گزارش از فراز و فرود نرخ ارز در بازار

در چند ماه اخیر که دلار روند صعودی به خود گرفت و تا 3500 تومان رسید، بانک مرکزی وارد میدان شد و عرضه ارز به بازار را تقویت کرد و همین مساله موجب کاهش نرخ به زیر 3400 تومان شد.

با توجه به اینکه طبق برنامه بانک مرکزی عرضه ارز از طریق صرافی های مجاز بانک خصوصی(بانک پارسیان) است، برای بررسی روند اجرا با چند صراف به گفتوگو پرداختیم.

یکی از آنها به ما در این باره گفت: نه ما و نه صرافهایی که میشناسم، ارز بانک مرکزی که با عاملیت صرافی یک بانک خصوصی پرداخت میشود را خریداری نکردهاند.از بانک مرکزی استعلام کردیم که آیا با توجه به تفاوت قیمت بین ارز بانک مرکزی و بازار، صرافی استقلال نقشی در تعیین نرخ برای فروش ارز دارد یا خیر که هنوز به ما جواب ندادهاند.

در یک هفته اخیر میزان عرضه ارز به بازار 7 تا 8 برابر شده است

وی درخصوص علت کاهش نرخ ارز گفت: عرضه ارز به شدت افزایش یافته است. توزیع ارز بانک مرکزی با عاملیت صرافی بانک خصوصی قبلا هم انجام میشد اما حجم عرضه محدود بود و تاثیری بر سطح قیمتها نداشت ولی در یک هفته اخیر میزان عرضه ارز به بازار 7 تا 8 برابر شده است. حداقل روزانه 30 تا 40 میلیون دلار ارز از طریق صرافی بانک خصوصی توزیع میشود.

وی در پاسخ به این سوال که اختلاف قیمت ارز پارسیان با بازار چقدر است، گفت: قیمتی که به ما صرافی فروخته میشود حدود 20 تومان اختلاف دارد و در برخی مواقع به 70 تومان هم میرسد.

یکی دیگر از صرافها به ما گفت: بانک مرکزی دو ماه پیش هم میتوانست این میزان ارز را به بازار عرضه کند و نگذارد قیمت به 3500 تومان برسد. ولی نرخ به 3500 تومان رسید و بعد شروع به عرضه ارز کرد. به نظر من این نوسان ارز با مدیریت مسئولان انجام میشود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا اعلام ارز 3100 تومان در بودجه سال آینده، تاثیری بر بازار داشت، گفت: چند سال پیش اینگونه خبرها بر بازار تاثیر میگذاشت اما هماکنون به دلیل اینکه سرمایه سرگردان در بازار ارز نیست، این اخبار اثری بر عرضه و تقاضا نداشته است.

یکی دیگر از صرافان در این باره میگوید: دلار 3500 تومان شد و بعد بانک مرکزی شروع به عرضه ارز کرد و در فاصله کوتاهی 100 تومان نرخ کاهش مییابد. تقاضای ارز در یک ماه گذشته هیچ تغییری نداشت و همان تقاضای معمول ارز بود.

وی ادامه داد: آنچه که هماکنون رخ میدهد این است که ارز بانک مرکزی هم به دلالان جنب پاساژ افشار و هم به صرافان فروخته میشود. اختلاف ارز در بازار ایران و اقلیم کردستان عراق زیاد شده و بخشی از ارزی که بانک مرکزی در بازار میفروشد، در نهایت سر از کردستان عراق درمیآورد.

از صراف دیگری تاثیر اعلام خبر ارز 3100 تومانی در بودجه سال آینده را پرسیدیم که به ما گفت: صحبتهایی که در محافل میشود، چندان در بازار ارز اثری ندارد. اینگونه اخبار در صورتی تاثیرگذار خواهد بود که معاملات آتی ارز در بورس انجام شود که البته هماکنون شرایط برای این کار وجود ندارد. آن موقع است که میتوانیم بگوییم این اظهارنظر چه تاثیری داشته است.

وی افزود: اگر در لایحه بودجه نرخ ارز اعلام شود، در آن شرایط باید منتظر واکنش بازار بود.

شرایط فعلی بازار، سوالی بود که از یکی دیگر از صرافان پرسدیم که پاسخ داد: بازار هماکنون به نوعی در کنترل بانک مرکزی است. نباید بیش از اندازه ارز به بازار تزریق کرد زیرا تقاضای چندانی برای ارز نیست.در یک هفته اخیر ارز بیش از تقاضا توزیع شد.

نگاه صرافان به تغییرات نرخ ارز به نوعی است که آن را مدیریت شده میدانند و برای آن هم تحلیلهای خاص خودشان را دارند.

مقصر اصلی این نوسان خود دولت و بانک مرکزی است

صحبت یکی دیگر صرافان تهران این است: مقصر اصلی این نوسان خود دولت و بانک مرکزی است. ارزی که در بازار توزیع می شود، ارز بانک مرکزی است. ارز مبادلهای 3 هزار تومان است اما به قیمت 3380 تا 3400 فروخته میشود. بانک مرکزی این مابهالتفاوت را چه کار میکند؟

وی افزود:بانک مرکزی نمیتواند با نرخ پایینتر ارز بفروشد؟ اگر این کار را انجام دهد دلار در نرخ 3400 میماند؟ میگویند در یک ماه اخیر ارز در یک ماه اخیر تقاضا برای ارز افزایش یافته در حالی که تقاضا اصلا افزایش نداشت. تقاضا در سطح تقاضای معمول بود. اغلب تقاضاها مربوط به ارز دانشجویی و مسافرتی است.

جمع کردن دلالان بازار ارز دغدغهای بود که یکی از صرافان در این خصوص گفت: چرا بانک مرکزی و نیروی انتظامی دلالان روبروی پاساژ افشار را جمع نمیکند. چرا چند تا مامور برای سبزه میدان و پاساژ افشار مستقر نمی کنند؟ به نظر میرسد تمایلی به جمع کردن دلالان وجود ندارد.

در یک هفته اخیر فراز و فرودهای قیمت در بازار، شائبههایی را ایجاد کرده است و برخی مصرانه معتقدند این نوسان مدیریت شده بود. اما مسئولان بانک مرکزی تاکید بر اینکه ثبات بازار ارز یکی از اهداف اصلی بانک مرکزی است، این شائبه را تکذیب میکنند.

پیشتر صمد کریمی مدیر اداره صادرات بانک مرکزی گفته بود: بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز استقلال کامل دارد و هیچگاه به دنبال دستکاری نرخ ارز برای تامین منابع بودجهای نبوده و نیست. نرخ ارز متغیر کلیدی برای اقتصاد هر کشوری است و براساس عوامل اقتصادی و غیراقتصادی در بازار تعیین میشود. در این خصوص اختلاف نرخ تورم داخلی و خارجی، میزان صادرات و واردات، تراز پرداختها و قیمت سایر داراییهای مالی و جریانهای سرمایه بر آن تاثیر میگذارد.