4 ضلع اثرگذار در بازار فولاد

بر اساس این گزارش، رکود تقاضا در بازار داخلی، کمبود نقدینگی، افزایش هزینههای سربار تولید و وفور محصولات بیکیفیت خارجی در بازار از جمله مشکلاتی هستند که فولادسازان کشور با آن دست به گریبانند.

اعمال تعرفه بیشتر برای واردات، اعطای مشوقها و مجوزهای صادراتی، همچنین روان کردن معاملات در بورس کالا از جمله راهکارهای حمایتی است که به گفته کارشناسان میتواند در دستور کار دولت قرار گیرد.

در این نشست همچنین بر توجه به بازار فولاد تاکید و 4 عامل اثرگذار در این بخش (شامل نرخ ارز، نرخ سودبانکی، تعرفهها و نرخ انرژی) مورد واکاوی قرار گرفت.

در 5 دوره قبلی برگزاری همایش صنعت فولاد، بیش از همه مسیر توسعه در این بخش برای دستیابی به هدف 55 میلیونتن تولید تا افق 1404 و برقراری توازن در زنجیره فولاد، مورد بررسی قرار گرفت؛ اما در شرایط کنونی موضوع بازار و فروش محصولات در صنعت فولاد مورد توجه است.

در ابتدای این نشست علیرضا بختیاری، مدیرمسوول روزنامه «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه در همایش امسال موضوع بازار و فروش در صنعت فولاد بیش از موضوعات دیگر مورد توجه قرار خواهد گرفت، گفت: دعوت از سخنرانان (به خصوص سخنرانان خارجی) نیز براساس ملاک بازار خواهد بود.

وی با اشاره به ارزیابیهای صورت گرفته در مورد سخنرانان خارجی در دوره قبلی همایش افزود: در پنجمین دوره همایش، معاون دبیرکل انجمن آهن و فولاد چین که چشمانداز فولاد جهان از نگاه چین را بررسی کرد، یکی از بهترین سخنرانیها بود.

بر اساس گزارش وی، چین بیش از 50 درصد تولید این کالای استراتژیک دنیا را در اختیار دارد و بر همین اساس بازار فولاد و مواد اولیه شامل سنگآهن و زغالسنگ، همچنین توسعه فولاد در هر نقطه از جهان تحت تاثیر سیاستها و برنامه فولاد این کشور است.

مطابق آمارها میزان صادرات فولاد این کشور در سال 2010میلادی معادل 1.6 میلیون تن بوده که این میزان در سال 2014 به 92 میلیون تن افزایش یافته است. پیشبینی میشود که صادرات فولاد این کشور تا پایان سال 2015 میلادی به 150 میلیون تن برسد.

در ادامه مصطفی موذنزاده، مشاور معاون اول رئیسجمهوری با بیان اینکه شکی نیست که باید بازار فولاد مورد توجه و واکاوی قرار گیرد، گفت: در حال حاضر افق روشنی برای بازار فولاد وجود ندارد.

از سوی دیگر، در حال حاضر سرمایهگذاری در صنعت فولاد به شدت کاهش یافته و بسیاری از پروژهها در دنیا در حال تعطیل شدن است.

وی افزود: در شرایط فعلی، در بحث سرمایهگذاری تنها میتوانیم فاینانس پروژههای فولادی را فعال کنیم. علی شکرریز، مدیرعامل سابق شرکت ملی فولاد در این نشست به وضعیت رقابتپذیری ایران در صنعت فولاد در منطقه اشاره کرد و گفت: در حال حاضر ورق فولاد مبارکه در منطقه حسن شهرت خوبی دارد و شرکت مذکور به تعهداتش به خوبی عمل کرده است.

از سوی دیگر، یکی از کالاهای واسطهای به نام بیلت فولادی نیز شانس حضور در بازار را دارد.

وی با بیان اینکه ایران قدرت رقابتپذیری در بازار فولاد منطقه را دارد، اظهار کرد: در حال حاضر در صنعت فولاد نباید روی حضور سرمایهگذاران خارجی تمرکز کنیم؛ چرا که طرحهای نیمه تمام زیادی در کشور داریم و چشماندازی برای به نتیجه رسیدن آنها وجود ندارد.

