سقوط آزاد پلیمری‌ها تا کمینه 72 ماه اخیر

قرابت بالای نفت با اکثر بازارهای جهانی بر همگان آشکار است. در ماههای اخیر، ریزشهای پیدرپی و شدید طلای سیاه زمینه ساز افتهای قابل توجه در غالب بازارها شده که کماکان صدمات شدید دنبالهداری را از آن شاهد هستیم.

براساس گزارش بلومبرگ در بازار نفت از ابتدای ماه جاری میلادی تا کنون، بهای نفت مسیر نسبتا سینوسی را پشت سر گذاشته و نهایتا در روز نهم اکتبر با رشدی تقریبا خوب به بیشینه دو ماه اخیر خود دست یافت. در این تاریخ، بهای نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا (WTI) تا 49 دلار و 63 سنت بالا رفت و در همین حال هربشکه نفت خام برنت در محدوده قیمتی 53 دلار و 50 سنت مورد دادوستد قرار گرفت. اما در ادامه تا حال حاضر مجددا شاهد رفتار نوسانی در بازار طلای سیاه هستیم. در این میان، محصولات پتروشیمی بهعنوان تاثیرپذیرترین بازار از روند قیمتی نفت، کاهشهای قیمتی محسوسی را در اکثریت بازارها از جهانی گرفته تا داخلی تجربه کرده است. چشماندازهای ضدونقیض که بیشتر آنها حداقل در بازه میان مدت رنگی از امید برای صعود ندارند، موجب تشدید موج نگرانی در میان فعالان این بازار شده است.

به نقل از پلاتس، در آخرین معاملات انجام شده در بازارهای آسیایی، بهای هر یک از محصولات پتروشیمی در مسیر متفاوتی از سایر همگروهیها حرکت کرد. در این دادوستدها، تولوئن، پروپیلن، ارتوزایلین (OX)، منواتیلن گلایکول (MEG) و بوتادینها کاهش قیمت را تجربه کردند که اکثرا به دلیل افت تقاضا رخ داده است؛ در حالیکه بنزن، استایرن مونومر، پلیاتیلن سنگین، پلیاتیلن سبک و نیز پلیاتیلن سبک خطی رشد نرخ را پشت سر گذاشتند. در این میان، بهای برخی محصولات رفتارهای متفاوتی را در مناطق مختلف از خود نشان دادند که از آن جمله میتوان به متانول و پیویسی اشاره کرد. بهای این دو محصول در برخی مناطق رشدهای خوبی داشت در حالیکه در بعضی نواحی دیگر کاهش را به خود دید. در پی همین ریزشهای قیمتی و افت تقاضا، بسیاری از شرکتهای فعال در زمینه صنعت پتروشیمی تصمیم گرفتند تا قیمتهای محصولات خود را برای ماههای آینده کاهش دهند. در این خصوص میتوان به شرکتهای بزرگ عربستانی اشاره کرد که قیمتهای محصولات خود را برای ماه اکتبر تا حدود چشمگیری کاهش دادند.

گزارشهای رسمی منتشر شده نشان میدهد میزان سود شرکت سابیک (SABIC) بهعنوان غول پتروشیمی عربستان در سه ماه سوم سال جاری میلادی تا 4/ 9 درصد کاهش داشته و همین موضوع نگرانیهای بیشتری را هم برای این شرکت و هم برای سایر فعالان پتروشیمی سعودی به همراه داشته است. براساس آمارها، میزان سود خالص ثبت شده برای شرکت سابیک طی بازه جولای تا سپتامبر حدود 6/ 5 میلیارد ریال سعودی معادل 49/ 1 میلیارد دلار آمریکا بوده است که در مقایسه با رقم 18/ 6 میلیارد ریال سعودی ثبت شده برای مدت مشابه سال گذشته میلادی افت چشمگیری به اندازه 4/ 9 درصد داشته است. سود خالص کل 9 ماه اول سال جاری میلادی این شرکت حدود 7/ 17 درصد کاهش را تجربه کرده است. درآمد خالص سابیک در سه ماهه سال 2015 میلادی حدود 7/ 15 میلیارد ریال سعودی بوده که در مقایسه با 1/ 19 میلیارد ریال در مدت مشابه در سال 2014 افت محسوسی داشته است.

