نوبت ماتادورها برای ورود به پتروشیمی ایران

پس از توافق هستهای میان ایران و 6قدرت جهان و موج مثبتی که بر اقتصاد ایران حاکم شده است، روزی نیست که صفحات خبرگزاریها و روزنامهها را باز کنیم و در آن خبری از مذاکره سرمایهگذاران خارجی برای ورود به صنعت ایران، علیالخصوص صنعت نفت و پتروشیمی منتشر نشده باشد. سرمایهگذاران خارجی و خصوصا اروپاییها به ترتیب در حال وارد شدن به ایران و رزرو نام خود برای مشارکت در پروژههای پتروشیمی هستند.

در آخرین مورد خبر رسیده است که اسپانیاییها اشتیاق خود را برای ورود به پتروشیمی ایران نشان دادهاند. نمایندگانی از شرکت SERCOBE اسپانیا ازجمله خوان رامون دورن در دیدار با عباس شعریمقدم مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی اعلام امیدواری کردهاند که هرچه سریعتر تحریمها برداشته شده و امکان حضور در پروژههای صنعت پتروشیمی ایران فراهم شود. خوان رامون دورن در این دیدار گفته است: «شرکتهای اسپانیایی به دو شیوه عمل میکنند به این شکل که یا به صورت فردی و مستقل برای سرمایه گذاری و فعالیت اقدام میکنند که نیازمند توانا بودن آنها در اداره پروژه است و شیوه دوم که بسیار معمول است، شرکتها اجماع کرده و در قالب یک کنسرسیوم برای سرمایهگذاری و فعالیت بینالمللی اقدام میکنند که در حال حاضر بیش از ٢٥٠شرکت اسپانیایی برای حضور در ایران و همکاری با صنعت پتروشیمی علاقهمند هستند.» او در ادامه بیان کرده است: «قصد داریم قراردادهای بلندمدت در زمینههای مختلف صنعت پتروشیمی با ایران منعقد کنیم و در نظر من همکاری با ایران برای ما موفقیتآمیز خواهد بود..»

طبق بررسیها SERCOBE انجمن ملی تولیدکنندگان کالاهای سرمایهیی اسپانیا، متشکل از بیش از 130عضو است که 400کمپانی و گروههای خاص را نمایندگی میکنند. فعالیت این کنسرسیوم در زمینه طراحی، مهندسی، تولید، نگهداری، نصب و بازفرآوری کالاهای سرمایهای است. این شرکت نقش نمایندگی صنایع کالاهای سرمایهیی اسپانیایی در برابر مقامات اقتصادی اسپانیایی و نیز غیراسپانیایی را ایفا میکند. همچنین این شرکت نقش توسعه صادرات کالاهای سرمایهای و تسهیلات صنعتی، شناسایی و تحلیل پروژههای سرمایهگذاری انتخاب تولیدکنندههای مناسب را داراست.

شرکت سرکوبه، عضو کنفدراسیون تولیدکنندگان فلزات اسپانیا (CONFEMETAL) و کنفدراسیون کارفرمایان اسپانیا (CEOE) است. آنچه باید مورد توجه قرار بگیرد این است که SERCOBE شرکت تخصصی در زمینه پتروشیمی نیست بلکه مجموعهیی از شرکتهای طراحی و مهندسی کالاهای سرمایهای است. بنابراین به طور دقیق مشخص نیست که سرمایهگذاری این شرکت به صورت مستقیم و با حضور در شرکتهای زیرمجموعه آن در پتروشیمی ایران است یا به صورت تامین مالی از طریق فایننس. روشی که پیش از این اسپانیاییها در پتروشیمی ایران تجربه کردند.

اسپانیاییها پیش از این نیز سابقه حضور در صنعت پتروشیمی را داشتهاند. به گزارش «شانا» در سال 2003 قراردادی به ارزش 128میلیون و 500هزار یورو بین شرکت ملی پتروشیمی ایران و بانک اسپانیایی Santander Central Hispano در زمینه فایننس در پتروشیمی ایران به امضا رسید. هادی رهبری مدیرعامل وقت پتروشیمی بینالملل که پای این قرارداد را امضا کرده بود در آن زمان اعلام کرد: «ویژگی مهم این طرح این است که برای نخستینبار در تاریخ رابطه اقتصادی ایران و اسپانیا، نیازی به ضمانت اعتباری از سوی دولت ایران برای دریافت این وام از سوی بانک اسپانیایی نبود.» این مساله نشان از عمق رابطه ایران و اسپانیا در آن زمان دارد که برای دریافت چنین رقمی بدون ضمانت دولتی از سوی ایران به توافق رسیدند. به نظر میرسد اکنون و بعد از کنار رفتن غبار انزوا از روی اقتصاد ایران، مجددا اسپانیاییها راغب شدهاند که به پتروشیمی ایران بازگردند و از ظرفیتهای این صنعت برای سرمایهگذاری و سودآوری استفاده کنند. چندی پیش نیز سفیر اسپانیا در دیدار جمعی از فعالان اقتصادی استان لرستان ضمن ابراز امیدواری خود برای فراهم شدن مجدد شرایط حضور هیاتهای سرمایهگذاری در ایران از قطعیت سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی ایران خبر داده بود.

اما در بین سرخوشیهای ناشی از هجمه سرمایه داران اروپایی این نکته باید در نظر گرفته شود که سرمایهگذاران خارجی عقد اخوتی با صنعت پتروشیمی ایران نبستهاند و در صورت مشاهده آشفتگی صنعت پتروشیمی و نبود ثبات در مدیریت و قانونگذاری از سرمایهگذاری در پتروشیمی ایران پشیمان شده یا سرمایهگذاری را نیمهکاره رها خواهند کرد. اتفاقی که پیش از این نیز در صنعت پتروشیمی رخ داده است. آنچه در این بین بیش از هر چیز برای سرمایهگذار اهمیت دارد ثبات نرخ خوراک و فراهم کردن زیرساختهای لازم برای سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی است. دو مساله بسیار مهم که کاملا مرتبط به دولت و مجلس است. اکنون و پس از اعلام نرخ خوراک 13سنتی باید تدبیری اندیشیده شود که این نرخ حداقل برای 10سال آینده ثابت بماند تا هم مجتمعهای پتروشیمی داخلی و هم سرمایهگذاران خارجی بتوانند محاسبات خود را براساس این نرخ انجام دهند. هرچند پیش از این عیسی مشایخی –مدیرعامل NPCI- به این مساله اشاره کرده بود که حتی با نرخ خوراک بالای 20سنت نیز سرمایهگذاران خارجی حاضر به سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی ایران هستند. بنابراین آنچه برای سرمایهگذار اهمیت دارد بیش از آنکه تعیین نرخ خوراک باشد، ثبات نرخ خوراک است.