وقتی تدبیر عقلای مجلس توپ را در زمین 1+5 انداخت

طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام یکشنبه (دوازدهم مهرماه) و بلافاصله بعد از قرائت گزارش کمیسیون ویژه بررسی برجام از توافق هستهای با قید دو فوریت در دستور کار مجلس قرار گرفت؛ آن هم در شرایطی که گزارش کمیسیون ویژه برجام مورد اعتراض بسیاری از نمایندگان و حتی برخی اعضای این کمیسیون قرار گرفته بود که آن را یکسویه و جهتدار میدانستند، اگرچه این گزارش جنبه اجرایی نداشت.

با هماهنگیهایی که از قبل بین فراکسیونهای اصولگرایان و رهروان ولایت انجام شده بود قرار بود دو فوریت طرح برجام با اکثریت آرا به تصویب مجلس برسد، اما خلف وعده اصولگرایان مجلس موجب شد علی رغم دفاع رییس مجلس از این طرح، دو فوریت آن با 62 رای مخالف به تصویب نرسد و در نهایت نمایندگان به یک فوریت آن رای دهند.

مخالفت با دوفوریت این طرح در حالی انجام شد که قرار بود رای به دو فوریت این طرح در تعامل دو فراکسیون سیاسی مجلس یعنی اصولگرایان و رهروان ولایت رای قاطعی باشد؛ البته قاعدتا مخالفتهایی نیز با این طرح وجود داشت؛ به ویژه اینکه تدوین این طرح از سوی معتدلین مجلس صورت گرفته بود و طبعا تندروها نمیتوانستند به آن تمکین کنند.

بر همین اساس هیات رییسه مجلس تمهیدی اندیشید و اعلام کرد که جلسات علنی مجلس در هفته جاری که قرار بود نمایندگان به سرکشی حوزههای انتخابیه خود بروند، برگزار میشود؛ تدبیری برای به سرانجام رساندن هرچه سریعتر طرح برجام. نهایتا کلیات این طرح یک فوریتی - که اگر روال عادی خود را طی میکرد بیش از اینها زمان میبرد - در جلسه روز یکشنبه مجلس مطرح شد؛ موضوعی که جلسه روز یکشنبه مجلس را به یکی از مهمترین جلسات مجلس نهم تبدیل کرد، آن هم با تهدید به قتل یک مقام دولتی از سوی یک نماینده مجلس.

مخالفت طیف پایداری با کلیات طرح برجام در جلسه روز یکشنبه مجلس فراتر از حد انتظار بود و آنها از همه ظرفیت خود برای ابراز مخالفت استفاده کردند و علاوه بر تجمع در جایگاه هیات رییسه و تلاش برای برهم زدن سخنرانی علی اکبر صالحی در جریان بررسی کلیات طرح، تمام تلاش خود را برای رای نیاوردن کلیات طرح به کار بردند. نقطه اوج جلسه روز یکشنبه اما آنجا بود که صالحی در سخنانش گفت: «امروز برخی دوستان با قسم جلاله به من گفتند که روی تو سیمان میریزیم و تو را دفن میکنیم...»؛ تهدیدی که بعدا معلوم شد از سوی روح الله حسینیان نماینده تهران مطرح شده است.

البته در نهایت این تلاشها بیثمر ماند و کلیات طرح اقدام متناسب و متقابل جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام با 139 رای موافق و در میان نارضایتی تندروهای مجلس به تصویب رسید؛ اتفاقی که روحالله حسینیان را روانه بیمارستان کرد. جزییات این طرح در دستور کار جلسه علنی روز سهشنبه مجلس قرار گرفت و حتی پیش بینی میشد مخالفان در جریان بررسی جزییات با ارائه پیشنهادات زیاد و غیرمرتبط مانع از تصویب فوری آن شوند، اما دوشنبه شب دو فراکسیون اصلی مجلس با شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی توافق کردند حداقل پیشنهاد در این طرح مطرح شود و پیش از آغاز جلسه علنی نیز رییس مجلس از نمایندگان خواسته بود بررسی طرح برجام که یک موضوع ملی است عامل شکاف نشود. همین توصیهها کار ساز شد تا نمایندگان پس از بررسی چهار پیشنهاد و چهار تغییر جزیی با 161 رأی موافق جزییات را به تصویب برسانند؛ موضوعی که علی اکبر صالحی آن را نتیجه مدیریت شایسته علی لاریجانی دانست.

طبعا در صورت تایید نهایی این مصوبه از سوی شورای نگهبان و تبدیل آن به قانون، توپ در زمین 1+5 خواهد افتاد و آنچه مسوولان دولت، نمایندگان مجلس و سایر دلسوزان کشور باید بر آن تمرکز کنند، حسن اجرای برجام از سوی طرفین توافق خواهد بود که نیاز به همدلی و پرهیز از ایجاد تنش در این رابطه خواهد داشت. به نظر میرسد بررسی و تصویب کمحاشیه جزییات طرح برجام، تلاشی برای از بین بردن آثار تنشهای جلسه روز یکشنبه مجلس باشد؛ تلاشی که تاریخ نشان میدهد تا چه اندازه موفقیت آمیز بوده است.