100هزار میلیارد یورو، ثروت جهان

تولید ثروت از دنیای غرب به آسیا کوچ کرده است و آفریقاییها نیز در نوبت رشد قرار دارند. تازهترین گزارش از ثروت جهان نشان میدهد که ثروت جهان به 100هزارمیلیارد یورو رسیده است. یک محاسبه کوچک نشان میدهد ارزش ثروت جهان 400هزار هزار میلیارد تومان شده است. باتوجه به 7میلیاردو300میلیون نفر جمعیت جهان، ثروت هر ساکن کره زمین 13هزار یورو خواهد بود. ثروتهای شخصی در جهان در سال گذشته نیز همچنان افزایش یافته است. در سال۲۰۱۴ افراد حقیقی در جهان صاحب صدبیلیون یورو بودهاند. قشر میانی جهان حالا شامل یکمیلیارد نفر میشود. جهان در سال۲۰۱۴ باز هم ثروتمندتر شده است.

این نتیجهگیری اصلی گزارش سالانه شرکت بیمه بینالمللی «آلیانس» است که بهتازگی با نام «گزارش ثروت جهان» منتشر شده است. ثروت جهان با کسر قروض از آن، در سال گذشته به حدود ۱۰۰هزار میلیارد یورو (صد با ۱۲صفر بعد از آن) رسیده، ۸درصد بیشتر از سال قبلتر که دلیل عمدهاش پسانداز بیشتر مردم است. البته افزایش ثروت بهطور عمده روی کاغذ انجام شده، بهعبارت دیگر ارزش سهام، بهویژه در چین ترقی فاحشی داشته است. در ماههای آتی، بهدلیل نوسان و سقوط در بازار بورس چین، بخشی از این ارزش افزایش یافته سهام دوباره بر باد رفته است. برخی دادههای گزارش جدید در سالهای گذشته هم تکرار شدهاند، مثلا اینکه سوییسیها ثروتمندترین مردم جهاناند. اما در گزارش جدید برخی دادهها جدید و قابل اعتنا هستند؛ سرعت انباشت ثروت در آسیا و پیش از همه در چین، از همه جای جهان بیشتر است. این افزایش به ۲۷درصد رسیده که نسبت به ۱۷درصد سال پیشتر رشدی چشمگیر را نشان میدهد.

ثروتی که بر باد رفت

گزارش میان ژاپن و سایر کشورهای قاره آسیا تفاوت میگذارد. درحالی که ژاپن کماکان جزو ثروتمندترین کشورهای جهان است (رتبه هشتم)، ولی سرعت رشد ثروت در این سومین اقتصاد بزرگ جهان ۵/۳درصد است که نشانهیی از کاهش آن است. در سایر نقاط آسیا رشد ثروت معادل ۱۸درصد بوده که افزایش چشمگیر ارزش سهام در بازار بورس چین از دلایل اصلی آن است. بهعبارتی، شمار هر چه بیشتری از چینیهای وابسته به اقشار میانی با دارایی خود سهام خریدهاند و بر ثروت خود روی کاغذ افزودهاند. اما سقوط ارزش سهام در تابستان سالجاری بخش بزرگی از این ثروت را بر باد داده است.

گزارش میگوید که در سال گذشته برای نخستینبار بیش از یکمیلیارد نفر در جهان دارای «ثروتی در حد متوسط» بودهاند. «ثروت در حد متوسط» در تعاریف بینالمللی به ثروت خالصی گفته میشود که معادل ۶۱۰۰ تا ۳۶۷۰۰یورو باشد. شمار اعضای این گروه در ۱۵سال گذشته حدود ۶۰۰میلیون نفر افزایش یافته است و بخش اعظم آنها از میان ۵/۳میلیارد نفر گروه فرودستتر و از چین بودهاند. قشر متمول جهان اما اندکی لاغرتر شده و شمار اعضای آن از ۴۳۹میلیون نفر به ۴۲۲میلیون نفر رسیده است. آلمان در ۱۵سال گذشته به لحاظ ثروت خالص شخصی در میان کشورهای جهان پیوسته در رتبه هجدهم بوده است. حفظ این رتبه البته در سالهای گذشته بیش از همه بهدلیل نرخ پایین سود بانکی در حوزه یورو بوده که سبب شده قروض کشور با شتاب و میزان کمتری افزایش یابد.

سود پایین بانکی و کاهش ثروت

گزارش یاد شده میگوید که با این همه، سیاست نرخ پایین سود که ازسوی بانک مرکزی اروپا برای افزایش رشد اقتصادی و بیرونرفت از رکود در حوزه یورو اعمال میشود مسوول روندهای منفی در آلمان و برخی دیگر از کشورهای عضو این حوزه نیز هست. یک مسوول بیمه «آلیانس» که در تهیه این گزارش دست داشته به رسانهها گفته است که بحران اقتصادی و سیاستهای اعمال شده برای برونرفت از آن به ضرر انباشت ثروت تمام شده، بهگونهیی که در میان ۱۰کشور با بیشترین ثروت خصوصی تنها نام دو کشور حوزه یورو (هلند و بلژیک) دیده میشود. بهخصوص در آلمان، اسلواکی و نروژ ثروتهای شخصی بهدلیل نرخ پایین سود متحمل زیان شدهاند.

در آلمان ثروت شخصی سرانه معادل ۳۷۰دلار بوده است. گزارش ثروت جهان برای نخستینبار به محاسبه «ضریب جینی» برای کشورها نیز دست زده است. ضریب جینی نشاندهنده وضعیت توزیع متوازن یا نامتوازن ثروت است. این ضریب در حد فاصل ۱۰۰درصد و صفر درصد نوسان میکند. بهعبارت دیگر، ضریب جینی ۱۰۰درصد به معنای آن است که کل ثروت یک کشور در دست یک نفر انباشت شده و ضریب صفر نشانگر آن است که اهالی یک کشور دارای ثروتهایی برابر هستند. این ضریب درمورد آلمان ۳/۷۳درصد است و درمورد امریکا، سوئد و بریتانیا بهترتیب ۶/۸۰، ۹/۷۹ و ۷/۷۵درصد. در سوئد این ضریب از سال۲۰۰۰ ثابت مانده، ولی درمورد آلمان افزایش یافته که بهمعنای افزایش شکاف میان فقر و غناست.