اثرگذاری خوراک 13 سنتی بر سود پتروشیمی‌ها

اهمیت این گروه به علت وجود پتروشیمیهای فعال در این صنعت است. شرکتهای فعال در این صنعت در سال 92 بازدهی چشمگیری نصیب سهامداران خود کردند اما از زمستان 92 با توجه به افزایشی که در نرخ گاز تحویلی به مجتمعهای پتروشیمی که خوراک اصلی آنها محسوب میشود، این صنعت برای فعالان تالار شیشهای تا حدی به حاشیه رانده شد این در حالی است که حقیقت انکارناپذیر این است که کشور ما در این صنعت دارای مزیت نسبی در مقایسه با کشورهای منطقه و حتی جهان است بهطوری که کسب رتبه اول ذخایر گازی جهان و رتبه چهارم ذخایر نفتی، ایران را به مهمترین کشور در عرصه نفت و گاز تبدیل کرده است.

در شرایط کنونی مسائل زیادی پیرامون این صنعت مطرح است. مواردی همچون نرخ خوراک و سوخت گازی تحویلی به مجتمعهای پتروشیمی، نرخ دلار در بازار که نسبت مستقیم با فروش این شرکتها دارد، نرخ دلار مبادلهای، نرخ محصولات و فرآوردههای آنها که بیشتر در بورس کشورهای بزرگ یا در بازارهای هدف صادراتی تعیین میشود، نرخ فروش محصولات در بورس کالا و همچنین بحث فروش خارج از بورس کالا که اخیرا با نامه وزیر صنعت پرونده آن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در کنار موارد ذکرشده رفع تحریمهای بینالمللی و ورود سرمایه گذاری خارجی در صنعت پتروشیمی نیز یکی از بحثهای داغ درخصوص این صنعت است.

تکتک موارد فوق قابلیت بحث و بررسی فراوان و محاسبات بسیار دقیقی دارند تا بتوان به برآوردی دقیق از سودآوری شرکتهای پتروشیمیها رسید. در این گزارش اما بهصورت اجمالی به بررسی دو عامل مهم نرخ تعیین شده خوراک واحدهای پتروشیمی و همچنین اثر افزایش نرخ دلار (با توجه به اینکه این دو رقم در صورتهای مالی شرکتهای مزبور رقمهای پایین تری در نظر گرفته شده اند)از منظر یکی از کارشناسان بازار سهام پرداخته شده است تا تحلیل کلی از عوامل تاثیرگذار و نحوه اثر آنها بر سودآوری این شرکتها بهدست آید.

در مورد وضعیت صنعت پتروشیمی، مازیار فتحی، مدیر مشاوره سرمایهگذاری راهنمای سرمایه گذاران گفت: با توجه به حجم سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی در صنعت نفت و گاز، کشور ما نقاط قوت فراوانی در این حوزه دارد اما در این شرایط گروه محصولات شیمیایی با وجود موانعی همچون قوانین و مشکلات در امر تولید، میزان بهره وری پایین و مشکلات چند سال اخیر در پی تحریم ها، یکی از صنایع پرپتانسیل بورس به شمار میرود و شرکتهای این گروه همواره در بازار سهام مورد توجه فعالان بازار بودهاند بهطوری که حتی سهامدارانی که سهام این شرکتها را ندارند همیشه گوشه چشمی به نمادها و قیمت روزانه سهام نمادهای گروه مزبور دارند.

فتحی به لیدر بودن شرکتهای پتروشیمی اشاره کرد و گفت: تجربه بورس تهران نشان داده که در حرکتهای بزرگ بازار چه در مسیر صعودی و چه در مسیر نزولی، پتروشیمیها نقشی اساسی را ایفا کرده و هلدینگهای این صنعت و نمادهای شرکتهای پتروشیمی در صدر جدول نمادهای تاثیرگذار بر شاخص بورس تهران قرار گرفتهاند.

نرخ خوراک گازی، مهمترین چالش پتروشیمیها

فتحی نرخ خوراک پتروشیمی را مهمترین چالش این روزهای بازار سهام دانست و گفت: با توجه به اعلام معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی درخصوص نرخ خوراک تعیین شده، نرخ خوراک پتروشیمیهای فعال در کشور ١٣ سنت و نرخ سوخت به ازای هر متر مکعب ٣ تا ٤ سنت تعیین شد، در این شرایط این مساله برای بسیاری از فعالان بازار تبدیل به چالش مهمی شده است بهطوری که بسیاری از این فعالان بازار میخواهند بدانند پیشبینی سود سهام پتروشیمیها تحت تاثیر این ابلاغیه دستخوش چه تغییراتی خواهند شد.