برای جذب سرمایهگذاران خارجی در ابتدا باید قانون مالیاتها و قیمت انرژی (قیمت گاز بهعنوان سوخت واحدهای فولادی) اصلاح شود.

محمود اسلامیان، رئیس صندوق بازنشستگی کشور دیگر سخنران این نشست بود.

وی با بیان اینکه شرایط نامطلوب کنونی در واحدهای فولادی متاثر از بحث رکود است، گفت: صنعت فولاد تاکنون چنین بحرانی را تجربه نکرده است؛ بنابراین در همایش امسال باید با کنار گذاشتن ملاحظات دولتی، در مورد به هم ریختگی توسعه صنعت فولاد بحث شود.

با این حال، اسلامیان معتقد است که دولت با وجود بحران حاکم بر صنعت فولاد، تعرفههای وارداتی را خیلی افزایش نداده است.

در ادامه محمدمهدی بهکیش، اقتصاددان و دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بینالملل با تاکید بر اینکه اگر میخواهیم به موضوع بازار توجه کنیم باید 4 عامل کلیدی را در نظر بگیریم، اظهار کرد: این 4عامل کلیدی شامل نرخ ارز، نرخ سودبانکی، تعرفهها و نرخ انرژی است.

در واقع در بحث بازار یا باید این 4 پارامتر ثابت فرض شود یا پیشبینی از نرخ آنها در بازه زمانی مشخص وجود داشته باشد.

بهکیش ادامه داد: تاکنون سیاستگذاری مناسبی در مورد تعرفهها و نرخ انرژی نداشتهایم؛ فولاد از جمله صنایع بزرگ کشور محسوب میشود اما نگاه به بازار در این حوزه تاکنون حاشیهای بوده است.

این اقتصاددان و استاد دانشگاه اظهار کرد: تاکنون واحدهای تحقیقاتی و اقتصادی در صنعت فولاد که روی پارامترهای چهارگانه بازار کار کنند، ایجاد نشده است؛ بنابراین در همایش امسال باید در مورد ماهیت بازار صحبت شود.

وی همچنین در مورد روند ورود سرمایههای خارجی به کشور بعد از لغو تحریمها نیز گفت: در حال حاضر ابعاد اقتصادی سرمایهگذاری خارجی را نمیدانیم و ورود هیاتهای تجاری خارجی به کشور در روزهای اخیر نیز با هدف کسب اطلاع از بازار ایران صورت میگیرد.

بهکیش افزود: با لغو تحریمها، قطعا زمینه لازم برای عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی فراهم خواهد شد، بنابراین فعالان صنعت فولاد باید رژیم تجاری در این حوزه را بنویسند.

احمد دوستحسینی، کارشناس اقتصادی نیز با طرح چند سوال در این نشست اظهار کرد: در شرایط فعلی این سوال مطرح است که آیا تولید و سرمایهگذاری تابع بازار است یا بازار تابع آنها است؟ چون بحث بازار در صنعت فولاد مهم است، همچنین باید به این سوال نیز پاسخ داد که سرمایهگذاری جدید منطق دارد یا خیر؟ بازاری که در مورد آن بحث میکنیم بازار کشور است یا بازار جهانی؟ پایداری بازار نیز مورد دیگری است که باید آن را در نظر گرفت.

دوستحسینی با بیان اینکه اگر همواره بخواهیم در این صنعت با دیوار تعرفه کار کنیم، این موضوع منجر به پایداری بازار نخواهد شد، گفت: پیشنهاد من این است که اگر راجع به تعرفهها بحث داریم باید با اصول رقابتی هماهنگی داشته باشد.

باید با بررسی تجربه سایر کشورها در صنعت فولاد به این سوال پاسخ دهیم که چطور کشوری مانند چین که انرژی مورد نیاز واحدهای فولادی و سنگ آهن را وارد میکند، طی 4 سال توانسته است میزان صادراتش را 90 میلیون تن افزایش دهد.

وی در ادامه پیشنهاد کرد که گزارشها و پیشبینیهای صورت گرفته از بازار فولاد که در همایشهای قبلی انجام شده، مجددا مورد ارزیابی قرار گیرد تا درصد تطابق آن با شرایط فعلی مشخص شود.

