسفنجی آمدهاند.

فعالان عرصه سنگآهن معتقدند پس از سال 92 وضع بهره مالکانه در مجلس سبب شده شرایط اقتصادی این واحدهای معدنی به هم ریزد و سهامداران سنگآهن دچار مشکل شوند. در حال حاضر بهره مالکانه 50 درصد درآمد چادرملو را شامل میشود و به گفته مدیرعامل چادرملو باید درصد این مالیات در بخش گندله از 25 درصد به 18 درصد برسد. سنگآهنیها معتقدند اگر لازم است به فولاد کمک شود باید به دلیل جبران کاهش سود شرکتهای فولادی قیمت گندله سه درصد کاهش یابد. اما با توجه به شرایط فعلی سه درصد تعدیل قیمت نیز مشکل فولادیها را حل نخواهد کرد. بر همین اساس تقاضای فعالان معدنی حوزه سنگآهن این است که مانند سابق قیمتگذاری براساس نرخ شمش صورت گیرد. گرچه این موضوع نیز بعید نیست که با کاهش قیمت شمش، درآمد معادن بزرگ دولتی سنگآهن با تعدیل قیمتها کاهش یابد.

با این حال مدیران شرکتهای سنگآهنی علاوه بر مقاومت نسبت به بخشنامه وزارت صنعت معتقدند سیاستهای حمایتی دولت به صنعت فولاد، میتواند کاهش بهای هزینههای برق، گاز و مالیات باشد و بخشهای خصوصی را درگیر چنین سیاستگذاری در قیمتها نکند. حال باید دید سرنوشت بخشنامه وزارت صنعت در خصوص تعادل قیمت در زنجیره فولاد چه میشود؟