شناخت ایران، نخستین گام سرمایه‌گذاران خارجی

در این میان بخش معدن با در اختیار داشتن ظرفیتهای فراوان میتواند یکی از اهداف اصلی سرمایه گذاران خارجی باشد. اما برای جذب سرمایهگذار خارجی در بخش معدن ابتدا باید اقداماتی انجام شود که یکی از آنها ایجاد زیرساخت در بخش معدن است. فریال مستوفی، فعال بخش معدن و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران درباره این موضوع گفتو گویی داشته است.

دیدگاه کلی شما درباره ورود گروههای مختلف سرمایهگذاری به ایران چیست؟

پس از امضای قرارداد هستهای بین ایران و ۱+۵، درهای ایران به روی شرکتهای خارجی بسیاری باز شده است، البته این شرکتها درحالحاضر تنها برای شناخت به ایران سفر میکنند. در واقع حداکثر اقدام آنها برای فروش است و این موضوع اصلیترین مسئله گروههای مختلفی است که از کشورهای مختلف به ایران میآیند. اعتقاد اصلی من بر این است که این گروهها درحالحاضر برای شناخت و بررسی به ایران میآیند. البته این اقدام نیز کاملا درست و بجا است زیرا نخستین گام برای سرمایهگذاری، شناخت از بازار است. این گروهها پس از بررسی و شناخت، تصمیم میگیرند که آیا ایران برای سرمایهگذاری خوب است یا خیر. اما در این میان به دلیل اینکه ایران ظرفیت بالایی در زمینههای مختلف همچون نفت، گاز و معادن در اختیار دارد در نتیجه میتواند محل خوبی برای سرمایهگذاران خارجی باشد. با وجود این ظرفیتها در کشور منافع سرمایهگذار حفظ خواهد شد و از سویی دیگر اقتصاد کشور نیز رشد خواهد داشت.

چه عواملی در جذب سرمایه گذار در بخش معدن موثر خواهد بود؟

معادن یکی از ظرفیتهای خوب ایران محسوب میشود به طوری که در بخش معدن ما رتبه یک را در منطقه «منا» کسب کردهایم. خوشبختانه ذخایر بسیار خوبی در مس، سنگآهن، سرب و روی و... در اختیار داریم. اما برای اولویت در تصمیمگیری، براساس مطالعهای که اتاق بازرگانی ایران انجام داده است، باید به سودآوری به عنوان نخستین نکته برای جذب سرمایهگذار، توجه کرد. در دسترسبودن مواد معدنی و همچنین میزان عیار آن از عوامل دیگری است که میتواند سرمایهگذاران خارجی را برای حضور در بخش معدن ایران تشویق کند. در واقع هرچه عیار ماده معدنی بالاتر باشد سرمایهگذار تمایل بیشتری برای فعالیت در بخش معدن پیدا خواهد کرد.

یکی از موضوعات مهمی که میتواند در جذب سرمایهگذار در بخش معدن ایفای نقش کند، بحث نظام مالیاتی و عوارضها است. در این میان موضوع دیگری نیز وجود دارد و آن این است که سرمایهگذار برای مدت زمان مشخص و طولانی وارد فعالیت میشود، در واقع سرمایهگذار برای مدت کوتاه سرمایهگذاری نخواهد کرد. این بدان معنا است که زمان استفاده از معدنی که در اختیار سرمایهگذار قرار میگیرد باید از نظر زمانی توجیه اقتصادی داشته باشد. در کنار موارد یاد شده، وضعیت بازار داخلی و همچنین میزان تقاضا نیز میتواند در جذب سرمایهگذار موثر باشد. به هر میزان بازار داخلی پر رونقتر باشد کار سرمایهگذار آسانتر خواهد شد. اما موضوع دیگری که میتواند در جذب سرمایهگذار خارجی ایفای نقش کند، این است که آیا سرمایهگذاران داخلی آمادگی سرمایهگذاری و مشارکت با شرکتها و سرمایهگذاران خارجی را دارند یا خیر. داشتن یک شریک داخلی برای سرمایهگذار خارجی بسیار خوب است.

چه مواردی میتواند سرمایهگذاری خارجی در بخش معدن ایران را با ثبات کند؟

یکی از عوامل مهم ثبات قوانین و مقررات در سیاستهای دولت است، زیرا یک سرمایهگذار براساس طرح توجیهی اقدام به سرمایهگذاری میکند. این طرح از قوانین امروز نشات میگیرد در نتیجه اگر این قوانین تغییر کند طرح از توجیه اقتصادی خارج میشود. ثبات در قوانین و مقررات جزو موضوعات بسیار مهم در جذب سرمایهگذار خارجی است. همچنین انتقال پول که میتواند در حضور سرمایهگذار خارجی معدنی موثر باشد. سرمایهگذار باید بتواند پول خود را به راحتی انتقال دهد. متاسفانه ما در زمان تحریمها امکان نقل و انتقال پول را نداشتیم این موضوع در کاهش سرمایهگذاریهای خارجی بسیار اثرگذار بود. موضوع دیگر به قوانین معادن باز میشود. حقوق دولتی و میزان آن در جذب سرمایهگذار در بخش معدن بسیار مهم است. گاهی میزان حقوق دولتی، پروژه یا طرح ارائه شده از سوی سرمایهگذار را از توجیه خارج میکند. وضعیت سیاسی یک کشور و موقعیت بینالمللی آن نیز جزو نکات اثرگذار در جذب سرمایه خارجی خواهد بود. سرمایهگذار به دنبال فعالیت در یک کشور آرام و دارای ثبات اقتصادی است.

ایجاد زیرساختها در بخش معدن تا چه اندازه برای جذب سرمایه خارجی مهم است؟

ایجاد زیرساخت در بخش معدن یکی از نکات بسیار مهمی است که باید به آن توجه ویژه داشته باشیم. چندی پیش یک هیات لهستانی که به ایران سفر کرده بودند، نظر میدادند که زیرساختها از جمله جاده و آب و برق و... را دولت برای یک معدن ایجاد میکند در حالیکه امروز زیرساختهای معدن را سرمایهگذار ایجاد میکند. به نظرم دولت باید برای جذب بیشتر سرمایههای خارجی در پروژههای زیرساختی شرکت کند تا سرمایهگذار با رغبت بیشتری وارد همکاری شود.