رضا اشرف سمنانی، مشاور شرکت میدکو نیز با بیان اینکه در صنعت فولاد نباید یکی دو ساله فکر کرد، گفت: در حال حاضر 250 هزار نفر در صنعت فولاد کشور فعال هستند که اگر بحران حاکم بر این صنعت حل نشود، خطرناک است.

وی بازارسازی را یکی از موضوعاتی دانست که باید مورد توجه دولت در صنعت فولاد قرار گیرد و گفت: در زمینه سرمایهگذاری خارجی نیز تاکنون بیشتر روی تزریق منابع مالی کار شده، این در حالی است که به شدت به ورود تکنولوژی و توسعه بازارها نیاز داریم.

بهرام سبحانی، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه اصفهان با بیان اینکه فولاد موتور محرک صنعت کشور است، گفت: بهترین زمان برای سرمایهگذاری در بحران فعلی است، اما در کنار آن باید بازار نیز مدیریت شود.

در حال حاضر وضعیت ایران با سایر رقبا تفاوت دارد؛ به طور مثال سال گذشته هزینههای انرژی در این بخش بسیار بالا رفت، نرخ سود نیز بالا است، بنابراین سود مورد انتظار سرمایهگذار باید محقق شود.

همچنین مسعود ابکاء، مدیرعامل سابق ذوب آهن اصفهان با بیان اینکه ایران مزیتدارترین کشور در زمینه تولید فولاد در منطقه است، گفت: در حال حاضر به دلیل عدم انعطاف در مثلث تولید، بازار و توسعه و نداشتن استراتژی در این سه بخش با مشکلات بسیاری مواجه هستیم.

وی با اشاره به هدف 55 میلیون تنی تولید فولاد تا افق 1404 گفت: این هدف یکی از آرزوهای ما است، اما هیچ مبانی کارشناسی و برنامه اجرایی برای رسیدن به این هدف نداریم.

محمد ابکاء، مدیرعامل شرکت فولاد تکنیک با اشاره به معضل به هم ریختگی توسعه صنعت فولاد اظهار کرد: یکی از مشکلات صنعت فولاد نداشتن متولی واحد در این بخش است؛ این موضوع سبب شده که مجوزهایی برای اجرای برخی طرحها داده شود، اما نیمهکاره رها شده است.

در ادامه این نشست جعفر سرقینی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به اظهارات مطرح شده در مورد سیاستگذاری در زمینه تعرفهها گفت: دولت به محض کاهش قیمت انواع فولاد در بازارهای جهانی بحث بازنگری در تعرفهها را در دستور کار قرار داد.

معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت افزود: به طور مثال برای ورق فولادی تعرفه واردات 15 درصدی و برای شمش 10 درصد و تیرآهن و میلگرد 20 درصد تعیین شد.

همچنین مهدی کرباسیان، معاون وزیر و رئیس هیات عامل ایمیدرو در جمعبندی مباحث مطرح شده با اشاره به زمان برگزاری این همایش گفت: این همایش در روزهایی که دولت درگیر تدوین و جمعبندی لایحه بودجه و برنامه ششم توسعه است، برگزار میشود.

وی با بیان اینکه فعالان بخش خصوصی باید جایگاهشان را در اقتصاد کشور ارتقا دهند، خواستار ارائه پیشنهاد آنها به دولت برای توسعه صنعت فولاد شد.

کرباسیان در ادامه از حضور هیاتی چینی در روزهای آینده در ایران خبر داد و گفت: چینیها خواهان سرمایهگذاری مشترک در ایران هستند که در عین حفظ منفعت ملی نباید از آن غافل شد.

محسن پروان، دبیر همایش نیز با اعلام سه محور اصلی این همایش گفت: رقابتپذیری راهکار توسعه پایدار، فروش و چالشهای پیش روی تولیدکنندگان، چشمانداز بازار فولاد و سنگ آهن در سال 95 از جمله محورهای این همایش است.

ششمین همایش چشمانداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار قرار است 27 و 28 بهمن برگزار شود.

بررسی وضعیت طرحهای در دست اجرا و برنامه جامع فولاد، پیشبینی آینده بازار محصولات فولادی و سنگ آهن در سال 95، بررسی چالشهای تولیدکنندگان در دوران رکود و ارائه راهکارهایی برای خروج فولادسازان از رکود از جمله موضوعاتی است که در همایش امسال پیگیری میشود.