بهبود نسبی بانک‌های ایرانی در رده‌بندی جهانی / بانک‌های چین جای انگلیس و آمریکا در بین 10بانک اول جهان

نشریه بنکر براساس گزارش سالانه خود، هر سال بانکهای جهان را براساس شاخصهای سودآوری، میزان دارایی، قدرت بانکی، سرمایه اولیه و سرمایه کنونی مورد ارزیابی قرار میدهد. گزارش سال2015 بنکر درمورد بانکهای ایران با شاخصهای سودآوری، نسبت سود به سرمایه، میزان داراییها و قدرت بانکی نشان میدهد که در هر شاخص بانکهای زیر بهترین وضعیت را بین بانکهای ایرانی داشتهاند. در شاخص سودآوری، بانکهای صادرات، ملت و پاسارگاد بهترتیب بهترین رتبه را داشتهاند. همچنین در شاخص نسبت سود به سرمایه، بانکهای پارسیان، ملی و کارآفرین در سه رتبه اول بودهاند. ازسوی دیگر، در شاخص میزان داراییها، بانکهای ملی، ملت و صادرات سه بانک برتر بودهاند. از نظر شاخص قدرت بانکی نیز بانکهای صادرات، پاسارگاد و صنعت و معدن رتبههای اول تا سوم را داشتهاند. همچنین در رتبهبندی سرمایه اولیه، بانکهای صادرات، پاسارگاد و توسعه صادرات بهترین بانکهای ایران بودهاند.

براساس میانگین این شاخصها بین بانکهای ایرانی و مقایسه آن با بانکهای جهان، بانک صادرات ایران رتبه 259 را کسب کرده و بهترین بانک ایرانی از نظر شاخصهای ارزیابی بوده است. همچنین بانک پاسارگاد با رتبه 266، بانک صنعت و معدن با رتبه 310، بانک ملت با رتبه 320، بانک تجارت با رتبه 350، بانک توسعه صادرات با رتبه 402، بانک مسکن با رتبه 408، بانک پارسیان با رتبه 471، بانک ملی با رتبه 494، بانک سپه با رتبه 509، بانک اقتصاد نوین با رتبه 584، بانک کارآفرین با رتبه 777 و بانک سامان با رتبه 835 بین هزار بانک جهانی قرار گرفتند. به عبارت دیگر، 13بانک ایرانی بین 1000بانک معتبر جهان قرار داشتهاند.

اما آخرین گزارش بنکر مربوط به سال2015 نشان میدهد که براساس آخرین رتبهبندی بانکداری 1000بانک معتبر جهان، بزرگترین بانکهای امریکایی و اروپایی، همچنان در حال ازدست دادن میدان رقابت و زمین بازی خود بهنفع رقبای چینی هستند و دو بانک چینی موفق شدهاند که در رتبههای اول بانکداری جهان قرار گرفته و بانکهای انگلیسی و امریکایی که سالها در جایگاه اول جهان بودهاند را به پایین جدول منتقل کنند.

در سال گذشته یعنی در سال2014، بانک انگلیسی Hsbc که بهطور قابلتوجهی در حال بازسازی حضور خود در بازارهای جهانی بوده و تمرکز خود را بر آسیا افزایش داده بود، از مکان پنجم جدول بهترین بانکهای جهان، به مکان نهم سقوط کرد. همچنین بانک سیتیگروپ امریکا (Citigroup) که فعالیتهای بانکی خود را در خارج از امریکا محدود و متوقف کرده و به بازار داخلی امریکا بیشتر متمرکز شده است، از مکان ششم جدول به رتبه هفتم جدول بهترین بانکهای جهان، نقلمکان کرد. ازسوی دیگر، بانک سلطنتی اسکاتلند (RBS) نیز بعد از اینکه دولت بریتانیا را از جاهطلبیهای بینالمللیاش نجات داد به مکان هجدهم جدول بهترین بانکهای جهان انتقال یافته است. قبل از بحران مالی سال2008، بانک انگلیسیHsbc در صدر فهرست 1000بانک جهان بود و بعد از آن، بانک سیتیگروپ امریکا در رتبه دوم و بانک اسکاتلندی Rbs در ردیف سوم از لحاظ قدرت سرمایه بودند.

