زیان یکسان‌سازی زودرس نرخ ارز

فرهاد نیلی با بیان اینکه هیچ کسی به ارز چندنرخی اعتقاد ندارد، اظهار کرد: همه بر این موضوع واقفند که در شرایط فعلی تخصیص منابع ناکارآمد بوده، فساد وجود دارد و باید بروکراسی سنگینی را درگیر نظام ارزی کرد؛ اما عجله برای یکسان سازی در زمانی که مقدمات آن کاملا فراهم نیست نیز قابل قبول نخواهد بود.

وی با بیان اینکه «کشور ما اصلا عقبه کمعمقی در بانکداری بینالملل و کارکردن در نظام ارزی ندارد»، ادامه داد: اما به دلیل تحریم این توانمندی تا اندازهای از بین رفته است؛ به عبارت دیگر توانمندی ما کم نشده اما بازتاب آن در عرصه بینالملل ضعیف شده و باید ترمیم شود. با این وجود قطعا پتانسیل بازگشت به شرایط قبلی برای ایران وجود دارد.

نیلی که اخیرا نمایندگی ایران در بانک جهانی را بر عهده گرفته است، تاکید کرد: اگر بخواهیم به طور زودرس و قبل از احیای شرایط، نظام ارزی را تکنرخی کنیم مطمئنا زیان بیشتری برای کشور خواهد داشت.

وی با اشاره به پیشینه یکسان سازی نرخ ارز در کشور و اینکه در گذشته هم دو بار یکسانسازی داشتیم که یک بار ناموفق و بار دیگر موفق بود، ادامه داد: از این رو باید ذخایر ارزی به اندازه کافی تامین و شبکه کارگزاری احیا شود که همه بستگی به شرایط بینالمللی دارد.

این کارشناس امور بانکی همچنین اشارهای هم به اقدامات اخیر دولت برای ورود به یکسان سازی نرخ ارز داشت و گفت: دولت در ماههای گذشته سهم بازار رسمی را به تدریج کم و بازار آزاد را بیشتر کرده و آن را به رسمیت شناخته است که اقدام مناسبی بود و فاصله بین نرخ آزاد و رسمی کمتر شد، با این وجود چون هنوز اطمینان کافی برای یکسانسازی وجود ندارد اعلام آن زود است.

اظهارات نیلی در رابطه با یکسان سازی نرخ ارز به عنوان یکی از مهمترین سیاستهای اصلی بانک مرکزی در حالی مطرح می شود کهولی الله سیف-رییس کل بانک مرکزی- نیز با وجود اینکه بارها نسبت به این موضوع تاکید داشته، مهیا شدن شرایط برای یکسان سازی نرخ ارز را پس از لغو تحریمها مورد توجه قرار داده است.

سیف تاکید دارد که تک نرخی کردن ارز دغدغه همیشگی بانک مرکزی بوده، اما باید توجه داشت که تا زیرساختهای آن به ویژه برقراری و تقویت رابطه کارگزاری بینالمللی وجود نداشته باشد، نمیتوان به آن ورود پیدا کرد. این در حالی است که با لغو تحریمها و گسترش روابط کارگزاری بینالمللی شرایط مناسب بیش از گذشته فراهم خواهد شد.

این در حالی است که کامیاب-معاون ارزی بانک مرکزی- نیز که یکسان سازی نرخ ارز را اولویت اول بانک مرکزی میداند، با اعتقاد به اینکه یکسانسازی نرخ ارز فرآیندی تدریجی بوده و مقدماتی لازم دارد که فراهم کردن آنها منحصر به بانک مرکزی نیست بر این باور است که با اجرایی شدن توافقات هستهای و رفع تحریمها امکان جابجایی، تبدیل و مدیریت منابع فراهم خواهد شد که شرط اصلی برای یکسانسازی نرخ ارز و تداوم آن است.