براساس جدیدترین بررسیهای نشریه پلاتس، در ماه سپتامبر سال جاری میلادی بهای محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی به کمترین میزان 6 سال اخیر خود کاهش یافته است. طبق این گزارش، طی ماه گذشته میلادی، میانگین قیمت ماهانه محصولات پلیمری تا پایینترین حد ثبت شده از ماه مه سال 2009 رسیده است. براساس گزارش شاخص ماهانه محصولات پتروشیمی پلاتس (PGPI)، بهای این محصولات در بازار بیش از 3 هزار میلیارد دلاری پتروشیمیاییها، طی معاملات انجام شده در ماه سپتامبر در بازار جهانی کاهش داشته و بهطور متوسط ماهانه، در این ماه در حدود 102 دلار در هر تن نسبت به ماه قیمت این محصولات، افت کرد و به حدود 786 دلار بر هر تن رسید. این رقم برای ماه آگوست سال جاری در حدود 888 دلار بر هر تن به ثبت رسیده بود. این دومین ماه متوالی است که بهطور متوسط ماهانه کاهش یافته قیمت این محصولات، بیش از 100 دلار است. PGPI یک سبد معیار از هفت محصول پرمصرف پتروشیمی است که بهطور گستردهای در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد.

جیم فاستر، تحلیلـگر ارشد بازار محصولات پتروشیمی و کشاورزی در نشریه پلاتس، در این خصوص گفته است: بهای نفت خام و نفتا در طول ماه گذشته میلادی عمدتا پایدار یا روبه رشد بوده است اما ما همچنان شاهد افتهای قیمتی در بازار محصولات پتروشیمی هستیم که از کاهشهای ماههای اخیر قیمت نفت خام و نفتا تاثیر گرفته است. بهطور متوسط، قیمت نفت خام در ماه سپتامبر سال جاری؛ حدود 79 سنت افزایش در هر بشکه معادل 2 درصد نسبت به ماه آگوست رشد داشته است. قیمت نفتا نیز 5 سنت در هر گالن و درست به اندازه 2 درصد افزایش داشته است. در بازار محصولات پتروشیمی اما در ماه گذشته میلادی، نوسانات بسیاری را شاهد بودیم. بهای اولفینها، بهعنوان گروهی از ترکیبات هیدروکربن که برای تولید محصولات روزمره مورد استفاده قرار میگیرند، به تبعیت از روند قیمتی نفتا از خودتمایل نشان دادهاند. نفتا، خوراکی است که بهطور گسترده در فرآیندهای کراکرهای پتروشیمی در سراسر جهان استفاده میشود. با این حال، طی ماه گذشته، اولفینها افتی به اندازه 24 درصد داشتند است که درست به اندازه کاهش قیمت نفتا در طول دو ماه ماقبل بوده است. در این میان، پروپیلن با ثبت کاهش 24 درصدی، تا 559 دلار بر هر تن در ماه سپتامبر پایین آمدند.

این رقم حدود 180 دلار بر هر تن نسبت به ماه آگوست افت داشته است. همچنین اتیلن که محصول اولیه تولید شده در کراکرهاست، در ماه سپتامبر نسبت به ماه آگوست 13 درصد کاهش داشته و به 761 دلار بر هر تن رسیده که ریزشی به اندازه 114 دلار بر هر تن محسوب میشود. پلیاتیلن و پلیپروپیلن نیز که به ترتیب پلاستیکهای تولید شده از اتیلن و پروپیلن هستند، هر دو افت قیمت را در ماه سپتامبر تجربه کردند. قیمت پلیاتیلن در بازارهای جهانی 5 درصد کاهش داشت و به یک هزار و 239 دلار بر هر تن رسید، در حالی که قیمت پلیپروپیلن 7 درصد افت کرد و تا 1143 دلار بر هر تن پایین آمد. همچنین آروماتیکها نیز طی ماه گذشته میلادی از کاروان افت قیمتها جا نمانده و تا سطوح پایینی افت کردند. در این گروه، بنزن با افت بیش از 12 درصد بالاترین میزان کاهش را ثبت کرد و به 586 دلار بر هرتن رسید که 80دلار پایینتر از رقم تجربه شده برای ماه آگوست بوده است. قیمت تولوئن نیز در ماه سپتامبر کاهش 4 درصدی معادل 28 دلار را نسبت به ماه آگوست داشت و به 609 دلار بر هر تن رسید. در این گروه در ماه سپتامبر پارازایلین3 درصد کاهش قیمت را به خود دید و به 765 دلار بر هر تن رسید. این رقم 20 دلار پایینتر از رقم ثبت شده برای ماه آگوست بوده است.براساس نظر کارشناسان، قیمت محصولات پتروشیمی در ماه سپتامبر همراستا و همگام با سایر بازارهای جهانی حرکت کرده است. در این ماه حتی شاخصهای سهام در بزرگترین بازارهای جهانی نیز افت داشته که از جمله میتوان به افت یک درصدی شاخص میانگین صنعتی داو جونز، ریزش 5 درصدی شاخص بازار سهام لندن (FTSE) و نیز کاهش شدید 8 درصدی شاخص نیکی 225 اشاره کرد.