برتری 3 بانک چین در 2015

این گزارش نشان میدهد که در سال2015 بانکهای چینی از همه بانکهای جهان پیشی گرفتهاند و در حال حاضر بانکهای چین با سه بانک در رتبههای اول تا چهارم جدول قرار دارد و بانک CENTERAL OF BANK چین نیز از مکان هفتم به چهارم منتقل شده و بانک ساختوساز چین Construction در مقام دوم قرار دارد همچنین بانک کشاورزی چین از مکان نهم به رتبه ششم جدول بهترین بانکهای جهان نقلمکان کرده است. در رتبهبندی 2015، بانک صادرات ایران جایگاه 278 را به خود اختصاص داده است. این بانک در سالهای اخیر همواره بهعنوان بانک برتر بین بانکهای ایرانی معرفی شده و در سالجاری نیز با بهبود شاخصها شاهد ارتقای ٢٤پلهیی نسبت به رتبهبندی سال2014 همراه بوده است. سایر بانکهای ایرانی که در این رتبهبندی قرار گرفتهاند بانکهای پاسارگاد و مسکن هستند که به ترتیب در جایگاههای ٤٠١ و ٤٠٨ جدول 1000بانک جهان قرار دارند. شایان ذکر است که بانک صادرات در سال2012 در جایگاه 259 قرار گرفته بود. گفتنی است باتوجه به توافق ایران و قدرتهای جهانی و با رفع تحریمها و تنگناهای بینالمللی و باتوجه به ظرفیت و توانمندیهای این بانک در داخل و خارج از کشور و بیش از 20شعبه بانک صادرات در خارج کشور، انتظار میرود در آینده شاهد جهش رشد جایگاه بانک صادرات در عرصههای مختلف باشیم.

سودآورترین بانکهای جهان

چهار بانک چینی در ردهبندی 2015 جزو سودآورترین بانکها به حساب میآیند. سود تمام بانکهای چینی در این ردهبندی تقریبا دو برابر امریکا و 10برابر بانکهای بریتانیاست، این درحالی است که در سال2008، بانکهای بریتانیا و ایالاتمتحده سودآورتر از همتایان چینی خود بودهاند. بانکهای چینی مانند پیشینیان خود سهمی را در بازار جهانی به اشتراک نمیگذارند و خود چینیها سهامدار بانکهای چینی هستند درحالی که سایر بانکهای معتبر اروپایی و امریکایی، سهام خود را در بورسهای معتبر جهان عرضه کردهاند. بانک ICBC چین که سه سال پیدرپی در صدر فهرست رتبهبندی جهانی بنکر قرار گرفته، بهدنبال آن است که در ظرف مدت 5سال، فقط 10درصد از سرمایه خود را در خارج از چین سرمایهگذاری کند که در مقیاس بانک جهانی، مقداری ناچیز است. برایان کاپلان سردبیر بنکر میگوید: زمانی بزرگترین جاهطلبی بانکها، ایجاد کسبوکار و تولید در تمام نقاط جهان بود، ولی امروزه در جهت سودآوری زیاد، فقط بر چند منطقه جغرافیایی جهان متمرکز هستند و در سالهای آینده باید ببینیم که عملکرد صنعت بانکداری جهان چه خواهد بود؟

استخدام گسترده در بانکهای چین

در سالهای اخیر، بانکهای جهان تعداد کارمندان خود را کاهش دادهاند. بهعنوان مثال، در سال2011 بانک امریکاییCitigroup 12درصد و بانک انگلیسی Hsbc نزدیک به 8درصد کارمندان خود را تعدیل کردهاند. ولی بانک Icbc چین و بانک construction چین هر یک 13درصد تعداد کارمندان خود را افزایش دادهاند. اکنون چهار بانک بزرگ چین در حال استخدام یکمیلیون و 600هزار کارمند هستند که این رقم 1.5برابر بیشتر از تعداد افراد استخدام شده در چهار بانک بزرگ ایالاتمتحده امریکاست. در سالهای اخیر، بسیاری از بانکهای جهان در حال افزایش سود بودهاند اما برخی مناطق با کاهش سود موردانتظار خود مواجه شدهاند. در این آمار بانکهای آسیایی بیش از نیمی از کل سود بانکها را دراختیار داشتهاند. همچنین بانکهای آفریقایی با 18درصد، بانکهای امریکای لاتین با 17درصد و بانکهای آسیایی با 7.5درصد افزایش سود داشتهاند.اما منطقه یورو با کاهش سود نسبت به سالهای قبل مواجه شده است و درحالی که در سالهای2012 و 2013 با سود 123درصدی مواجه شدند، اما در سالهای2014 و 2015 بهدلیل بحرانهای منطقه یورو، یونان، وضعیت اقتصاد اسپانیا و برخی دیگر از کشورهای اروپایی و خسارتهای فراوان حاصل از وضعیت اقتصاد اروپا، انتظار بانک اروپایی منطقه یورو با نام eurozone از کسب سود کاهش زیادی داشت. بدترین عملکرد بانکی در اروپای شرقی و مرکزی اتفاق افتاده و سود بانکی 69درصد کاهش یافت که دلیل بزرگ آن سقوط ارزش پول روسیه و اوکراین بود.

بازگشت سرمایه

جالب این است که کمترین بازگشت سرمایه به منطقه یورو با رقمی کمتر از 5درصد اختصاص دارد

بهترین بازگشت سرمایه در جنوب امریکا با 26درصد رقم خورد، بازگشت سرمایه در آفریقا با 24درصد و در آسیا و اقیانوسیه 19درصد بوده است.

نرخ بازگشت سرمایه در جهان

در سال 2015 بازگشت سرمایه بانکها در مناطق امریکای لاتین، آفریقا، آسیا بالاترین نرخ را داشته و مناطق خاورمیانه، امریکای شمالی، در سطح متوسط بوده و مناطق اروپا، اروپای شرقی و مرکزی و منطقه یورو با کمترین نرخ بازگشت سرمایه در صنعت بانکداری مواجه بوده است.