فتحی تشریح کرد: گاز تحویلی به پتروشیمیها بر دو قسم از منظر محاسبه تقسیم میشود: 1- گازی که بهعنوان خوراک و ماده اولیه وارد خط تولید میشود، 2- گازی که بهعنوان انرژی و سوخت در فرآیند تولید استفاده میشود.

بنابراین تفاوت قیمتگذاری که میبینیم ناشی از تفاوت نوع استفاده از گاز تحویلی است که به منظور خوراک است یا سوخت.درصد گازی که بهعنوان سوخت مصرف میشود در مقایسه با گازی که بهعنوان خوراک در خط تولید قرار میگیرد با توجه به نوع محصول و نوع خط تولید مجتمع متفاوت است؛ بهطوری که نسبت خوراک به سوخت از 90 به 10 درصد تا حدود 65 به 35 درصد متغیر است.

فتحی در ادامه به بررسی چگونگی محاسبه بودجه چند شرکت پتروشیمی در مورد نرخ گاز شیرین در سال جاری پرداخت که اطلاعات آن در جدول یک آورده شده است.

این تحلیلگر بازار سهام افزود: دیگر پتروشیمیهای حاضر در بازار سهام به جز شرکتهایی که در جدول همراه آورده شدهاند یا خوراک گاز مایع مصرف میکنند یا گاز ترش یا ترکیبی و...همانطور که میدانیم گاز تحویلی به این مجتمعها بر مبنای نرخ دلار محاسبه میشود که قابلیت مقایسه با نرخهای جهانی و صادراتی را هم دارد. نرخ تبدیل دلار به ریال هم بر مبنای نرخ مرکز مبادلات ارزی خواهد بود.بنا به قانون جدید در صورتی که به مرحله اجرا درآید قرار است نرخ خوراک 13 سنت و نرخ سوخت 3 الی 4 سنت برای سال جاری محاسبه شود. نرخ دلار مبادلهای در حال حاضر 2995 تومان است در حالی که در ابتدای سال حدود 2800 تومان بوده و بنا به سیاست تک نرخی ارز که دولت دنبال میکند احتمالا این روند افزایشی تا پایان سال حفظ میشود بهطوری که میتوان متوسط این نرخ را در کل سال 3 هزار تومان در نظر بگیریم.

این تحلیلگر بازار سهام در ادامه به بررسی نرخهای بودجه شرکتها با دلار 3 هزار تومان و نرخ خوراک 13 سنتی پرداخت که نتایج تعدیلی آن بهصورت تقریبی در جدول 2 آورده شده است. این کارشناس بازار سهام نتایج تعدیل سود شرکتهای مرتبط با نرخ خوراک گازی را بررسی کرد و افزود: همانطور که مشاهده میشود برخی از پتروشیمیها مانند زاگرس و فن آوران تاثیر منفی بیشتری از قانون مصوب نرخ گاز 13 سنتی میگیرند، اما تاثیر این امر بر سایر شرکتها آنچنان زیاد نیست اما نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشیم این است که نرخ ارز برای تسعیر فروش صادراتی این پتروشیمیها در بازار نسبت به ارقام بودجه بالاتر خواهد بود.

وی ادامه داد: برای سال جاری با توجه به اینکه نرخ ارز در این روزها تا مرز 3500 تومان بالا رفته است و همچنین با وجود اختلاف نرخ تورم ایران و آمریکا روند نرخ ارز حاکی از ارقام بالاتری تا پایان سال جاری است. همچنین پارامترهای دیگری هم در تعیین نرخ ارز دخیل هستند از جمله سیاست ضد تورمی دولت و در آن طرف سیاست خروج از رکود که برای اجرایی شدن آن نرخ ارز باید بهصورت واقعی حرکت کند و همچنین کاهش تلاطمات بازار. اگر متوسط نرخ ارز را برای سال جاری با توجه به ارقام 6 ماه گذشته و ارقام احتمالی 6 ماه آینده حدود 3450 تومان در نظر بگیریم بیراهه نرفتهایم بنابراین مشاهده میشود که از تعدیل منفی که پتروشیمیها بابت نرخ گاز خواهند داشت با تسعیر نرخ ارز کاسته شده و حتی با تعدیل مثبت نیز مواجه خواهند شد (جدول 2).