رییس سازمان انرژی اتمی: قصد نداریم تا ابد سوخت 20‌درصد برداشت کنیم

سرانجام حدود یک هفته حرف و حدیث بازگشت به مدار صفر درجه بود. مکان مذاکرات هستهای تهران با گروه 1+5 به طور قطعی تعیین شد؛ استانبول. همان مکانی که ابتدا طرفهای درگیر در مناقشه هستهای ایران بر سر آن به توافق رسیده بودند؛ توافقی که چندان پایدار نبود؛ البته این طرف غربی نبود که مخالف بود.

این بار جمهوری اسلامی بود که با مکان مذاکرات مخالفت کرد تا قصهای تازه در پرونده هستهای ایران شکل گیرد؛ مقدمه قصه هم همین را حکایت میکرد؛ اما تنها مقدمه اینگونه بود. جمهوری اسلامی ایران با برگزاری دور تازهای از مذاکرات هستهای با گروه 1+5 در استانبول مخالفت کرد تا از یک سو نشان دهد از مواضع ترکیه درخصوص تحولات سوریه دلخور است و از سوی دیگر تاکید کند که میتواند همچنان نقش تعیینکنندهای در این مذاکرات داشته باشد.

به نوعی قرار بود این مخالفت و رد تمامی توافقات با گروه 1+5 بر سر مکان مذاکرات، تاکتیکی باشد برای اینکه جمهوری اسلامی با دست بالاتر نسبت به طرف مقابل پشت میز مذاکرات بنشیند. پس از گذشت چندین روز خبرسازی درباره مکان مذاکرات هستهای ایران با گروه 1+5 و در شرایطی که جمهوری اسلامی تاکید داشت که تمایل ندارد این مذاکرات به میزبانی استانبول برگزار شود و بر میزبانی بغداد تاکید داشت، پس از گمانهزنیهای بسیار درباره مکان این مذاکرات، دیروز، دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی اعلام کرد که دور اول مذاکرات ایران و گروه 1+5 در استانبول و دور دوم این مذاکرات در بغداد برگزار خواهد شد.

به دنبال مذاکره تلفنی ظهر دیروز علی باقری، معاون دبیر شورایعالی امنیت ملی و مذاکرهکننده ارشد هستهای ایران و اشمیت، معاون کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکرهکننده ارشد گروه 1+5، دو طرف توافق کردند دور اول مذاکرات آتی ایران و 1+5، روز شنبه 26 فروردین در شهر استانبول ترکیه برگزار شود. بنا بر گزارش دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی، همچنین دو طرف با برگزاری دور بعدی این مذاکرات در بغداد موافقت کردند.

این در حالی است که از ابتدا، اتحادیه اروپا چندان تمایلی به برگزاری این مذاکرات در بغداد نداشت و شواهد و قراین هم حکایت از آن دارد که هنوز نسبت به این شهر تمایلی ندارد، چراکه اگر غیر از این بود سخنگوی اتحادیه اروپا در اعلام مکان مذاکرات هستهای ایران با گروه 1+5 آن را اعلام میکرد. با این حال، سخنگوی کاترین اشتون، تنها بر این نکته تاکید کرد که «ما توافق کردیم که گفتوگوها در روز ۱۴ آوریل (۲۶ فروردین) در استانبول برگزار شود.»

وی در عین حال افزود: «امیدواریم که این نخستین دور از گفتوگوها، فضایی سازنده برای پیشرفت واقعی فراهم کند. هدف ما البته پیشرفت پایدار است.» هرچند پیشرفت پایدار در مذاکرات سیاسی هستهای ایران با گروه 1+5 که مدنظر اتحادیه اروپاست بعید به نظر میرسد که با دستور جلسات آتی و در این دور از گفتوگوها حاصل شود؛ چراکه بر اساس گزارشی که یکشنبه گذشته روزنامه نیویورکتایمز به نقل از دیپلماتهای آمریکایی و اروپایی منتشر کرد، در این دور از مذاکرات، آمریکا، درخواستهای خود از دور تازه گفتوگوها با ایران را مشخص کرده و در اولین گام، خواهان توقف غنیسازی 20درصدی و سپس برچیده شدن تاسیسات این غنیسازی در «فردو» است. این روزنامه در این گزارش نوشت که به گفته این دیپلماتها، آمریکا و متحدانش در اروپا، همچنین خواهان خارج شدن ذخیره سوخت 20درصدی تولیدشده در سایت فردو از ایران هستند. براساس گزارش این روزنامه آمریکایی، به نظر نمیرسد که دیپلماتهای غربی در مذاکرات هستهای با ایران به چیزی کمتر از تعطیلی و سپس برچیده شدن سایت فردو رضایت بدهند. همین روزنامه تاکید کرد در حالی این درخواست مطرح میشود که کارشناسان خارجی میگویند برای ایران، قبول این شروط بسیار سخت است چراکه ایران میخواهد نشان دهد که در گفتوگوها، دست بالا را دارد.

پیشبینی رسانههای آمریکایی درباره درخواست برای تعطیلی تاسیسات هستهای فردو درست از آب درآمد، چراکه فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی اتمی یکشنبه شب در برنامه کنکاش شبکه جهانی جامجم درخصوص اخبار منتشر شده مبنی بر درخواست 1+5 از ایران برای تعلیق فعالیت سایت فردو و دست کشیدن از غنیسازی 20درصد، ضمن غیرمنطقی خواندن این درخواست، به 1+5 توصیه کرد که چنین درخواستی را نداشته باشند و تصریح کرد که ایران فردو را تعطیل نمیکند. هرچند وی در این گفتوگو، توقف غنیسازی 20درصد در ایران را به طور کلی رد نکرد و گفت: ما قصد نداریم بدون دلیل و زمانی که نیاز نداریم سوخت 20درصد تولید و انبار کنیم، تنها این غنیسازی تا زمانی ادامه مییابد که بتوانیم سوخت رآکتور تهران را برای چند سال آینده تامین کنیم چراکه قصد هم نداریم تا ابد سوخت 20درصد برداشت کنیم.

بر این اساس بعید نیست که یکی از دو درخواست گروه 1+5 در مذاکرات آتی یعنی توقف غنیسازی 20درصد در ایران به طوری کلی از میز مذاکرات کنار گذاشته نشود و دو طرف بیش از درخواست نخست یعنی تعطیلی سایت فردو با یکدیگر مذاکره کنند. هرچند وزیر خارجه ایران گذاشتن هرگونه شرط و شروط قبل از مذاکره را بیمعنا دانست و از 1+5 خواست که صادقانه پای میز مذاکره بنشیند.

علیاکبر صالحی، دیروز درباره برخی اخبار منتشر شده در رسانههای غربی مبنی بر اینکه 1+5 در مذاکرات آتی با ایران شروطی را مطرح خواهد کرد، گفت: موارد مطرح شده تنها موضوعات رسانهای است و ما نمیتوانیم مبنای قضاوت خودمان را مسایل منعکسشده در رسانهها قرار دهیم. وی ادامه داد: گذاشتن هر شرط و شروطی قبل از نشست یعنی نتیجهگیری قبل از مذاکره که کاملا بیمعناست و هیچ یک از طرفین شروطی را که قبل از مذاکره گذاشته میشود، نخواهد پذیرفت. رییس دستگاه دیپلماسی که با خانه ملت گفتوگو میکرد، با بیان اینکه تلاش میکنیم در مذاکرات با گروه 1+5 هر دو طرف به صورت برد - برد به نتایج راضیکنندهای دست یابند، گفت: امیدواریم در این نشست قدمهای رو به جلو برداشته شود.