کفش ملی در گذر زمان

شرکت کفش ملی یکی از شرکتهای تولیدکننده کفش در ایران است که سال ۱۳۳۶ توسط محمدرحیم متقی ایروانی تأسیس شد. این شرکت زمانی بیش از ۵۲ کارخانه در صنعت کفش و چرم و بیش از ۴۰۰ فروشگاه زنجیرهای کفش ملی در سطح ایران و بین ۹ تا ۱۱هزار کارگر داشت. تولیدات این شرکت به اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی سابق، مجارستان، لهستان، رومانی و حتی اروپای غربی صادر میشد.

بنیان کفش ملی

رحیم ایروانی در یکی از سال های دهه ۳۰ پس از سفر به کشور چکسلواکی، دو کارشناس و یک دستگاه اتوکلاو با خود به ایران آورد و تولید کفش را با ۳۵ نفر کارگر آغاز کرد. بهای این کفش تولیدی در ایران حدود نصف مشابه وارداتی آن بود. ایروانی بعدها زمینی به وسعت ۷۰۰ مترمربع در منطقه مهرآباد خرید که ۴۰۰ مترمربع بنای ساختمانی داشت. سپس با خرید ماشین دوخت، از پارچههای ایرانی استفاده کرد و شرکتی خارجی به نام ولکو نیز حاضر به سرمایهگذاری و انتقال فناوری به ایران شد. این کارخانه «کفش ملی» نام گرفت و در آغاز ۱۵۰ محصول مختلف تولید میکرد.

از سال ۱۳۴۷ به بعد، کفش ملی در کنار تولید کفش، محصولاتی مثل جوراب، توید آستر و بند کفش و محصولات دیگر را آغاز کرد. در همین سال، گسترش کارخانجات کفش ملی با ساخت و ساز در کیلومتر ۱۸ جاده قدیم کرج پی گرفته شد. ایروانی زمینی به مساحت ۴۰۰ هزار مترمربع خرید و پارک صنعتی کفش ملی فعالیت خود را رسما در سالهای آغازین دهه ۵۰ آغاز کرد و روزانه 500/12 جفت کفش در کارخانه کفش ملی توسط ۲۵۰۰ کارگر تولید می شد. شرکت کفش ملی با وقوع انقلاب اسلامی مصادره و ملی و به سازمان صنایع ملی منتقل گشت، اما چندی بعد بابت رفع بدهی دولت به سازمان بازنشستگی کشوری واگذار شد.

تا امروز ماشین آلات این کارخانه همه فروخته شده است و محل کارخانهها (پارک صنعتی کفش ملی) به انبار تبدیل شده که بخشی از آن در اختیار شرکت خودروسازی سایپاست و بخش دیگر آن به انبار کفش تبدیل شده است. هم اکنون برخی تولیدکنندگان کفش در کشور محصولات خود را با نشان کفش ملی از طریق فروشگاه های کفش ملی به فروش میرسانند. اکنون فروشگاه های کفش ملی به عرضه تولیدات صنایع کوچک دیگر کارخانهها تبدیل شده اند. هم اکنون بعد از ۳۲ سال، از پرسنل ۱۰ هزار نفری گروه کفش ملی فقط ۷۰۰ نفر باقی مانده اند که در کفش گنجه و بخشهای بازرگانی مشغول به کار هستند.