نقش آلومینیوم کاوه خوزستان در تحقق اهداف صنعت آلومینیوم

آلومینیوم یکی از استراتژیکترین فلزات دنیاست که از آن در صنایع هوا ـ فضا، هواپیماسازی، ساختمان، بستهبندی، سیستمهای حملونقل و سایر زمینههای مرتبط استفاده میشود. این فلز در مقایسه با مس و فولاد که سابقه چند هزار ساله دارند، توانسته در مدت عمر حدود ۱۳۰ ساله خود جایگاه مهمی برای خود کسب کند؛ به گونهای که مصرف سرانه این محصول به یکی از پارامترهای تعیین توسعهیافتگی کشورها تبدیل شده است. هماکنون در کشورهای پیشرفته مصرف سرانه این محصول بیش از ۱۵ کیلوگرم است و تولید آلومینیوم از ۸/۶۰۰ تن در ابتدای قرن بیستم (۱۹۰۰م) به ۴۹/۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۴م رسیده است. طبق گزارشهای موسسه متال بولتن این مقدار در سال ۲۰۱۵م حدود ۵۴ میلیون تن خواهد بود.

در بین کشورهای تولیدکننده آلومینیوم کشور چین با تولید ۲۲/۳ میلیون تن و کسب سهم ۵۰ درصد از محل تولید جهان در رده نخست و کشورهای روسیه، کانادا و ایالات متحده به ترتیب با در اختیار داشتن حدود ۵/۶ و ۴ درصد از تولید جهانی در ردههای بعدی قرار دارند. با توجه به شتاب توسعه این صنعت، ایران نیز با درک این اهمیت، کار تولید آلومینیوم را از دهه ۴۰ شمسی آغاز و با راهاندازی شرکت سهامی آلومینیوم ایران (ایرالکو) در اردیبهشتماه سال ۱۳۵۱ با ۲ خط احیاء به ظرفیت ۴۵ هزار تن در سال تولید آلومینیوم را شروع کرد. در مراحل تکمیلی در سالهای پس از جنگ تحمیلی این مقدار به ۱۸۰ هزار تن در سال افزایش یافت و در دهه ۸۰ شمسی با راهاندازی واحدهای «المهدی» و «هرمزآل» از سوی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی با ظرفیتهای ۱۱۰ و ۱۴۷ هزار تن در سال، این صنعت توسعه یافت.

این صنعت هماکنون با تولید حدود ۳۵۴ هزار تن در سال، ۰/۷درصد از تولید جهانی آلومینیوم را در اختیار دارد و سرانه مصرف نیز حدود ۵ کیلوگرم است اما با وجود تمامی تلاشهای انجامشده برای توسعه داخلی این محصول مهم تاکنون موفق به تحقق اهداف تعریف شده در برنامههای چهارم و پنجم توسعه کشور نشده است. در این میان کشورهای حاشیه خلیجفارس که عمر آبادانی برخی از آنها از سابقه راهاندازی شرکت ایرالکو نیز کمتر است، توانستهاند در چند سال اخیر رشد چشمگیری را در تولید این فلز مهم تجربه کنند؛ به گونهای که از ۱۲۰ هزار تن تولید در سال ۱۹۷۱م، به ۴/۹ میلیون تن در سال ۲۰۱۴م رسیدهاند و این مقدار تا سال ۲۰۲۰م به ۱۲۰ هزار تن تولید در سال ۱۹۷۱م به بیش از ۹ میلیون تن خواهد رسید.

بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به منظور تسریع بخشیدن به تحقق اهداف پیشبینی شده در اسناد بالادستی توسعهای کشور برای این صنعت و همچنین به منظور محرومیتزدایی و ایجاد اشتغال اقدام به تاسیس شرکت «آلومینیوم کاوه خوزستان» و انجام سرمایهگذاری در طول زنجیره ارزش این محصول در منطقه محروم مسجد سلیمان کرده که تاکنون اقداماتی از قبیل توپوگرافی، ژئوتکنیک، انتخاب مشاور، انتخاب فناوری و پیمانکار، تجهیز کارگاه، عملیات حصارکشی، تسطیح، ایجاد جادههای دسترسی و تامین آب و برق موقت انجامشده آن که امید است با همکاری و هماهنگی مسئولان استان هرچه سریعتر شاهد به ثمر نشستن این کارخانه باشیم.