10 بانک برتر جهان از نظر میزان سرمایه

از نظر رتبهبندی بانکهای معتبر جهان، 10 رتبه اول بانکهای بزرگ متعلق به کشورهای چین، امریکا، انگلیس و ژاپن بوده است. بانکهای چین شامل ICBC، CCB، Bank of china و Abc به ترتیب در رتبه اول، دوم، چهارم و ششم بزرگترین بانکهای جهان از نظر میزان سرمایه قرار دارند. 2بانک Bank of china و Abc چین در سال 2015 نسبت به 2014 با ارتقای رتبه مواجه شدهاند. بانکهای جی پی مورگان، و بانک آو امریکا، سی تی گروپ و ولزفارگو به ترتیب در رتبههای سوم، پنجم، هفتم و هشتم بانکهای جهان از نظر میزان سرمایه هستند. 3بانک آو امریکا، سی تی گروپ و ولزفارگو نسبت به 2014 با کاهش یک پلهیی مواجه شدهاند. بانک انگلیسی Hsbc نیز در رتبه نهم از نظر میزان سرمایه بوده این در حالی است که در سال 2014 این بانک در رتبه پنجم بوده و از بانکهای بزرگ جهان از نظر میزان سرمایه است. این در حالی است که بانکهای انگلیسی و امریکایی در سال 2008 بهترین بانکهای جهان بودهاند و 5 بانک اول جهان شامل Hsbc سی تی گروپ، رویال بانک اسکاتلند، جی پی مورگان، و بانک آو امریکا، در رتبههای اول تا پنجم بانکهای جهان قرار داشتهاند. اما در سالهای اخیر، جای خود را به بانکهای چینی داده و4 بانک چینی موفق شدهاند رتبههای اول و دوم و چهارم و ششم را به خود اختصاص دهند و در نتیجه بانکهای انگلیسی و امریکایی را به پایین جدول منتقل کردهاند.

اثر کارمندان بر رتبهبندی بانکها

یکی از شاخصها که میتواند آینده بانکهای جهان را نشان دهد و بر اساس آن میتوان به توسعه شعب و فعالیتهای بانکهای بزرگ پی برد، تعداد کارمندان هر بانک است. براساس گزارش بنکر، بانک چینیای سی بیسی که بانک اول جهان است با تعداد بیش از 462 هزار کارمند و رشد 13درصدی کارمندان روبه گسترش است و جمعیت زیادی از مردم چین در این بانک مشغول به کار هستند و اشتغال فراوانی ایجاد کرده است و همین اشتغال فراوان نشاندهنده حوزه گسترده نفوذ این بانک در بازارهای جهان به خصوص بازار چین و آسیاست.

بانک دوم جهان یعنی بانک چینی سی سی بینیز با 372 هزار کارمند ورشد 13درصدی کارمندان، رو به گسترش است و نشاندهنده برنامه بلندپروازانه این بانکها در آینده بانکداری جهان است. بانک آو چاینا، نیز با 128هزار کارمند و رشد 6درصدی تعداد کارمندان در رتبه چهارم بانکهای جهان است. از سوی دیگر بانک کشاورزی چین یاای بیسی با 493هزار کارمند و رشد 10درصدی تعداد کارمندان بهشدت روبه گسترش است. این 4بانک چینی به تنهایی یکمیلیون و 456هزار کارمند با رشد متوسط بالای 11درصد تعداد کارمندان، بهشدت رو به گسترش هستند و این روند نشاندهنده این واقعیت است که بانکداری چین با قدرت و شدت بسیاری رو به گسترش است و این تحولات در سالهای آینده خود را نشان میدهد. در امریکا نیز بانکهای جی پی مورگان با 233هزار کارمند و کاهش 6درصدی تعداد آنها، بانک آوامریکا با 715 هزار کارمند و کاهش 20درصدی آنها، و بانک سی تی گروپ با 262هزار کارمند و کاهش 11درصدی، تعداد یک میلیون و 212هزار کارمند دارند و البته به میزان 200هزار نفر از کارمندان آنها در سال 2012 کاهش یافته است. این کاهش شدید تعداد کارمندان نشان میدهد که در سالهای آینده، بانکهای امریکایی جای خود را به بانکهای چینی خواهند داد و شعب و فعالیت بانکهای امریکایی کاهش مییابد. بانک انگلیسی HSBC نیز با 266هزار کارمند و کاهش 7درصدی همراه بوده و بانک ولزفارگو نیز با 264هزار کارمند فعالیت داشته است. در نتیجه بانکهای انگلیسی با 530 هزار کارمند و کاهش محسوس کارمندان خود، در حال کاهش فعالیت و تعداد شعب بودهاند و در نتیجه پیشبینی میشود که جای خود را در جدول بزرگترین بانکهای جهان در سالهای بعد به بانکهای چینی بدهند.