«اسکناس» هنوز محبوب اروپایی‌هاست

ارانیکو: ضربالمثلی می گوید: «اسکناس روی درخت سبز نمیشود.» اما چیزی شبیه به آن در اعماق جنگلی واقع در منطقه «باواریا»ی آلمان  رخ می دهد. با یک ساعت رانندگی از شهر مونیخ به مجتمع صنعتی «لوئیزنتال» میرسید که در میان جنگلی از درختان صنوبر پنهان شده است. خطوط تولید کاغذ و چاپ این مجتمع به کار چاپ بیش از یکصد واحد پولی جهان مشغول هستند.

به گزارش «تایمز مالی» شرکت Giesecke Devirent مالک «لوئیزینتال» یکی از معدود شرکتهایی است که در زمینه تولید سالانه 160 میلیارد برگ اسکناس در سطح جهان، به رقابت پرداخته است. گرچه معمولاً بانکهای مرکزی در سطح جهان انحصار مجوز چاپ اسکناس را در اختیار خود نگه داشتهاند، اما هنوز حدود 70 میلیارد برگ اسکناس در سراسر جهان توسط بخش خصوصی به چاپ میرسد.

گرچه مردم بصورت روزمره به استفاده از پرداختهای الکترونیکی برای خرید کالا و خدمات مورد نیاز خود اشتیاق نشان میدهند اما چاپ اسکناس نیز رو به رونق گذاشته است.  یکی از دلایل پایداری رونق اسکناس رکود اقتصاد جهانی است. علیرغم پیشبینی رشد دو رقمی استفاده از کارتهای اعتباری و سایر روشهای پرداخت الکترونیکی، شرکت Giesecke Devirent معتقد است که تولید اسکناس تا آینده قابل پیشبینی از نرخ رشد سالانهای معدل 5 درصد برخوردار خواهد بود

آقای رالف وینترگرست، عضو هیات مدیره Giesecke Devirent در این زمینه میگوید: «در مواقع بحرانی پول نقد از اطمینان 100 درصدی برخوردار است. در هنگام بحران و هراس است که یک سیستم مالی پایدار باید خود را به اثبات برساند. در هنگام بحران تقاضا برای پول نقد بطور طبیعی افزایش مییابد و این دلیل اطمینان به اسکناس است.»

آشفتگی مالی در یونان، که نه تنها منجر به شایعات بازگشت از «یورو» به «دراخما» شد، بلکه منجر به افزایش تقاضا برای پول نقد نیز گردید، خود یک مثال واضح و روشن از این موضوع است.  در پایان ماه «می» (اوایل خرداد ماه) حجم اسکناس در گردش در یونان به 45.2 میلیارد یورو بالغ گردید که از ژوئن سال 2012 که سایه بحران خروج از منطقه یورو بر این کشور سایه افکنده بود، بیسابقه است. در سال 2012 بانک مرکزی یونان مجبور شد تا اقدام به وارد کردن اسکناس از سراسر منطقه نماید. مبلغ 45.2میلیارد یورو معادل است با 4000 یورو برای هر یونانی.

اطلاعات بانک مرکزی اروپا همچنان نشان میدهد که در پی سقوط ارزش سهام بانک سرمایهگذاری آمریکایی «برادران لمان» در سال 2008، منطقه یورو شاهد جهش ناگهانی تقاضا برای اسکناس شد که بخش عمده آن برای اسکناسهای درشت 200 و 500 یورویی بود. این روند بخوبی نشان میدهد که سرمایهگذاران تا حد یک «محتکر» تنزل یافته بودند.

پایداری جذابیت اسکناس صرفاً به دلیل بحرانهای مالی نیست. در کشورهای پیشرفته و با ثبات اقتصادی نظیر آلمان هنوز بیش از 50 درصد پرداختها بصورت نقدی انجام میپذیرد. این رقم برای کل جهان معادل 80 درصد است. همچنین اسکناسها باید هر از گاهی جایگزین شوند. این فرآیند برای اسکناسهای کوچکتر نظیر 5 یورویی اغلب شش ماه است.

یکی از عللی که مردم را در هنگام بحرانهای اقتصادی و حوادث طبیعی بسوی اسکناس جذب میکند شکل و احساسی ست که به انسان میدهد. با افزایش ناامنی در جهان اطراف، تمایل به نگهداری ثروت به شکل فیزیکی افزایش پیدا میکند. اگرچه تولیدکنندگان اسکناس به ازای هر 1000 برگ اسکناس هزینهای معادل 25 یورو از شما اخذ میکنند اما طراحی و تمهیداتی که به منظور جلوگیری از جعل، در چاپ آن به عنوان یک سند بهادار  بکار رفته  ارزشش را دارد. بر اساس آمار بانک مرکزی اروپا، از بیش از 17 میلیارد برگ اسکناس یورو در گردش تنها کمتر از نیم میلیون برگ آن جعلی ست.

مجتمع لوئیزنتال تحت تدابیر امنیتی شدیدی قرار دارد. باید پاسپورتتان را نشان داده، سپس آن را بهمراه تلفن موبایل خود نزد نگهبان ورودی مجتمع بگذارید. آنگاه پس از عبور از یک درب به شکل دربهای دوبله ورودی فرودگاههاست که بوی حلالها و مواد شیمیایی که در تولید لایههای چندگانه اسکناس بکار میرود، به مشامتان میرسد.

طول برخی دستگاههای چاپ در لوئیزنتال به 30 متر و ارتفاع آنها به 5 متر میرسد. کارگران نیز اکثراً جایشان را به ماشین آلاتی داده اند که یا در حال باز کردن رولهای فویل رنگینکمانی ایمنی بر روی اسکناس مربوط به یک کشور آفریقایی بوده و با کاغذی را که بعداً تبدیل به اسکناس 20 یورویی میشود را باز میکند.

اسکناس 20 یورویی از بیشترین میزان جعل در منطقه یورو برخوردار بوده و بیش از نیمی از اسکناسهای جعلی مکشوفه در اتحادیه اروپا طی نیمه اول سال 2015 به 20 یورویی تعلق داشته است. انتظار میرود که با معرفی طرح جدید این اسکناس، از میزان جعل آن،که پر مصرفترین اسکناس در اتحادیه اروپا محسوب میشود، به میزان قابل توجهی کاسته شود.

طرح اسکناسها با مرکب جداگانه بر روی کاغذ چاپ میشوند. هنکامیکه آماده شد، اسکناسها از طریق بانکهای مرکزی و مراکز موسوم به «مراکز اسکناس تجاری» به شعب بانکها در 19 کشور عضو اتحادیه ارسال میشود تا در دستگاههای خودپرداز قرار گیرند.