کاهش هزینه صادرات پتروشیمی ایران در پساتحریم

در صنایع پتروشیمی ایران به طور متوسط سالانه حدود میلیارد دلار انواع محصولات شیمیایی، افزودنی و کاتالیست به منظور تولید محصولات پتروشیمی و فرآوردههای پلیمری مورد استفاده قرار میگیرد. براساس اهداف توسعهای صنعت پتروشیمی، پیش بینی میشود در صورت لغو تحریمها با اجرای برنامهای ۱۰ ساله و با جذب سالانه 7 میلیارد دلار ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری کشور با افزایشی دو برابری به بیش از ۱۰۰ میلیون تن در سال افزایش یابد. از این رو در صورت افزایش دو برابری ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی در ایران، قطعا حجم مصرف انواع مواد شیمیایی، افزودنی و کاتالیستها در این صنایع استراتژیک با افزایش نزدیک به دو برابری همراه شود.

با این وجود، هر چند با افزایش ۵۰ تا ۶۰ میلیون تن ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی پیش بینی میشود ارزش تولید این فرآوردهها هم از ۲۰ میلیارد دلار فعلی به حدود ۴۰ میلیارد دلار افزایش یابد اما قطعا بالا رفتن استفاده از مواد شیمیایی و افزودنی در مجتمعهای پتروشیمی کشور در کنار افزایش هزینههای خروج ارز و تولید، مشکلات متعدد زیست محیطی هم به همراه داشته باشد.

در این بین هر چند ایران رقابتی با برخی از کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس همچون عربستان سعودی و قطر به منظور تولید محصولات پتروشیمی در سطح منطقه خاورمیانه را آغاز کرده است اما قطعا افزایش استفاده از مواد شیمیایی و افزودنی ها به یک پاشنه آشیل برای صنعت پتروشیمی کشور تبدیل خواهد شد.

در شرایط فعلی یکی از مهمترین سیاستهای پیش روی توسعه صنعت پتروشیمی در کنار افزایش ظرفیت تولید، پائین نگاه داشتن هزینههای تولید با اجرای طرحهای جدید بازیافت مواد شیمیایی و افزودنی در واحدهای پتروشیمی و پلیمری است و حتی با قوت گرفتن احتمال لغو تحریم ها برخی از شرکت های بزرگ نفتی جهان بستههای تکنولوژیکی خود را به منظور مدیریت و بازیافت مواد شیمیایی در صنایع پتروشیمی به شرکتهای ایرانی ارائه کرده اند.

سمیرا موسویخواه کارشناس صنعت پتروشیمی در سمیناری تخصصی با حضور مدیران و کارشناسان صنعت پتروشیمی و پلیمر کشور با بیان اینکه هم اکنون کشورهای مختلف صاحب صنعت پتروشیمی همچون عربستان سعودی، قطر، چین، هند و آمریکا به دنبال اجرای طرحهای جدید مدیریت مواد شیمیایی قابل استفاده در صنایع پتروشیمی خود هستند، گفت: بازیافت و مدیریت مصرف مواد شیمیایی در صنایع پتروشیمی علاوه بر دستاوردهای اقتصادی همچون کاهش هزینه تولید ناشی از صرفهجویی ارزی خرید کمتر مواد شیمیایی، مزیت های متعددی زیست محیطی به همراه دارد.

وی با بیان اینکه برای نخستین بار در طول فعالیت بیش از ۵۰ ساله صنعت پتروشیمی ایران، یک شرکت بزرگ نفتی جهان بستههای جدید فن آوری و تکنولوژیکی بازیافت برخی از مواد شیمیایی پرمصرف در صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی را ارائه کرده است، تصریح کرد: خالص سازی اتانول آمینهای مصرف شده در پالایشگاههای گاز به منظور شیرین سازی گاز ترش، خالص سازی گلایکول در چرخه پالایش گاز، بازیابی سولفولان در چرخه آروماتیک زدایی حلالها برای استخراج بنزن، تولوئن، زایلین، بازیابی تتراگلایکول و مونواتیلن گلایکول در سکوهای گاز از مهمترین بستههای تکنولوژیکی ارائه شده است.

موسویخواه تصریح کرد: تاکنون این فن آوریهای جدید بازیابی مواد شیمیایی و افزودنی در صنایع پالایش گاز و پتروشیمی شرکتهای آرامکو و سابیک عربستان، قطر پترولیوم، شل و بریتیش پترولیوم انگلیس، دی. او. دبلیو کمیکالز، باسف آلمان و اکسون موبیل آمریکا مورد استفاده قرار گرفته است.

کارشناس صنعت پتروشیمی با تاکید بر اینکه پیش بینی میشود امکان استفاده گسترده از این فنآوریهای جدید در صنایع پتروشیمی ایران در دوران پساتحریم فراهم شود، تاکید کرد: قطعا با انتقال دانش فنی این تکنولوژی جدید علاوه بر احیای اقتصاد واحدهای پتروشیمی ایران میتوان از مزیتهای زیست محیطی استفاده از این تکنولوژی جدید بهره مند شد.

وی با تاکید بر اینکه مدیریت و کاهش تولید ضایعات در صنایع پتروشیمی در کشورهای مختلف جهان یکی از مهمترین شاخصهای کاهش هزینه تمام شده محصولات پتروشیمی و فرآوردههای پلیمری است، خاطرنشان کرد: قطعا با استفاده از این بسته های جدید تکنولوژیکی و کاهش هزینه های تولید، ایران می تواند در دوران پساتحریم با کاهش هزینههای از قدرت چانه زنی بالاتری برای فروش و صادرات محصولات پتروشیمی در بازار جهانی برخوردار باشد.